عیسی غفاری در گفتگو با ایلنا:
بسیاری از فعالیت‌هایم در آرشیو باقی‌مانده است
در شرایط فعلی که انتشار آثار به دست هنرمندان نیست و ارائه آثار ما وابسته به ناشران است، بسیاری از فعالیت‌های من در آرشیو باقی‌مانده. این مسئله موجب می‌شود برخی فکر کنند یک هنرمند در دوره‌ای پرکار شده اما این مسئله به دلیل تلمبار شدن آثار در یک دوره خاص است.
آلبوم بازتاب با استفاده از فرم‌های از پیش تعیین شده در فضایی گاها مینیمال ازسوی نشر هرمس منتشر شد. این آلبوم شامل تکنوازی‌های عیسی غفاری است.
عیسی غفاری در گفتگو با خبرنگار ایلنا؛ درباره تازه‌ترین اثر خود توضیح داد: آلبوم " بازتاب " مجموعه‌ای از تارنوازی‌‌های من است. من «بازتاب» را در ادامه اولین آلبوم خودم با نام شب و روز می‌دانم. شب و روز سال ۸۹ منتشر شد که می‌توانست همان روزها توسط نشر هرمس منتشر شود اما در آن زمان چنین امکانی وجود نداشت.
او به بخشی از شعر احمد شاملو(آینه‌ای برابر آینه‌ات می‌گذارم تا از تو ابدیتی بسازم) اشاره کرد و گفت: استفاده از عنصر تکرار و تقارن در این آلبوم مرا به فضایی رساند که انگار آیینه‌ای مقابل صداها قرار گرفته شده. این مسئله تعبیر به بازتاب و به ابدیت رسیدن صداها می‌شد.
این نوازنده تار افزود: آلبوم سال ۹۱ تکمیل شد و من خوشحالم که نهایتا بازتاب از طریق هرمس منتشر شد. درواقع هرمس سبب خیر شد تا مخاطبان جدی سمت این اثر بروند که به عقیده من اتفاق مهمی است. در شرایط فعلی که انتشار آثار به دست هنرمندان نیست و ارائه آثار ما وابسته به ناشران است، بسیاری از فعالیت‌های من در آرشیو باقی‌مانده است. این مسئله گاهی موجب می‌شود که برخی فکر کنند یک هنرمند در دوره‌ای پرکار شده اما این مسئله به دلیل تلمبار شدن آثار در یک دوره خاص است.
او ادامه داد: بازتاب حاصل پخته‌تر شدن ایده‌های آلبوم شب و روز است. در دو بخش(ترک) از این آلبوم؛ از امکانات تار در خط‌های اضافه‌تری استفاده کردم که چندصدایی بودن این اثر را می‌توان از جنبه هارمونیک و نه کنترپوانتیک بررسی کرد. در ساخت بازتاب، من از فرم‌های از پیش تعیین شده‌ای استفاده کردم که دقیقا از الگوهای آن اطلاع داشتم. برخی معتقدند که فرم در موسیقی ایرانی وجود ندارد اما من دقیقا از همان الگوها به واسطه تکرار، تضاد و تقارن استفاده کردم. این سه مسئله که همان عناصر تشکیل دهنده فرم هستند؛ همواره در موسیقی ایرانی وجود داشته است.
غفاری با تاکید بر اینکه تکرار عامل وحدت‌بخش بودن یک قطعه است؛ گفت: برخی معتقدند تکرار موجب خسته‌کننده شدن یک قطعه می‌شود اما به عکس من معتقدم تکرار، عامل وحدت بخش یک قطعه است که ما را به فضاهای تازه‌تر می‌برد. تکرار موجب ایجاد تقارن می‌شود که ما ریشه‌های آن را در موسیقی نواحی و موسیقی دستگاهی هم می‌بینیم.
