در گفت‌وگو با ایلنا پاسخ داده شد:
آیا «مراکز رشد» مشمول معافیت‌های مالیاتی می‌شوند؟
معاون نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت پژوهش و فناوری وزارت علوم گفت: مراکز رشد، مشمول معافیت‌های مالیاتی نمی‌شوند، مگر آن‌که شرکت مستقر در آن‌ها «دانش‌بنیان» باشد؛ یعنی واحد فناور باید شرایط لازم برای دانش‌بنیان شدن را داشته باشد. پس از آن، براساس قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، می‌تواند از معافیت‌های مالیاتی، گمرکی و سایر حمایت‌ها برخوردار شود.
«حجت‌الله مرادی‌پور» معاون نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت پژوهش و فناوری وزارت علوم در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایلنا درباره وضعیت مراکز رشد اظهار کرد: در وزارتخانه، دفتر سیاست‌گذاری فناوری متولی مراکز رشد است. ما ارزیابی این مراکز (چه وابسته و چه غیروابسته) را از طریق هیأت‌های تخصصی خود انجام می‌دهیم.
وی افزود: مراکز رشد از کسب‌وکارهای فناورانه حمایت می‌کنند. ایده مراکز رشد برگرفته از دستگاه‌های «انکوباتور» است که نوزادان نارس را در آن‌ها قرار می‌دهند تا به رشد کامل برسند. این ایده به دنیای کسب‌وکار وارد شده و بر این اساس، ما مراکزی ایجاد می‌کنیم تا استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا را حمایت کرده و آن‌ها را به مرحله پایداری برسانیم.
به گفته مرادی‌پور مراکز رشد، استارت‌آپ‌ها را جذب می‌کنند تا کسانی که ایده‌های نوآورانه دارند بتوانند ثابت کنند که ایده‌شان نوآورانه است و قابلیت تبدیل شدن به یک کسب‌وکار را دارد. این افراد جذب می‌شوند و مورد حمایت قرار می‌گیرند تا روی پای خود بایستند و تسهیلات لازم را دریافت کنند. این مدل در همه جای دنیا وجود دارد و در ایران نیز اجرایی شده است.
معاون ارزیابی و تضمین کیفیت ادامه داد: اگر از استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا حمایت نشود، به خصوص در زیست‌بوم اقتصادی‌ای مانند ایران که قوانین دست‌وپاگیر، مشکلات بیمه و مالیات فراوان است، این کسب‌وکارها خیلی زود شکست می‌خورند. مراکز رشد این استارت‌آپ‌ها را جذب می‌کنند تا افراد نوآور بتوانند از ایده خود دفاع و حمایت دریافت کنند. این ساختار حمایتی در ایران نیز برقرار است.
وی افزود: واحدی که در مرکز رشد به بلوغ برسد، وارد پارک علم و فناوری می‌شود. این دیگر یک واحد استارت‌آپی نیست، بلکه واحدی است که وارد بازار شده، محصول خود را توسعه داده و گردش مالی دارد. پارک‌ها نیز سبد حمایتی متنوع دارند و مراکز رشد وابسته به خود را اداره می‌کنند. پارک از مرکز رشد ایده می‌گیرد، و پس از رشد، آن واحد به بخشی از ساختار پارک تبدیل می‌شود.
مرادی‌پور درباره مراکز رشد غیروابسته به پارک‌ها توضیح داد: در برخی نقاط، مراکز رشدی داریم که زیر نظر پارک‌ها نیستند و به دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها یا دستگاه‌های اجرایی وابسته‌اند. این مراکز یک واحد فناور را جذب کرده، برای ۳ تا ۴ سال از آن نگهداری می‌کنند و پس از آن از واحد می‌خواهند که از مرکز رشد خارج شود. این واحد می‌تواند تقاضا کند تا وارد پارک شود یا به زیست‌بوم منطقه برود، یا مثلاً در یک شهرک صنعتی مستقر شود و سوله‌ای برای خود تهیه کند.
وی در مورد نظارت بر مراکز رشد غیروابسته به پارک گفت: چون پارک‌ها اهمیت بیشتری داشته‌اند، همواره نظارت و ارزیابی بر آن‌ها انجام می‌شده است. امسال برای اولین بار تصمیم گرفتیم مراکز رشد مستقلی که وابسته به پارک‌ها نیستند را نیز ارزیابی کنیم. هیأت‌های استانی ما این مسئولیت را بر عهده گرفتند.
مرادی‌پور در پاسخ به پرسشی درباره دلیل این تغییر سیاست گفت: این تغییر سیاست نبود، بلکه اقدامی بود که تا پیش از این کمتر به آن پرداخته شده بود. امسال این اقدام برای نخستین‌بار عملیاتی شد.
وی درباره معافیت‌های مالیاتی مراکز رشد اظهار داشت: مراکز رشد، چه در پارک باشند و چه مستقل، مشمول معافیت‌های مالیاتی نمی‌شوند، مگر آن‌که شرکت مستقر در آن‌ها «دانش‌بنیان» باشد. یعنی واحد فناور باید شرایط لازم برای دانش‌بنیان شدن را داشته باشد. پس از آن، براساس قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، می‌تواند از معافیت‌های مالیاتی، گمرکی و سایر حمایت‌ها برخوردار شود.
مرادی‌پور در پایان گفت: در دهه ۸۰، قانونی در برنامه سوم توسعه وجود داشت که بر اساس آن، به کسب‌وکارها و شرکت‌های مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی معافیت مالیاتی و گمرکی اعطا می‌شد و آن‌ها از قانون کار نیز مستثنا بودند. در همان زمان برای اولین‌بار اعلام شد که استارت‌آپ‌ها نیز مشمول این قانون هستند. این در واقع یک الحاقیه بود. بعداً قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و قانون جهش تولید دانش‌بنیان تصویب شد که به صورت اختصاصی به این موضوع پرداختند.
