نظام تصمیم خودش را برای مذاکرات گرفته است

محسن پاک‌آیین سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان در گفت‌وگو با ایلنا، در رابطه با ارزیابی خود از نشست اخیر شورای امنیت در خصوص بازگشت قطعنامه‌های شش گانه و موضوع رفع تحریم‌ها گفت: اقداماتی که غربی‌ها انجام می‌دهند چه در شورای امنیت و چه در شورای حکام آژانس به این دلیل است که روابط ما با آژانس  در ابهام قرار دارد.  برخی حرف‌ها و ادعاهای ترامپ  مبنی بر نابودی برنامه هسته‌ای ایران را  باور ندارند.

آژانس نمی‌تواند ابهامات غربی‌ها را رفع کند

وی ادامه داد: بعد از تصویب قانون مجلس شورای اسلامی و همچنین فعال شدن شورای امنیت در زمینه برنامه‌های هسته‌ای، آژانس نمی‌تواند ابهامات غربی‌ها را رفع کند در نتیجه بسیار دغدغه‌مند هستند و احساس می‌کنند که اهدافشان در اعمال فشار به ایران، چه در حوزه تحریمی و چه در حوزه تجاوز نظامی، تأمین نشده است.

ما همچنان به آژانس بی‌اعتماد هستیم

این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل با بیان اینکه غربی‌ها  کماکان می‌خواهند بحث شورای امنیت، موضوع مکانیزم ماشه و فشار از سوی شورای حکام را حفظ کنند، تصریح کرد: آن‌ها  می‌خواهند از این اهرم‌ها استفاده کنند تا ایران متقاعد شود که اطلاعاتی که آن‌ها لازم دارند و راجع به برنامه هسته‌ای ایران است را  ارائه دهد. با توجه به عدم اعتمادی که ما نسبت به آژانس داریم و با توجه به رویکردهای غیرفنی و غیرحرفه‌ای آژانس در طول سال‌های گذشته نسبت به برنامه هسته‌ای ایران، به‌طور طبیعی، ما نمی‌توانیم مجدداً اطلاعاتی را در اختیار آژانس قرار دهیم که این اطلاعات بعدها توسط آمریکا برای حمله و ایجاد آسیب یا اخلال در مسیرهای برنامه‌های هسته‌ای ایران مورد استفاده قرار گیرد.

آمریکایی‌ها در مذاکرات بی‌ثابت هستند 

پاک‌آیین با طرح این پرسش که ما برای چه وارد مذاکرات هسته‌ای شدیم، اظهار کرد:  ما برای لغو تحریم‌ها وارد این مذاکرات شدیم  و تعهداتی را که در برجام  از ما خواسته بودند، همه را انجام دادیم تا تحریم‌ها لغو شود. اکنون این‌ها بدون اینکه تحریم‌ها لغو شوند، به دنبال احیای دوباره مذاکرات هستند. آن هم مذاکراتی که هم پیش‌شرط دارد، بحث اول آمریکایی‌ها این است که برنامه‌های هسته‌ای ایران به صفر برسد و هم به آینده آن امیدی نباشد. یعنی ما با پنج دور مذاکره با آمریکا متوجه شدیم که آینده‌ای برای مذاکرات متصور نیست به دلیل اینکه اصلاً آمریکا در مذاکرات ثبات ندارد و عمداً سعی می‌کند خودش را بی‌ثبات نشان دهد تا تعهداتش را دنبال نکند.

نظام تصمیم خودش را گرفته است

این کارشناس ارشد سیاست خارجی  وضعیت ایران در جریان مذاکرات را روشن دانست و تاکید کرد:  برخی از مسائل در جامعه مطرح می‌شود مبنی بر اینکه ایران در برابر تصمیم برای مذاکره با آمریکا بلاتکلیف است. به نظر من نه، اصلاً بلاتکلیفی وجود ندارد و نظام تصمیم خودش را گرفته است. تکلیف  مذاکره در ارکان مختلف نظام، چه شورای امنیت و چه وزارت امور خارجه و چه  مجلس، معلوم است. مذاکره در صورتی می‌تواند مدنظر ایران باشد که حتماً ما ضمانت داشته باشیم که در صورتی که ما تعهدات خودمان را انجام می‌دهیم، طرف مقابل هم تعهدات خودش را انجام دهد.

