ترامپ به دنبال مشروعیت دادن به آبروی رفته‌اش است/ در حال آزمایش اراده آمریکا هستیم/ مجوز کاهش تعهدات در متن برجام نهفته است

«دیاکو حسینی» در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا با اشاره به گام دوم ایران در کاهش تعهدات برجامی‌اش گفت: در درجه اول باید توجه داشته باشیم که ایران به دنبال تحت فشار قرار دادن اروپا به آن معنایی که در رسانه‌ها گفته می‌شود نیست، بلکه هدف ما بازگرداندن توازن به برجام است. واقعیت این است که بر اساس توافقی که صورت گرفته قرار بر این بود که مناسبات و داد و ستدهایی میان تهران و کشورهای اروپایی اتفاق بیافتد که متاسفانه دولت‌های حاکم بر قاره سبز نتوانستند این موضوع را اجرایی کنند و نتیجه آن بهم خورد توازن در برجام است و حالا ایران به دنبال احیاء این توازن است.

وی ادامه داد: در این مسیر ایالات متحده و شماری از شرکاء آن مانند اسرائیل و کشورهای اروپایی در حال برجسته کردن کاهش تعهدات برجامی ایران به نفع خود هستند که طبیعتاً رسانه‌های آنها هم به این موضوع دامن می‌زنند اما مساله مهم این است که تعهدات مذکور برگشت‌پذیر است و در نامه رئیس‌جمهوری به ۱+۴ این موضوع مورد اشاره قرار گرفته است. نکته کلیدی و حقوقی ماجرا که متاسفانه به آن توجه نمی‌شود این است که ایران بر اساس مکانیزم‌هایی که در سطرها و بندهای برجام آمده، دست به کاهش تعهدات خود زده است. در این مسیر به صورت مکرر می‌بینیم که رسانه‌های خارجی به صورت عمدی یا غیر عمدی از واژه‌هایی استفاده می‌کنند که هیچ مبنای حقوقی ندارد.

این تحلیلگر مسائل سیاسی با بیان اینکه اروپا به دنبال حفظ برجام است، گفت: دولت‌های اروپایی مایل به ابقاء در برجام و حفظ اصالت آن هستند. تماس رئیس جمهوری فرانسه با روحانی یکی از ادله اثبات این موضوع به حساب می‌آید اما مساله این است که اروپایی‌ها نمی‌خواهند متحمل پرداخت هزینه‌ها شوند. برآورد آنها این بود که با استفاده از روزنه‌های محدود اقتصادی موجود در روابط خود با ایران می‌توانند تهران را راضی کنند اما خروجی این سیاست غلط از آب درآمد.

وی افزود: اروپا برای حفظ برجام باید گام‌های عملی بردارد و برای اثبات نیت خود فقط باید وارد میدان شود وگرنه برجام به آخر خط می‌رسد. آنها اگر خواستار رهبری در نظام چندقطبیِ امروز هستند، باید دست به کار شوند تا بتوانند بر اساس تعهدات و متن برجام منافع ایران را تامین کنند. در اینجا معنی تامین منافع ایران، ترمیم خسارت‌های وارده به کشورمان بر اثر خروج ایالات متحده از برجام است.

حسینی با اشاره به جلسه شورای حکام برای بررسی اقدام‌های ایران در کاهش تعهدات برجامی، عنوان کرد: معتقدم که این جلسه را باید ابزاری برای اعمال فشار از سوی آمریکا علیه شورای حکام دانست، نه ایران. داده‌ها به خوبی نشان می‌دهد که این ایده از سوی «جان بولتون» مطرح شد و باید آن را در راستای «راهبرد تحقیر سازمان‌های بین‌المللی» بدانیم؛ چراکه اصالتاً شورای حکام از حیث حقوقی صلاحیت موضوعی برای بررسی این موضوع را نداشت، بلکه تنها مسئولیت پادمانی این شورا وجاهت قانونی دارد.

وی ادامه داد: هدف از تحت فشار قرار دادن شورای حکام توسط آمریکا، ایجاد دومینوی اعمال فشار علیه ایران توسط شورای حکام است. به عبارتی دیگر واشنگتن با اعمال فشار بر شورای حکام سعی می‌کند ایران را از طریق آنها خطاب قرار دهد و حتی ممکن است بحث بازرسی‌های جدید بعدا به میان بیاید. آنچه در فضای فعلی مشخص خواهد بود این است که ایالات متحده بیشتر به دنبال مشروعیت دادن به آبروی رفته‌اش بعد از خروجش از برجام است. به صورت واضح دیدیم که تیم ترامپ پس از خروج آمریکا از برجام کنفرانس‌های زیادی همانند ورشو برگزار کرد تا بتواند علیه ایران اجماع‌سازی صورت دهد و تشدید تحریم‌ها را هم به همین دلیل در دستور کار خود قرار داد اما به خروجی مدنظرش نرسید. لذا جلسه شورای حکام بیشتر یک مانور سیاسی و در نهایت تحریک اعضاء برای تقابل با ایران بود که در همید اهداف هم با شکست مواجه شد.

این کارشناس ارشد مرکز بررسی‌های استراتژیک در پاسخ به این سوال که آیا ایالات متحده مواضع خود را برای حضور در مذاکرات تعدیل خواهد کرد یا خیر، گفت: جمهوری اسلامی ایران در زمانی که تیلرسون وزیر خارجه کابینه ترامپ بود اعلام کرده بود که می‌توانیم در چارچوب برجام با آمریکا صحبت کنیم و به نظرم این یک موضوع جدید به حساب نمی‌آید اما یک نکته مهم سیاسی در آن نهفته است. ایران قبلاً گفته بود که ایالات متحده باید تعهداتش را عملی کند و به شرایط قبل بازگردد اما در شرایط کنونی که آمریکا خواستار دیپلماسی است، ما به آنها امتیاز دادیم و گفته‌ایم در صورت رفع تحریم‌ها می‌توانند در جلسات ۱+۴ شرکت کنند. موضوع دقیقاً به معنای آزمایش اراده آمریکا است.

وی در پایان خاطرنشان کرد: وضعیت فعلی به گونه‌ای است که برجام در سراشیبی قرار گرفته‌ اما ما همچنان به دنبال حفظ آن هستیم. بدون تردید اگر منافع ما تامین نشود یا کشورهای اروپایی از برجام خارج شوند، ایران هم خروج خود را به صورت رسمی اعلام خواهد کرد.