ماکو در مسیر پیشرفت پایدار

به گزارش ایلنا، منطقه آزاد ماکو با وسعتی حدود ۴۲۰هزار هکتار جمعیت حدود ۱۹۲ هزار نفری در مسیر توسعه‌ای بلندمدت و برنامه‌ریزی شده قرار گرفته است. این منطقه در مجاورت کشورهای ترکیه و جمهوری آذربایجان (خودمختار نخجوان) واقع گردیده است. به همین جهت دارای اهمیت بالایی برای کشور است.

مطالعات طرح راهبردی و ساختاری این منطقه که از سال ۱۳۹۸ آغاز و در سال ۱۴۰۱ به پایان رسیده، تصویری روشن و مستحکم برای آینده این منطقه ترسیم کرده است. هدف اصلی این طرح، هدایت برنامه‌های توسعه‌ای و تعیین راهبردهای کلان به منظور تحقق توسعه پایدار و همه‌جانبه منطقه آزاد ماکو است.

این طرح جامع با تدوین الگوی ساختار فضایی و سازمان کالبدی منطقه، نظام منطقه‌بندی کاربری زمین و فضا را تعریف کرده است. در کنار این، نظام‌های فعالیت و سکونت، شبکه‌های حمل‌ونقل و ارتباطات و برنامه‌های موضوعی و موضعی نیز به دقت برنامه‌ریزی شده‌اند تا مجموعه‌ای هماهنگ از زیرساخت‌ها و خدمات فراهم آید.

پیش‌بینی جمعیت و اشتغال تا سال ۱۴۲۰

بر اساس سناریوهای مختلف توسعه، جمعیت منطقه آزاد ماکو تا سال ۱۴۲۰ بین ۲۷۰ تا ۳۵۰ هزار نفر پیش‌بینی شده است. در حالت توسعه حداکثری، تعداد شاغلان منطقه به ۱۱۰ هزار نفر خواهد رسید و در سناریوی حداقلی، این عدد نزدیک به ۸۶ هزار نفر برآورد می‌شود. این پیش‌بینی‌ها نشان‌دهنده رشد تدریجی اما مستمر اشتغال و جمعیت در این منطقه است که می‌تواند زمینه‌ساز رونق اقتصادی و اجتماعی شود.

محورهای کسب و کار در این منطقه شامل لجستیک و حمل و نقل، کشاورزی، معدن و صنایع معدنی، صنعت و گردشگری است که در طرح جامع ماکو زمین و فضای مورد نیاز این کسب و کارها در نظر گرفته شده و همچنین انرژی مورد نیاز و نحوه تامین مالی آنها نیز پیش بینی شده است.

محدوده منطقه آزاد ماکو به دلیل مجاورت با مهم‌ترین مرزهای زمینی تجاری و مسافری کشور و عبور کریدور شرق به غرب، محور اصلی لجستیک و حمل‌ونقل کشور شده است. این منطقه با دسترسی به راه‌آهن بین‌المللی، فرودگاه، بزرگراه‌ها و معافیت‌های مالیاتی، جایگاهی ویژه در تجارت منطقه‌ای و بین‌المللی دارد و ظرفیت تبدیل شدن به هاب لجستیک، تولید و صادرات را داراست.

منطقه آزاد ماکو با برخورداری از منابع آبی فراوان، اراضی کشاورزی وسیع و زیرساخت‌های آبیاری پیشرفته، ظرفیت بالایی برای توسعه فعالیت‌های کشاورزی، دامداری، گلخانه‌ای و صنایع تبدیلی دارد. تولید متنوع محصولات کشاورزی و رتبه نخست در تولید آبزیان غیرساحلی کشور نشان‌دهنده پتانسیل بالای این منطقه در اشتغال‌زایی و رونق اقتصادی است.

منطقه آزاد ماکو تنها منطقه آزاد کشور با معادن متنوع و ذخایر بالا است که ۳۰ واحد معدنی فعال دارد و عملیات اکتشافی گسترده توسط ایمیدرو در آن انجام شده است. این منطقه ظرفیت بالایی برای سرمایه‌گذاری معدنی با فناوری نوین دارد و با هدف جلوگیری از خام‌فروشی، توسعه فراوری مواد معدنی و تکمیل زنجیره ارزش، حمایت کامل از صنایع معدنی در آن انجام می‌شود.

منطقه آزاد ماکو با پنج شهرک صنعتی فعال و دو شهرک در دست ساخت، بیش از ۱۲۵ واحد صنعتی و حضور سرمایه‌گذاران خارجی، به‌عنوان قطب صنعتی مهم شناخته می‌شود. تولید محصولات ویژه و نیروی کار آماده، همراه با فرآیندهای اداری ساده و تمرکز بر صنایع صادرات‌گرا و تکمیل زنجیره تولید، آینده روشنی برای توسعه صنعت در این منطقه رقم زده است.

این منطقه با جاذبه‌های طبیعی و تاریخی فراوان، سالانه بیش از ۲.۵ میلیون گردشگر داخلی و خارجی جذب می‌کند و به مقصدی مهم برای سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری، اقامتی، تفریحی، ورزشی و صنایع دستی تبدیل شده است.

بنابراین در پهنه کسب‌وکارهای محوری (M) موضوع لجستیک، کشاورزی، معدن و صنایع معدنی، صنعت و گردشگری حائز اهمیت است.

تقسیم ‌بندی کاربری اراضی

از منظر کاربری اراضی، منطقه آزاد ماکو به چند پهنه اصلی تقسیم شده است. پهنه کسب‌وکارهای محوری (M) با مساحتی بالغ بر ۱۹ هزار و ۵۵۷ هکتار شامل فعالیت‌هایی مانند لجستیک، بازرگانی، انبارداری، صنایع سنگین و سبک، گردشگری متمرکز و گسترده، کشاورزی، دامپروری، شیلات و کشت و صنعت است. این تنوع در حوزه‌های فعالیتی، فرصت‌های متعددی برای سرمایه‌گذاری و اشتغال‌زایی فراهم می‌کند.

پهنه سکونتی و خدمات (R) به مساحت ۶ هزار و ۷۳۷ هکتار، محل استقرار شهرها، روستاها و توسعه شهرک‌های جدید ویلایی و مسکونی است. این بخش شامل خدمات عمومی گسترده‌ای مانند آموزش، درمان، ورزش، ادارات، امنیت و امور مذهبی می‌شود که کیفیت زندگی ساکنان را تضمین خواهد کرد.

همچنین پهنه حفاظت (G) با وسعت بیش از ۳۰۵ هزار هکتار به حفظ عملکردهای موجود و سازگار با محیط زیست اختصاص یافته است تا توسعه منطقه در چارچوب حفاظت از منابع طبیعی و اکولوژیکی انجام شود. پهنه ظرفیت توسعه (F) به مساحت بیش از ۶۱ هزار هکتار و معابر به وسعت حدود ۴ هزار هکتار نیز از دیگر بخش‌های کلیدی طرح هستند که امکان رشد و توسعه ساختاری منطقه را فراهم می‌آورند.

این طرح جامع، با بهره‌گیری از داده‌های آماری و مطالعات دقیق، تصویری روشن  و شفاف از آینده منطقه آزاد ماکو ارائه می‌دهد و مسیر مشخصی برای توسعه متوازن و با ثبات اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی ترسیم کرده است. عملیاتی کردن این طرح می‌تواند ماکو را به یکی از قطب‌های مهم اقتصادی و صنعتی کشور تبدیل کند و فرصت‌های بی‌شماری برای سرمایه‌گذاران و ساکنان منطقه فراهم آورد.