خبرگزاری کار ایران
یک بازیگر و نوازنده می‌گوید: ساده یا ترکیبی بودن ریتم در «سماع» حائز اهمیت است، فرد می‌تواند احساسات خود را از طریق «سماع» بیان کند. آن شخص برای به دست آوردن فیضی به نام عشق این کار را انجام می‌دهد و دلیلی است تا خودبینی و تکبر شخص از بین برود و روح او را برای دریافت انرژی الهی آماده کند.
«دف» یکی از سازهای عرفانی و معنوی موسیقی است که از کردستان به موسیقی شهری ما راه یافته. «دف» نه تنها در آیین و مراسم خانقاهی که روزگاری نه چندان دور در ماه مبارک رمضان هم بار مهم اجرای مناسک مذهبی را به دوش می‌کشیده است. گزارش پیش رو درباره «دف‌نوازی» کردها در ماه رمضان و قدمت آن است.
کمتر از نیم قرن است که ساز کوبه‌ای آیینی دف از چهارچوب خانقا‌ه‌ها خارج شده و ماهیتی شهری یافته است. خلیفه منصور مرادی نوازنده دف که یکی از قدیمی‌ترین گروه‌های دف سنندج را سرپرستی می‌کند، درباره اهمیت سنت‌ها و اصول و قواعد این ساز آیینی و اهمیت آن در عرصه بین‌المللی با ایلنا گفتگو کرد.
ساز دف در دوران معاصر در موسیقی ایران و دیگر کشورهای همجوار بنا به تشابهاتی که بین موسیقی‌ها وجود دارد، کاربرد و جایگاهی جدی دارد اما به گفته مورخان‌سازی ایرانی است و خاستگاه آن کشور خودمان است.
آیدا امیری مقدم می‌گوید: هرکدام از سازهای ایرانی می‌توانند گوش هر شنونده‌ای را محصور کنند و در این میان فرقی نمی‌کند که آن ساز تار، سه‌تار، سنتور، کمانچه یا هر ساز دیگری باشند. اما برای من اگر دف نبود و اگر با دف رفاقت پیدا نمی‌کردم، نمی‌دانم الان موسیقی را می‌خواستم یا خیر؟
یک نوازنده دف می‌گوید: عرفان و بینش معنوی روی لحن و ریتم‌های ساز دف تاثیر بسیار گذاشته است. اگر توجه کنید در افرادی که خط عرفان را دنبال می‌کنند نوعی شادمانی و شور و شعف موج می‌زند، بی‌آنکه غم و اندوهی وجود داشته باشد.
نویسنده کتاب «جمله‌هایی برای دف» می‌گوید: متاسفانه تنها فاکتوری که در ممیزی به آن توجه می‌شود موضوعات و نکات سیاسی و مذهبی است و جز اینها هرچه نوشته شود ایرادی ندارد.
بردیا ندیمی می‌گوید: به لحاظ توان و نیرو مانند یک جوان بیست ساله هستم، اما به همکاری با خوانندگان داخلی تمایل ندارم؛ زیرا در خودم نمی‌بینم با خوانندگانی همکاری کنم که نه صدا دارند و نه درست می‌خوانند و ارکستر کاملی دارند. من چنین سیستمی را نمی‌پسندم.