پیشنهادهای شهردار پیشین تهران برای مدیریت بازسازی منازل آسیب‌دیده از جنگ

«غلامحسین کرباسچی» شهردار پیشین تهران در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه شما پیش‌تر سابقه فعالیت به عنوان شهردار تهران را داشته‌اید، اکنون چه راهکاری می‌توانید برای مدیریت بازسازی منازل آسیب‌دیده از جنگ ارائه دهید؟ گفت: اکنون در تهران، نیروی عظیمی در حوزه ساخت‌وساز داریم که هر سال چند ده هزار واحد مسکونی را می‌سازند، بازسازی می‌کنند و بسیار توانمندند و امکانات فراوانی دارند. فکر می‌کنم اگر روشی اتخاذ شود که با بسیاری از این نیروهایی که واحدهای آماده و خالی در اختیار دارند، قراردادی بسته شود که از این واحدهای خالی به‌صورت معامله‌ای استفاده شود؛  می‌تواند هم مسئله را سریع‌تر حل کند و هم رضایت عمومی را بیشتر جلب کند. 

وی تصریح کرد: این قراردادها باید به‌ گونه‌ای بسته شود که هم برای آن‌ها مقرون‌به‌صرفه باشد و کاری برایشان ایجاد شود و هم افرادی که خانه‌هایشان خراب شده و دچار خسارت شده‌اند، مدت طولانی در بلاتکلیفی نمانند. از این دست مدل‌های کاری، به نظر من اگر اجرایی شود، می‌تواند راهگشا باشد.

کرباسچی تاکید کرد: در عین حال، با توجه به رکودی که  در حوزه ساخت‌وساز در سطح کشور، به‌ویژه در تهران داریم، بسیاری از نیروهایی که کار ساخت و ساز انجام می‌دهند و در زمینه تولید مسکن فعال‌اند، نیروها و امکانات آن‌ها به کار گرفته شود. اما اینکه خود شهرداری بخواهد پیمانکاری کند و اجرای پروژه‌ها را به عهده بگیرد، تجربه خوبی در دستگاه‌های دولتی و عمومی نداریم. 

نقش دولت در زمینه بازسازی منازل آسیب دیده از جنگ

او در پاسخ به این پرسش که چه راهکاری پیش روی دولت در زمینه بازسازی منازل آسیب دیده از جنگ قرار دارد، بیان کرد: در چنین شرایطی واقعا نمی‌توان باری بر دوش دولت گذاشت، با توجه به مجموعه گرفتاری‌هایی که دارد؛ از جمله  مشکلات آب، برق، گاز و ناترازی‌هایی که باید پاسخگوی آن‌ها باشد. 

وی افزود: در زمینه بازسازی، نهادهایی مثل شهرداری‌ها یا سایر نهادهای عمومی و نهاد‌های غیردولتی که مربوط به حکومت هستند، هر چقدر بتوانند در این راستا وارد عمل شوند و کار توسط آن‌ها و با سرمایه آن‌ها انجام شود، به نظر می‌آید شدنی‌تر باشد. 

کرباسچی در پاسخ به این سوال که پیروی از الگوی بازسازی منازل در زمان دفاع مقدس، اکنون چقدر می‌تواند موثر باشد، گفت: خود آن الگو یک‌سری اشکالات داشت. چرا که نارضایتی‌هایی وجود داشت؛ زمان‌بر بود، به خصوص اینکه آن الگو مربوط به همان دوره‌ای بود که روحیات مجموعه نیروهای اجرایی، همان روحیات دوران دفاع مقدس بود. مسائل اقتصادی، مسائل کاری، روحیات مدیریتی و اجرایی آن دوران بسیار با امروز متفاوت بود. 

او ادامه داد: من گمان نمی‌کنم، با توجه به تجربیاتی که در این سی و چند ساله داشیتم  کسی در دولت فکر کند که یک نهاد دولتی مانند بنیاد مسکن یا استانداری بتوانند معجزه‌ای در این زمینه رقم بزنند. شهرداری‌ها نیز در آن دوران نهادهای فعال و زنده‌ای نبودند. در واقع می‌توان گفت، حیات شهرداری‌ها و توان اجرایی آن‌ها در آن زمان صفر بود؛ حتی در امور جاری خدماتی، مانند جمع‌آوری زباله و امثال آن هم دچار مشکل بودند. 

شهردار پیشین تهران تصریح کرد:  آن زمان، اصلاً شهرداری‌ها چنین نهادهای فعالی نبودند. لذا من فکر می‌کنم که نمی‌توان صرفاً به همان الگو بازگشت. بنیاد مسکن نیز در آن زمان، بسیاری از اقداماتش را با کمک‌های مردمی انجام می‌داد، در حالی که اکنون آن زمینه‌ها دیگر وجود ندارد.

به گفته وی در اوایل انقلاب، بنیاد مسکن از محل حساب ۱۰۰ امام یکسری توانایی‌هایی داشت که اکنون می‌توان گفت تقریبا منتفی شده است. اکنون نیز اگر کاری انجام می‌دهد، از محل حوزه‌های در اختیار  یا دولتی است. دیگر آن حالت نهادی انقلابی با روحیات خاص آن دوران را ندارد. 

وی خاطرنشان کرد: بنابراین من فکر می‌کنم این الگو که ما بتوانیم مردم و بخش خصوصی را وارد کنیم و کارها را به آن‌ها به صورت تخصصی واگذار کنیم، مطلوب باشد، چون نیروهایی که اکنون در شهرهای مختلف ساخت‌وساز می‌کنند و پروژه‌ها را اجرا می‌کنند، از نظر توانمندی اجرایی و تخصص، می‌توان گفت از بسیاری از نیروهای خدماتی جلوتر هستند و حتی خود شهرداری‌ها نیز از خدمات همین پیمانکاران استفاده می‌کنند. شهرداری‌ها به‌ندرت مستقیماً وارد اجرای پروژه‌ها می‌شوند.