کاهش تنوع مدارس در کشور کلید خورد

به گزارش خبرنگار ایلنا، از آغاز فعالیت‌های آموزش و پرورش تیزهوشان در ایران 47 سال می‌گذرد. در سال 1347 اولین مدرسه کودکان تیزهوش ویژه دانش آموزان ابتدایی و راهنمایی در تهران افتتاح شد و از آن زمان تاکنون آموزش این گروه از دانش‌آموزان همواره در ایران فراز و نشیب هایی داشته است، به طوری که رشد بی‌رویه مدارس تیزهوشان در سال‌های اخیر و در دولت گذشته به قدری چشمگیر بوده که حالا مسئولان آموزش و پرورش به فکر مقابله با رشد قارچ گونه این مدارس افتاده‌اند. آمارها در سال 92 که مهری سویزی، رئیس مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان در دوره وزارت حمیدرضا حاجی‌بابایی در آموزش و پرورش آن را اعلام کرد، حاکی از این است که در این سال در بیش از 200 شهر و منطقه کشور مدارس سمپاد وجود دارد و در مهر 92، 5711 کلاس درس مختص دانش آموزان تیزهوش فعال بود که این رقم نسبت به سال 88 یعنی فقط در چهار سال، 120 درصد رشد کرده است.

فانی زمانی که سرپرست وزارت آموزش و پرورش بود، از نگرانی اش درباره رشد بی رویه مدارس سمپاد گفت. فانی به روش جذب دانش آموزان در مدارس سمپاد انتقاد داشت و از طرفی هم نگران بی کیفیت شدن مدارس تیزهوشان بود و در نیمه های شهریور سال 92 کاهش تنوع مدارس را عامل بازگشت انگیزه به دانش‌آموزان مدارس دولتی عنوان کرد و از رشد بی رویه مدارس استعدادهای درخشان انتقاد کرد.

ایزوله‌کردن دانش آموزان؛ موافقان و مخالفان آن

رشد این دست از مدارس و جداسازی دانش آموزان و از طرفی ایزوله کردن آنها در این مدارس مخالفان و موافقانی دارد. برخی کارشناسان همچنان معتقدند؛ فرد تیزهوش را باید از دیگران جدا کرد و به طور ویژه آموزش داد و عده‌ای نیز کماکان باور دارند که این جداسازی نه به نفع دانش‌آموز تیزهوش است و نه به نفع جامعه‌؛ چرا که اختلاف طبقاتی را در سطح آموزش پدیدار می‌کند.

احمدی کارشناس آموزشی یکی از آن افرادی است که مدافع جداسازی مشروط دانش آموزان مستعد است. او در این باره می گوید:  مدارس تیزهوشان در سال هایی که حاجی بابایی وزیر بود رشد بی رویه پیدا کرد و به دلیل اینکه در حال حاضر انتظارات و توقع ایجاد شده، به یک مرتبه نمی شود؛ این مدارس را تعطیل کرد و باید در یک روند 5 ساله تعداد را کاهش دهیم. در هر کشوری تعدادی از افراد از سطح معمول و عادی بالاتر هستند. تقریبا در همه کشورهای جهان این جداسازی را انجام دادند و در بعضی از کشورها نیز غنی‌سازی دانش‌آموزان مستعد و باهوش در کلاس های معمول انجام می شود و به دانش آموزان نخبه و سرآمد همان کلاس های درس توجهات خاصی صورت می‌گیرد.

این کارشناس آموزشی معتقد است؛ نمی‌توان شیب کار را یک مرتبه کند کرد و باید به تدریج در یک بازه زمانی 5 ساله این کار را انجام داد. باید یک مقداری بررسی های بهتری انجام شود و واقعا کسانی که توانمندی دارند، به این مدارس راه یابند و به تدریج در سال 95 تعداد کمتری دانش آموز در این مدارس جذب شود و آزمون های بهتر و سنجیده تری برای جذب افراد نخبه و کارآمد تدارک دیده شود.