وی افزود: علاوه بر این موارد، عامل تضاد در بازتاب، در بخش‌هایی موجب ایجاد همهمه در میان نت‌ها می‌شود و در مقابل آن ما نت‌های کششی با تعداد کمتری را داریم که به فضاهای مینیمال نزدیکمان می‌کند. به طور کلی بازتاب واریاسیونی متفاوت بر این اتفاقات است که گاها با نگاهی رادیکال و ویژه به مسئله فرم همراه است.
این آهنگساز در ادامه اظهار داشت: نوع نگاه و دغدغه‌های رامین صدیقی به گونه‌ای‌ست که وقتی یک آلبوم از سوی نشر هرمس منتشر می‌شود، مخاطب چشم بسته به او اعتماد می‌کند و به سمت اثر می‌رود. با وجود اینکه تنها دو روز از انتشار آلبوم می‌گذرد من با طیف وسیعی از مخاطبان رو به رو شدم که نگاهی متفاوت و جدی نسبت به موسیقی دارند و این حاصل همکاری با نشر هرمس است.
غفاری با بررسی ریشه‌های تاریخی فرم در موسیقی ایرانی بیان کرد: حضور فرم در موسیقی ایرانی مربوط به دوره تیموریان است که به طور مثال در کارهای عبدالقادر مراغه‌ای که به تازگی منتشر شد؛ دیده می‌شود. اگر بخواهیم شرایط آن زمان را بررسی کنیم متوجه می‌شویم که پس از تیموریان حکومت صفویه روی کار آمد که موجب محدود شدن موسیقی شد. این محدودیت که ناشی از مسائل سیاسی و اجتماعی‌ست، تا زمان شاه عباس صفوی نیز ادامه داشت.
این نوازنده تار با اشاره به اینکه در دوره صفویه هنرمند شاخصی وجود نداشت؛ گفت: در این دوران ما شاهد سطح پایین‌ترین موسیقی‌ها هستیم و هیچ هنرمند شاخصی را نمی‌بینیم درحالیکه پیش از آن، صفی‌الدین ارموری و عبدالقادر مراغه‌ای را داشتیم.
او با حمایت از نسل جدید موسیقی کلاسیک ایرانی افزود: خوشبختانه به واسطه حضور نسلی پژوهشگر و دغدغه‌مند، توجه به فرم در موسیقی سنتی ایرانی بیشتر شده است. البته حضور فرم در موسیقی کار را پیچیده و سخت‌تر می‌کند. وقتی مجبور باشید در یک چاچوب و قاعده موسیقی بنویسید مثل پرنده‌ای‌ست که با بال بسته پرواز کند و درصورتی که موفق شود قطعا پرواز ارزشمندتری خواهد داشت. به طور مثال همین سانسور که من آن را محکوم می‌کنم، خود باعثایجاد خلاقیت می‌شود. وقتی یک هنرمند در شرایط محدودتری فعالیت کند، قطعا از جهاتی خلاقیت بیشتری خواهد داشت.
غفاری در پایان از انتشار سه آلبوم دیگر خود خبر داد و گفت: هم‌اکنون من سه پروژه در دست دارم که نیمه اول سال آینده منتشر خواهد شد. پس از تجریبات فرمی من با " آلبوم چون رقص آب " در موسیقی آوازی که خوانندگی آن به عهده علی زندوکیلی و زهره‌قلی‌پور بود، دو آلبوم در فضایی سنتی‌تر را منتشر خواهم کرد. یک آلبوم با آواز پوریا اخوان و همراهی ارکستر ایرانی در دستگاه بیات ترک است و آلبوم دیگر با آواز وحید تاج در دستگاه دشتی و نوا منتشر خواهد شد.
وی با اشاره به آلبوم سرود باد نیز بیان کرد: سال گذشته آلبوم دونوازی سه‌تار و کوزه با نام سرود باد منتشر شد. در بهار سال آینده آلبومی با دونوازی تمبک و سه‌تار از سوی نشر موسیقی بتهوون منتشر می‌شود. این آلبوم در فضایی نزدیک به بازتاب ساخته شده است.
