اگر مخاطب جذب نشود، رسالت فرهنگی هم محقق نمی‌شود

علی‌اکبر تحویلیان، تهیه‌کننده تلویزیون، در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا به بررسی وضعیت امروز سریال‌سازی در صداوسیما پرداخت و صریحاً به ضعف‌های این رسانه اشاره کرد. این تهیه‌کننده معتقد است که تلویزیون، با وجود بودجه‌های هنگفت، نتوانسته آثاری درخور سلیقه مخاطب تولید کند و همین موضوع باعث کوچ تدریجی مردم به سمت پلتفرم‌های نمایش خانگی شده است.
تحویلیان با اشاره به روند ثابت فروش و جذب مشترک در پلتفرم‌ها گفت: فیلیمو و نماوا با وجود همه مشکلات، همان تعداد مخاطب را دارند و حفظ کرده‌اند. در مقابل، تلویزیون نتوانسته با کیفیت آثار خود رقابت کند. حتی با بودجه‌های دو هزار و سه هزار میلیاردی، نتیجه‌ای جز ریزش مخاطب نداشته است.
تحویلیان با اشاره به ضعف ساختاری صداوسیما در تولید آثار نمایشی گفت: وقتی تلویزیون مجبور است ۲۴ ساعته آنتن پر کند، طبیعی است که کیفیت پایین بیاید. چهار سریال می‌سازند، دو سریال ضعیف می‌شود و همین دو سریال هم کافی است که مخاطب زده شود.
تحویلیان با اشاره به اینکه یکی دیگر از دلایل  مشکلات در تلویزیون، نبود برنامه‌ریزی فرهنگی متناسب با تنوع جامعه ایران است، گفت: پلتفرم‌ها برای جذب مخاطب دست‌شان بازتر است. اما تلویزیون کمتر به قومیت‌ها و دغدغه‌های واقعی جامعه توجه دارد. در حالی که باید تولیداتش متنوع باشد تا وحدت ملی را تقویت کند.
وی با اشاره به اینکه باور عمومی این است که تلویزیون مخاطب خودش را از دست داده، در حالی که آمارها اینگونه نیست، تاکید کرد: تصور عمومی این است که تلویزیون مخاطب خود را از دست داده است، در حالی‌که این‌گونه نیست. حتی ضعیف‌ترین برنامه‌های زنده تلویزیون هم مخاطب دارند. اما تفاوت مهم اینجاست که شبکه‌های نمایش خانگی با سرمایه‌های کلان، تبلیغات وسیع و استفاده از چهره‌ها توانسته‌اند برای خود مخاطب بسازند. از طرفی، آن‌ها محدودیت‌های محتوایی تلویزیون را ندارند و همین مسئله باعث می‌شود راحت‌تر سراغ سوژه‌های جنجالی یا ملتهب بروند.

وی با انتقاد از شیوه مدیریت تلویزیون و عدم توجه به مخاطب گفت: مشکل اینجاست که تلویزیون گاهی بیش از حد «محتوامحور» است و به مخاطب‌محوری کم‌توجهی می‌کند. محتوا اهمیت دارد، اما اگر مخاطب جذب نشود، رسالت فرهنگی هم محقق نمی‌شود. در مقابل، برخی پلتفرم‌ها صرفاً «مخاطب‌محور» هستند و محتوای جدی ندارند که این هم به فرهنگ عمومی ضربه می‌زند. تلویزیون باید بتواند تعادل را برقرار کند؛ هم محتوا داشته باشد، هم سرگرم‌کننده و جذاب باشد.

تحویلیان برخی سریال‌های نمایش خانگی را نمونه‌های ضعیف از آثار خارجی می‌داند و معتقد است که این آثار نمی‌توانند مخاطب را جذب کند: واقعیت این است که بسیاری از سریال‌های شبکه نمایش خانگی صرفاً کپی‌برداری از نمونه‌های خارجی‌اند. قهرمانان این آثار اغلب با پول‌های کثیف، پولشویی یا تقلب به ثروت می‌رسند و این الگوها به جوانان القا می‌شود. در حالی‌که تلویزیون هنوز هم سریال‌های ارزشمند و با کیفیت تولید می‌کند؛ نمونه‌هایی مثل از سرنوشت، از یاد رفته‌ها، دیوار شیشه‌ای یا ذهن زیبا نشان داده‌اند که با قصه درست می‌توان مخاطب را جذب کرد.

وی با انتقاد به شیوه مدیریت تلویزیون در تولید سریال‌های فاخر گفت: باید نگاهی تازه به تولید داشت. تلویزیون نمی‌تواند تنها به بودجه و ساخت چند سریال بسنده کند. هر شبکه باید در طول سال سریال‌های متنوع تولید کند تا پخش هفتگی و شبانه پر باشد. از طرف دیگر، لازم است به سلیقه و فرهنگ همه اقوام توجه شود چراکه می‌تواند حس تعلق و وحدت ملی را تقویت کند. همچنین توجه به سوژه‌های مهمی مثل زندگی شهدا باید در اولویت باشد.

تحویلیان با اشاره به اینکه برایش تولید در نمایش خانگی و یا تلویزیون فرقی ندارد، گفت: برای من ساخت اثر در تلویزین یا نمایش خانگی تفاوتی ندارد؛ من در هر دو فضا کار می‌کنم. اما اصل ماجرا این است که تلویزیون و شبکه نمایش خانگی باید مکمل هم باشند. هیچ‌کدام نباید جای دیگری را بگیرد. هر دو باید در خدمت فرهنگ عمومی جامعه باشند، با رعایت ضوابط و احترام به مخاطب.

تحویلیان در پایان تأکید کرد: نه تلویزیون و نه پلتفرم‌ها نباید یکدیگر را حذف کنند؛ اما واقعیت این است که امروز شبکه‌های نمایش خانگی، بهتر از تلویزیون نیازهای سرگرمی مخاطب را پاسخ می‌دهند. اگر صداوسیما نخواهد به سمت مخاطب‌محوری حرکت کند، این فاصله روز به روز بیشتر خواهد شد.