احمدی می‌افزاید: عمدتا مدارسی که تنوع دارند، لزومی برای به وجود آمدن آنها وجود داشته است و ما نمی‌توانیم این مدارس را تعطیل کنیم؛ منتها شاید در این 13 نوع مدرسه‌ای که وجود دارد، حداکثر 1 یا 2 نوع از این گونه مدارس را بتوانیم حذف کنیم.

مخالفان جداسازی مدارس چه می‌گویند؟

عده‌ای از جمله کارشناسان معتقدند که کودک تیزهوش باید در مدارس عادی تحصیل کند؛ چرا که جدایی تیزهوشان و دانش آموزان عادی از یکدیگر احساس خود برتری و غرور در تیزهوشان به وجود می آورد و به نوعی یک اختلاف طبقاتی آموزشی ایجاد می کند. مینا محمودی والدین یکی از این دانش آموزان جدا کردن دانش آموزان از یکدیگر را به بهانه تیزهوشی و خلاقیت از اساس اشتباه می داند و می گوید: به دانش آموز فشار های کاذب و زیادی می آورند و پس از مدتی از درس زده می ‌وند و درصد بسیار کمی از آنها عملا تیزهوش به معنای واقعی هستند.

کاهش تنوع مدارس کلید خورد

با این حال وزیر آموزش وپرورش آبان ماه سال 92 بود که کاهش تنوع مدارس را برای سال تحصیلی آینده قطعی دانست. طرحی که حالا قرار است؛ در ابتدا مدارس استعداد درخشان (تیزهوشان) را نشانه برود.  این نشانه گیری تا جایی پیش رفت که آموزش و پرورش از تعطیل شدن مدارس نمونه دولتی و تیزهوشانی که نتوانند استانداردهای لازم آموزشی را در مدارس رعایت کنند، خبر داد. در همین ارتباط علی زرافشان معاون وزیر آموزش و پرورش در فروردین ماه سال جاری با اشاره به ارزیابی عملکرد این مدارس گفته است که در بعضی از استان ها به پنج مدرسه دستور تبدیل وضعیت به مدرسه عادی دولتی را داده ایم.

اسفندیار چهاربند مدیر کل آموزش و پرورش شهر تهران از دیگر افرادی است که بر لزوم جداسازی مدارس تاکید دارد. او چندی پیش در گفت و گو با ایلنا، تفکیک مدارس را به نفع نظام آموزشی کشور عنوان می کند و می گوید: در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به صراحت، داشتن مدارسی برای گروهی از دانش آموزان که از استعداد ویژه‌ای برخوردار هستند، تجویز شده است؛ بنابراین اصل موضوع تایید می‌شود و در حال حاضر اختلاف نظر بر سر کمیت و تعداد دانش آموز و مدرسه است.

حذف پذیرش در  4 مدرسه تیزهوشان

آموزش و پرورش برای سال تحصیلی آینده دست به کار شده و تاکنون حذف پذیرش 4 مدرسه را در دستور کار خود قرار داده است. در همین رابطه محمد نستوه معاون مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان به ایلنا، می‌گوید: «سیاست ما برای پذیرش دانش‌آموزان در مدارس استعداد درخشان در سراسر کشور تعدیل پذیرش است. او همچنین از حذف پذیرش دانش‌آموزان در برخی از مدارس استعداد درخشان خبر می‌دهد و می‌گوید که قرار است؛ در ابتدا در تهران پذیرش دانش آموزان در 4 مدرسه به صفر برسد و با سایر مدارسی که شرایط و امکانات بهتری دارند، تجمیع شوند.

معاون مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان با اشاره به اینکه در شهرهای بزرگ از جمله تهران، اصفهان، تبریز و مشهد سیاست تجمیع مدارس تیزهوشان را دنبال خواهیم کرد، تعداد مدارس را در این شهرها زیاد عنوان می کند و می گوید: بنا داریم با یک روند آرامی در میان مدت، تجمیع مدارس استعداد درخشان را در راستای کیفیت بخشی به این گونه مدارس انجام دهیم.»

