بقایی:
دیپلمات‌های امروز ایران خیلی واقع‌گراتر شده‌اند
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: دیپلمات‌های امروز به مراتب واقع‌گراتر از دوران گذشته هستند و برای تحلیل ۴۶ سال اخیر، باید ایران را در بستر ۱۵۰ سال اخیر بررسی کرد.
به گزارش ایلنا، اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت امور خارجه در حاشیه سی و ششمین نمایشگاه کتاب تهران درباره اینکه آیا با توجه به مسئولیت خود، فرصت مطالعه کتاب را پیدا می‌کنید، گفت: سعی می‌کنم فرصت کتاب خواندن داشته باشم و کتابی که پیش از آغاز مسئولیت جدید خواندم کتاب «ایرانی‌تر» نوشته «نهال تجدد» بود که ترکیبی از نگاه ایرانی و غربی بود که بسیار پسندیدم.
وی ادامه داد: وقتی وارد نمایشگاه شدم ناخودآگاه به سال‌های ۸۰ رفتم که در دوران دانشجویی جزئی از تدارکات بودم و مزد این کار هم در دوره لیسانس و فوق لیسانس کتاب بود. هنوز هم حلاوت و شیرینی اولین کتابی را که دوم دبستان از دست معلم نازنینی به نام «غلامحسین یوسفی» در یزد گرفتم، با من است. کتاب «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» را از دست این معلم گرفتم.
بقایی درباره تأثیر مستقیم یا غیر مستقیم کتاب در حوزه دیپلماسی گفت: در این حوزه هرچه بیشتر درباره تاریخ خود بخوانید و بدانید بهتر می‌توانید خواسته‌ها و منافع مردم خود را نمایندگی کنید. کتاب‌های تاریخی و بزرگان یک کشور بسیار مهم هستند و نمی‌توان مقاطع تاریخی را جدا از روند تاریخی دید و اگر درصدد درک خوب و درست هستیم باید به روند تاریخ توجه کرد. باید به ادبیات به عنوان آینه تمام عیار میراث فرهنگی مورد نگاه کنیم و به همان اندازه کتاب‌های دیپلماسی مهم است.
سخنگوی وزارت خارجه ادامه داد: «کلیدر»، «جای خالی سلوچ» و کتاب‌های «هوشنگ کرمانی» یا «کریستین هادرسن» دانمارکی به اندازه کتاب‌های دیپلماسی جدی است و به جمع‌بندی جامع‌تر درباره کشور و مردم و خود کمک می‌کند. «کلیدر» دوره کامل جامعه‌شناسی ایران نه فقط در آن دوران که اکنون هم است. اینکه شما بدانید یک ملت فوق‌العاده و بزرگ را نمایندگی می‌کنید، در مشکلات و چالش‌ها دچار سستی در عزم و اراده نخواهید شد.
بقایی افزود: یکی از موضوعاتی که طرف‌ها در مذاکره مورد توجه قرار می‌دهند، شیوه مذاکراتی خود و طرف مقابل است. «تجربه یک بحران» کتابی است که توسط دیپلمات‌های آمریکایی بعد از داستان تصرف لانه جاسوسی نوشته شده و بسیار مهم است.
سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه نوشتن و خواندن بهترین ابزار برای یادگیری است و ذهن شما را ناخودآگاه به کار انداخته و نرمش می‌دهد، گفت: از نوشتن لذت می‌برم و کلمه قداست دارد و با جابه‌جایی آن ممکن است حقی از کشور جابه‌جا شود.
بقایی گفت: با جابجایی یک کلمه شما ممکن است تعهدی را برای کشور ایجاد کنید یا حقی را از آن بگیرید که غیر قابل جبران است. نمونه خیلی روشن آن قطعنامه ۲۲۳۱ در مورد بحث «موشک» است که با یک کلمه وزن آن خیلی متفاوت از عبارت پردازی قبلی شد که ایران را در رابطه با بحث موشک متعهد می‌کرد. این هنر بزرگانی بود که ما کنار آنها واقعاً درس‌آموزی می‌کردیم و به زیبایی توانستند با استفاده از این عبارات یک تعهد به نظر من غیر منصفانه و ناعادلانه را از دوش کشور بردارند.