وضعیت ما کاملاً مشخص است

وی اضافه کرد: ما در صورتی که آن نگرانی‌های مصنوعی غربی‌ها را از اینکه به طرف سلاح هسته‌ای حرکت می‌کنیم، رفع کنیم، انتظار داریم که آن‌ها هم تحریم‌های ظالمانه را لغو کنند. آمریکایی‌ها زیر بار تعهدات خودشان نمی‌روند و در عین حال با اعمال فشار می‌خواهند ما را  به پذیرش برخی از اقداماتی که منافع ملی آن‌ها را تأمین می‌کند،  متعهد کنند. لذا به اعتقاد من وضعیت ما کاملاً مشخص است.

سند راهبردی امنیت ملی آمریکا بخوانید

پاک‌آیین در پاسخ به این سوال که به هر جهت تحریم‌ها آثاری به دنبال داشته است و این موضوع غیرقابل انکار است اما به نظر می‌رسد با توجه به سخنان اخیر وزیر امور خارجه مبنی بر برکات تحریم، موضع رفع تحریم‌ها از دستور کار خارج شده است، آیا ایران تدبیری برای مقابله با تحریم‌ها خواهد داشت، عنوان کرد:  اگر سند راهبردی امنیت ملی آمریکا را بخوانید، می‌بینید که در آن ترامپ به دولت‌های قبلی اعلام می‌کند که چرا شما اجازه دادید که چین تبدیل به چین امروزی شود. چرا باب سرمایه‌گذاری را برای چینی‌ها باز کرده‌اید و با چینی‌ها تجارت کرده‌اید؟ چرا به این‌ها فرصت کارهای اقتصادی داده‌اید و این باعث شده که چینی‌ها قدرتمند شوند.

این دیپلمات پیشین با تاکید بر اینکه آمریکا تصورش از ایران مانند تصوری است که از چین دارد، بیان کرد: تحلیل آن‌ها این است که جمهوری اسلامی ایران با داشتن اندیشمندان و دانشمندان کاملاً تیزهوش و موقعیت جغرافیایی بسیار مهم و منابع اقتصادی غنی، چنانچه رها باشد و فشار روی آن نباشد، ممکن است تبدیل به یک قدرت دیگر در جهان شود. لذا به‌صورت فرسایشی سعی می‌کنند که فشارها را علیه ایران اعمال کنند تا ما نتوانیم پیشرفت اقتصادی داشته باشیم.

نمی‌خواهند ایران چین دیگری باشد

وی افزود: مسئله هسته‌ای تنها موضوع نیست؛ یعنی موضوع اصلی آمریکایی‌ها این است که جمهوری اسلامی ایران تبدیل به یک قدرت دیگر مثل چین در منطقه نشود. اگر امروز حتی ما در رابطه با بحث هسته‌ای نظرات آمریکا را تأمین کنیم، موضوع دیگری را مطرح می‌کنند، همان‌گونه که بحث برد موشک‌های ما را مطرح می‌کنند.

ما چاره‌ای نداریم جز اینکه مسیرهای بدون آمریکا را طی کنیم

به‌نظر من این یک چیز قطعی و ثابت شده است که آمریکایی‌ها این فشارها فرسایشی را علیه ایران ادامه خواهند داد و این حد و مرز هم ندارد. دلیل خاصی هم ندارد و نمی‌توان خوشبین بود که اگر ما برنامه‌های هسته‌ای را طبق نظر آن‌ها دنبال کردیم، دیگر این فشارها حذف می‌شود یا تحریم‌ها لغو می‌شود.  ما چاره‌ای نداریم جز اینکه مسیرهایی بدون آمریکا را طی کنیم و سعی کنیم با کشورهای دوست خودمان، چه در حوزه همسایگی و چه دورتر، که تا به حال تلاش کرده‌ایم. باید سعی کنیم که به نحوی مسئله اقتصاد را مدیریت کنیم. نمی‌شود به آمریکایی‌ها امید داشت، آمریکایی‌ها بهانه‌های خودشان را دارند و من بعید می‌دانم آن‌ها به دنبال لغو تحریم‌ها باشند.