سردرگمی والدین و چاره‌اندیشی آموزش و پرورش

در  این میان  اما، برخی از والدین دچار سردگمی شده‌اند و مدرسه فرزندشان در آستانه منحل‌شدن است. این خانواده‌ها در روزهای اخیر با پیامکی مبنی بر که مدرسه ای که فرزندتان تحصیل می کند منحل خواهد شد، مواجه شده اند، اما اینطور که به نظر می‌رسد؛ مسئولان آموزش و پرورش شهر تهران تدابیری برای راضی‌کردن اولیا دانش‌آموزان اندیشیده‌اند. مسعود ثقفی سخنگوی آموزش و پرورش شهر تهران، به خبرنگار ایلنا، می‌گوید: «مدارس سمپاد در یک دوره رشد یافتند و برخی از مکان‌هایی که به این مدارس اختصاص داده شده، فاقد استانداردهای مورد نیاز برای آموزش دانش‌آموزان تیزهوش بود. با دو هدف یعنی بهینه‌سازی فضای مورد استفاده دانش آموزان و هم بابت اینکه تعداد دانش آموزان برخی از مدارس تیزهوشان کم بود، این ادغام انجام گرفته و مدارس فرزانگان 9 و 10، علامه حلی 6 و 1 و علامه حلی 8 با علامه حلی 5 با یکدیگر ادغام شده‌اند و چهارمین مدرسه در مرحله بررسی کارشناسی است»

3 پیشنهاد برای خانواده‌های ناراضی

گله و شکایت اولیا را با سخنگوی آموزش و پرورش شهر تهران در میان گذاشتیم و او از ارائه 3 پیشنهاد به اولیای این دانش آموزان خبر داد. ثقفی می گوید: «اولین پیشنهاد ما این بود که اولیا فرزندشان را در مدرسه جدیدی که ما می گوییم، منتقل کنند. پیشنهاد دیگر این بود که خانواده‌ها فرزندشان را به نزدیک‌ترین مدرسه تیزهوشان به محل سکونتشان منتقل کنند و سومین پیشنهاد این است که در همان مدرسه بمانند که البته تاکنون نقل و انتقال دانش آموزان صورت گرفته و هیچ کدامشان به این نتیجه نرسیدند که در همان مکان بمانند»

ثقفی همچنین در پاسخ به این سوال که با انحلال این مدارس تکلیف کادر مدرسه قبلی چه می‌شود و اینکه آیا فرستادن دانش‌آموزان به مدرسه‌ای دیگر در مدرسه مقابل یک به هم ریختگی ایجاد نمی‌کند، می‌گوید: تمامی کادر این مدارس نیروی رسمی آموزش و پرورش نیستند و برخی به صورت حق التدریس فعالیت دارد که در صورت عدم نیاز، همکاری ما با آن ها قطع خواهد شد، اما نیروی‌های رسمی به مدرسه مقابل منتقل می شوند. تمام پیش بینی‌ها برای فرستادن دانش آموزان به مدرسه دیگر از قبل انجام شده و بررسی های کارشناسی در این خصوص صورت گرفته است و ما مدرسه ای را انتخاب کرده‌ایم که ظرفیت دانش آموزان جدید را دارا بوده است.

آیا بالاخره دانش‌آموزان به مدارس عادی باز می‌گردند؟

گرچه دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش در بهمن ماه 93 از بازگشت آن دسته از دانش‌آموزانی که استعداد برتر نداشته و بدون رعایت قوانین مصوب وارد مدارس سمپاد شده‌اند، خبر داده بود و از طرفی دیگر مدیر کل آموزش و پرورش شهر تهران در گفت‌وگو با ایلنا، این موضوع را تایید کرد؛ این اظهارات در حالی مطرح شده است که مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان به طور رسمی این موضوع را کذب محض عنوان می‌کند. این مقام مسول بر این موضوع تاکید می کند که هیچ دانش‌آموز پذیرفته شده در مدارس استعداد درخشان به مدارس عادی برنمی‌گردد و آن را کذب محض می‌داند.

گزارش: مهتاب چابک