سخنگوی وزارت خارجه با اشاره به اینکه یکی از مهم‌ترین نکات در تصمیم‌گیری، به‌هنگام بودن آن است، خاطرنشان کرد: دیپلمات‌های امروز به مراتب واقع‌گراتر از دوران گذشته هستند و برای تحلیل ۴۶ سال اخیر، باید ایران را در بستر ۱۵۰ سال اخیر بررسی کرد. ایرانی که تجربیاتش از همان زمان آغاز شد و ادامه یافت، دو بار اشغال شد و با وجود اعلام بی‌طرفی، آسیب دید. پس از کودتا، ایران تحت فشار قرار گرفت، اما ایرانیان همواره خواهان امنیت و استقلال بودند. به همین دلیل، تمامی ایرانیان برای حفظ استقلال و امنیت خود ایستادگی کردند.
وی ادامه داد: ایران هرگز به‌طور رسمی مستعمره نبوده، اما همواره تحت نفوذ کشورهای قدرتمند قرار داشته است. انقلاب اسلامی واکنشی بود برای حفظ استقلال و آزادی. ایرانیان در دو جنگ تحقیر شدند و «استقلال و آزادی» تنها یک شعار نبود، بلکه محصول تجربیات تلخ دو دهه گذشته بود که ما را به اتکا به خود سوق داد. هشت سال جنگ برای ایرانیان تجربه‌ای گرانبها بود، اما آموختیم که تنها خودمان می‌توانیم امنیت‌مان را تأمین کنیم.
رئیس مرکز دیپلماسی عمومی وزارت خارجه گفت: دیپلمات‌های ایرانی نمایندگان مردمی هستند که با خون خود کشور را حفظ کردند و پس از جنگ نیز با تحریم‌هایی مواجه شدیم که می‌توانست هر کشوری را به زانو درآورد، اما پشتوانه ژئوپلیتیک ایران اجازه نداد.
بقایی در ارزیابی فضای مذاکرات و دورنمای آینده آن گفت: ورود ایران به مذاکرات نه الان که همیشه جدی و با هدف دستیابی به نتیجه است. از مذاکرات ابزاری برای شماتت و وقت‌تلف کردن استفاده نمی‌کنیم. رسالت مهمی بر دوش ما است و به نمایندگی از ملت ایران موظفیم دو نکته را در نظر داشته باشیم: حفظ دستاوردهایی که برای آن خون داده شده و رفع تحریم‌ها.
سخنگوی وزارت خارجه با رد این ادعا که ایران برای اهداف دیگری سراغ فناوری هسته‌ای رفته است، گفت: تاریخچه این برنامه به قبل از دهه ۱۹۷۰ و پیش از آن باز می‌گردد که دانشگاه استنفورد در آن مقطع توصیه کرد که ایران به دلیل نیازهای خود باید حداقل ۹ نیروگاه بسازد. اولین رآکتور تحقیقاتی با غنی‌سازی ۹۰ درصد از سوی آمریکا احداث شد، آلمان‌ها پس از انقلاب رآکتور بوشهر را با ۶۰ درصد احداث رها کرد.
بقایی با تاکید بر عضویت ایران در کنوانسیون منع اشاعه گفت: براین اساس ایران مانند هرکدام از کشورهای عضو حقوقی دارد و اگر اجازه استفاده از این حقوق نداده نشود، چه لزومی به ایجاد این حقوق بین‌الملل است.
رئیس مرکز دیپلماسی عمومی با اشاره به اینکه تنها دارنده سلاح هسته‌ای در منطقه رژیم اسرائیل است، خاطرنشان کرد: رژیمی که سابقه مشخصی در نسل کشی دارد. ایران در طول قرن‌ها هیچ تجاوزی به هیچ کشوری نداشته و چگونه می‌توان ایران را تهدید دانست و اسرائیل را نه.
بقایی ادامه داد: هدف ایران از مذاکرات حفظ دستاوردها و خاتمه تحریم‌هایی است که به ناحق بر ملت ایران تحمیل شده‌است.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به پرسشی درباره فرجام مذاکرات غیرمستقیم ایران و ایالات متحده گفت: اینکه این مذاکرات به کجا ختم می‌شود را نمی‌توان حدس زد اما ایران ثبات قدم و موضع روشن دارد و بر آن اساس گام برمی‌دارد. طرف دیگر باید ذهن خود را تنظیم کرده و از گفتار و رفتار ضدونقیض که بر میزان بی‌اعتمادی موجود می‌افزاید و هم جدیت طرف مقابل را زیر سوال می‌برد، پرهیز کند. طرف مقابل باید بداند که نمی‌تواند هم از دیپلماسی و تحریم سخن بگوید.
بقایی در جمع خبرنگاران در پاسخ به این پرسش که آیا مذاکرات وارد جزئیات شده است، گفت: نه هنوز وارد جزئیات نشده‌ایم.
