زنانِ کارگر برزیلی فقط با یک تلفن همراه، حقوق خود را می‌آموزند
برزیل نزدیک به ۷ میلیون کارگر زن خانگی دارد. زنان کارگراین کشور با تلاش "کروزا ماریا اولیویرا" امروز می‌توانند از طریق یک اپلیکیشن به نام "کروزا" از حقوق کاری خود مطلع شوند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، "کروزا ماریا اولیویرا" ۱۰ ساله بود که پدرش را از دست داد و مثل بسیاری از دختران سیاه‌پوست در برزیل که خانواده‌ای فقیر دارند، چاره‌ای نداشت جز اینکه به‌عنوان کارگر خانگی از همان سن کم مشغول کار شود. در همان ده سالگی در خانه‌ای که استخدام شد، همزمان مسئولیت آشپزی، تمیز کردن خانه و نگهداری از بچه‌های خانواده بر دوش او بود. دو سال بعد، مادرش را هم از دست داد و رویای اینکه بتواند روزی دوباره به مدرسه برگردد، دود شد.
کروزا ماریا که حالا ۶۱ ساله است، هنوز هم خانه‌های افراد ثروتمند را می‌سابد و تمیز می‌کند، می‌گوید: «در این پنجاه و یک‌سال هر درد و ظلمی را که بتوانید تصور کنید، به سرم آمده است. از کتک خوردن گرفته تا آزار جنسی. از حمل چیزهایی که برای تن نحیف دختربچه‌ای ده ساله به غایت سنگین بود تا فحش شنیدن و تحقیر.»
ماریا اولیویرا روزی در میان‌سالی به این نتیجه رسید که کسی به داد زنان کارگر خانگی در برزیل نخواهد رسید مگر خودشان. پس دستش را به روی زانو گذاشت، بلند شد و تصمیم گرفت که: «دیگر بس است.»
براساس گزارش سازمان جهانی کار، نزدیک به ۷ میلیون زن برزیلی، کارگر خانگی‌اند. اکثر این زنان سیاه‌پوست‌اند و همچون ماریا، سواد حداقلی دارند یا کاملا بی‌سوادند. سالیان سال است که این فرهنگ رایج طبقه مرفه یا متوسط برزیل است که یک کارگر خانگی داشته باشند که همزمان آشپز و پرستار بچه‌ها هم هست.
ماریا کمی بیش از ده سال پیش تصمیم گرفت که دانش خود درباره حقوق کارگر را بالا ببرد. پس راهیِ اتحادیه‌های کارگری شد، جزوه‌ها را گرفت و با همان سواد اندکش خواند، هرجا را نمی‌فهمید، برمی‌گشت و از کارکنان اتحادیه‌های کارگری می‌پرسید. در کلاس‌های آموزشی اتحادیه‌های کارگری شرکت کرد و آموخته‌های خود را بیشتر کرد. کم‌کم فعالیت خود در اتحادیه را بیشتر کرد و درنهایت در انتخابات، به سمت ریاستِ اتحادیه کارگران خانگی انتخاب شد. ماریا اما خوب می‌دانست که اکثر زنان کارگر مثل خود او؛ وقت، انرژی و جان کافی ندارند تا بتواند مسافت تا دفتر اتحادیه را طی کنند، در کلاس‌ها بنشینند و تمرکز کنند یا جزوه‌های اغلب طولانی را بخوانند. پس با خودش فکر کرد: «همه زنان کارگر یک تلفن همراه هوشمند دارند.»
ماریا سراغ چند جوان وارد به فن‌آوری و اینترنت رفت و آن‌ها را راضی کرد تا داوطلبانه به او کمک کنند و یک اپلیکیشن ویژه برای زنان کارگر خانگی راه بیندازند. اپلیکیشنی که نام آن را به یاد اولین زن کارگر در برزیل که جان کند تا اتحادیه راه بیندازد «Laudelina de Campos Melo» گذاشتند.
این اپلیکیشن تمام حق و حقوق کارگر را به زبان ساده و گاه با تصویر به زنان کارگر یاد می‌دهد. یک دستگاه محاسبه‌گر دارد تا با توجه به حداقل دستمزد و میزان ساعت، کارگران بتوانند دستمزد خود را به آسانی محاسبه کنند و بدانند آیا کارفرما به قانون حداقل دستمزد پایبند است یا نه. اپلیکیشن همچنین به کارگران این امکان را می‌دهد که به‌آسانی نزدیک‌ترین دفتر محلی اتحادیه به محل زندگی خود را پیدا کنند تا در صورت لزوم به سراغ آن‌ها روند. خیلی از زنان کارگر خانگی تا قبل این نمی‌دانستند که اتحادیه آن‌ها دفاتر کوچک محلی هم دارد و لازم نیست برای هر کاری ساعت‌ها وقت بگذارند و سراغ دفتر مرکزی بروند.
اتحادیه زنان کارگر برزیل حالا در دفترهای کوچک و محلی خود کلاس‌های آموزشی راه انداخته تا نحوه استفاده از اپلیکیشن را به زنان کارگر مسن‌تر آموزش دهد که گاه چندان از قابلیت‌های گوشی‌های همراه سر درنمی‌آورند. ماریا می‌گوید: «بعضی زنان مسن‌تر حتی نمی‌دانند که اتحادیه دارند. اما حالا بعد این اپلیکیشن، دوستان و همکاران‌شان به آن‌ها خبر می‌دهند که چنین چیزی وجود دارد و نزدیک‌ترین دفتر محلی اتحادیه کجاست؛ تا بتوانند برای اولین‌بار با حق‌وحقوق خود بیشتر و دقیق آشنا شوند.»
ماریا می‌گوید: «در برزیل همیشه احقاق حقوق کارگر، سخت و پیچیده بوده است. برزیل اصلا تا سال ۱۹۷۲ هنوز هیچ قانون کار و کارگر درستی نداشت و تصویب نکرده بود. سال‌ها نیز طول کشید تا بالاخره کار کودک در خانه‌ها ممنوع شود.» اما او خوشب‌ین است و امیدوار که این اپلیکیشن بیشتر از هرچیز به زنان کارگر این امکان را بدهد که اول با حقوق خود آشنا شوند، بعد اتحادیه محلی خود را بشناسند، در قدم بعدی با زنان کارگر دیگر در تماس باشند و به‌وقت لزوم متحد و همراه باشند و مطالبه‌گری کنند.
ترجمه: فرناز سیفی
