برنامه وزارت صمت برای حمایت از صادرات صنایع کوچک

به گزارش ایلنا، مدیر توسعه بازار و امور بین‌الملل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی گفت: در دنیا تعاریف مشخصی برای بنگاه‌های کوچک و متوسط وجود دارد که وجوه اشتراک آن‌ها در شاخص‌هایی همچون تعداد کارکنان و گردش مالی سالانه دیده می‌شود. در ایران نیز حدود ۳.۲ میلیون بنگاه اقتصادی فعال هستند که از این میان، نزدیک به ۶۰۰ هزار واحد تولیدی کوچک و کارگاهی تحت نظر اتحادیه‌ها و اصناف مشغول فعالیت‌اند. محور اصلی فعالیت سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران، تمرکز بر بخش تولید و صنایع کوچک و متوسط است، هرچند در توسعه خوشه‌های کسب‌وکار، خدمات و توزیع نیز در زنجیره فعالیت‌ها قرار می‌گیرند.

احمد جوانمردی با اشاره به وضعیت صادرات کشور در سال ۱۴۰۳ گفت: کل صادرات ایران در سال گذشته ۵۷ میلیارد دلار بود که از این میزان، ۲۹ میلیارد دلار به پتروشیمی و مواد شیمیایی، نزدیک به ۱۴ میلیارد دلار به معدن و صنایع معدنی، حدود ۹ میلیارد دلار به بخش صنعت و نزدیک به ۶ میلیارد دلار به حوزه کشاورزی اختصاص داشت. در واقع، بیشترین صادرات محصول نهایی در حوزه صنعت و بخشی نیز در کشاورزی متمرکز است.

جوانمردی افزود:میانگین ارزش هر تن صادرات ایران در سال گذشته ۳۸۱ دلار بود، در حالی‌که میانگین ارزش هر تن واردات کشور حدود ۱۸۰۰ دلار برآورد شد. این فاصله نشان می‌دهد که عمده صادرات ما شامل مواد اولیه و پایه است. در مقابل، صادرات صنعتی با میانگین بیش از ۱۱۰۰ دلار به ازای هر تن، نشان‌دهنده ارزش افزوده بالاتر و تمرکز بر محصول نهایی است.

وی با اشاره به ویژگی بنگاه‌های کوچک و متوسط گفت: این شرکت‌ها به دلیل تعداد کارکنان اندک و ساختار محدود، معمولاً فاقد بخش‌های تخصصی مانند صادرات، نمایشگاه یا بازرگانی هستند. در بسیاری از کشورها برای جبران این ضعف، شرکت‌های مدیریت صادرات و شرکت‌های واسطه تخصصی ایجاد شده‌اند که با شناخت بازار هدف، محصولات تولیدکنندگان داخلی را انتخاب و به بازار بین‌المللی عرضه می‌کنند. این اقدام به افزایش سهم بنگاه‌های کوچک از ارزش افزوده کمک کرده و موجب رونق کسب‌وکار آن‌ها می‌شود.

مدیر توسعه بازار و امور بین‌الملل سازمان صنایع کوچک درباره تشکیل کنسرسیوم‌های صادراتی گفت:ما شرکت‌هایی را که دارای محصولات با کیفیت هستند اما به دلیل اندازه کوچک توانایی حضور مستقل در بازارهای خارجی را ندارند، شناسایی و گرد هم می‌آوریم. این شرکت‌ها که هم‌سنخ یا مکمل یکدیگرند، طی فرآیندی شش ماه تا یک ساله به یک شرکت جدید با عنوان کنسرسیوم تبدیل می‌شوند و با رویکردی استراتژیک وارد بازارهای هدف می‌گردند. از نگاه ما، صادرات زمانی معنا پیدا می‌کند که حضور مستمر و پایدار در بازارهای خارجی شکل بگیرد؛ صادرات مقطعی در این تعریف جای نمی‌گیرد.

او ادامه داد:در همین راستا، خوشه‌های کسب‌وکار به سمت بازارهای صادراتی هدایت می‌شوند و طرح SPX (نظام مبادله پیمانکاران فرعی) نیز با هدف تقویت بنگاه‌ها برای مشارکت در پروژه‌های فنی و مهندسی و صادرات خدمات در حال اجراست. همچنین برای ورود به بازارهای خارجی، شرکت‌های کوچک نیازمند دریافت استانداردهای تطبیقی هستند و سازمان صنایع کوچک با همکاری شرکت‌های تابعه این روند را برای بنگاه‌ها تسهیل کرده است.

جوانمردی با اشاره به حمایت‌های مالی و غیرمالی سازمان برای حضور در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی افزود: سالانه حدود پنج هزار واحد صنعتی از این حمایت‌ها بهره‌مند می‌شوند که نسبت حضور در نمایشگاه‌های خارجی به داخلی تقریباً یک به پنج است. هدف ما ایجاد و تقویت ارتباطات تجاری و تسهیل تعاملات بین‌المللی است.

وی در پایان به یک نمونه عملی اشاره کرد و گفت:اخیراً در حوزه شیلات و آبزیان، هیئتی به کشور ویتنام اعزام شد و طی مذاکرات با شرکت‌های ویتنامی موفق به یافتن راه‌حل‌هایی برای رفع بیماری‌های رایج در محصولات آبزی شدند. این نمونه‌ای از اقداماتی است که با هدف نهایی حضور پایدار بنگاه‌های کوچک و متوسط در بازارهای خارجی صورت می‌گیرد.