یک کارشناس طراحی لباس در گفت‌وگو با ایلنا:
مشکی می‌پوشیم تا هم شیک باشیم هم در امان/همخوانی رنگ سیاه با آلودگی هوا و شرایط اقتصادی
یک طراح لباس با بیان اینکه استفاده از رنگ مشکی در زنان کمتر ازسوی مردان در جامعه مورد توجه قرار می‌گیرد؛ گفت: رنگ مشکی در ذهن افراد جامعه ماندگار شده و مردم به دلیل سابقه‌ای که از این رنگ دارند همچنان تمایل به استفاده از آن دارند. همچنین آب و هوای آلوده و شرایط اقتصادی نامناسب جامعه رنگ مشکی را در جامعه رواج می‌دهد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، رنگ‌هایی که مردم یک جامعه در زندگی روزمره خود از آنها استفاده می‌کنند تا حد زیادی نشان‌دهنده ارزشها و گرایشهای افراد همان جامعه است. لباس، نمای داخل و بیرون ساختمان‌ها، دکوراسیون خانه، و ... از نمونه‌هایی هستند که افراد نسبت به رنگ آنها کنش‌مند هستند می‌توان گفت نوع رنگ بکار رفته در این فضاها همبستگی زیادی با خصائل جمعی افراد دارد.
از طرفی هر رنگی در هر جامعه‌ای مطلوبیت ندارد و برخی جوامع به رنگ‌های خاصی اجازه ظهور و بروز می‌دهند. در ایران خودمان؛ استفاده از رنگ‌های تیره و بویژه رنگ مشکی سال‌هاست به‌عنوان یک عرف و فرهنگ پذیرفته شده است.
فرشته ضرغامی‌مهر درباره استفاده از رنگ مشکی به‌عنوان رنگ رسمی و غالب در جامعه، می‌گوید: به دلیل اینکه پس از انقلاب بلافاصله جنگ تحمیلی آغاز شد و مردم سال‌های زیادی را در غم و اندوه بودند؛ رنگ مشکی رنگ غالب جامعه ما شد. همچنین در سال‌های اول انقلاب تاکید بسیاری بر پوشیدگی بود و همگان پوشیدگی را در رنگ مشکی می‌دیدند و پیامد آن؛ چادر مشکلی نیز عرف جامعه شد و سپس مانتو مشکی به تبعیت از چادر متداول شد.
او ادامه داد: وقتی یک موضوع در جامعه همگانی می‌شود و نسلی را دربرمی‌گیرد، به تدریج در جامعه این‌طور جا می‌افتد که باید از آن تبعیت کرد همین اتفاق نیز در تبعیت از رنگ مشکی رخ داد و به دلیل این ذهنیت که رنگ مشکی کمتر مورد توجه دیگران است تا سال‌ها پس از جنگ نیز این رنگ همچنان رنگ غالب در جامعه ما شد.
این طراح لباس با اشاره به دلایلی که تا به امروز باعث شده رنگ مشکی، رنگ غالب در جامعه ما باشد، گفت: رنگ مشکی در ذهن افراد جامعه ماندگار شده و مردم به دلیل سابقه‌ای که از استفاده از این رنگ دارند همچنان تمایل به استفاده از آن را دارند. از طرفی آب و هوای آلوده و شرایط اقتصادی نامناسب جامعه نیز رنگ مشکی را در جامعه بیشتر رواج داده است.
ضرغامی‌مهر تصریح کرد: در شرایط بد اقتصادی مردم نمی‌توانند هر روز رنگ‌های متنوع را با هم هماهنگ کرده و از آن استفاده کنند و از آنجا که می‌توان هر رنگی را با مشکی هماهنگ کرد؛ جامعه به استفاده از رنگ مشکی روی می‌آورد. ازسویی استفاده از رنگ‌های روشن در هوای آلوده شهرها ما را مجبور می‌کند هر روز لباس تعویض کنیم که این موضوع از نظر اقتصادی اصلا به‌صرفه نیست.
او با تاکید براینکه پوشش مشکی از سال‌ها پیش وارد فرهنگ ما شده، خاطرنشان کرد: رنگ مشکی از طرف جامعه به‌عنوان یک فرهنگ پذیرفته شده است و زمانی که تفکری وارد جامعه می‌شود و به شکل فرهنگ جا می‌افتد و جزئی از آداب و رسوم آن جامعه می‌شود؛ دیگر نمی‌توان آن را از بین برد.
این طراح لباس به استفاده از رنگ مشکی در افراد دهه‌های مختلف اشاره کرد و گفت: افرادی که در دهه هفتاد به دنیا آمده‌اند خیلی کمتر از رنگ مشکی استفاده می‌کنند تا کسانی که در دهه ۶۰ یا به دنیا آمدند یا آنها که جوانی‌شان را در آن دهه گذرانده‌اند. زنان دهه‌های ۴۰ و ۵۰ تمایلی به استفاده از رنگی غیر از مشکی ندارند و درنهایت اگر بخواهند رنگی غیر از مشکی را استفاده کنند به سراغ رنگ‌های طوسی یا قهوه‌ای می‌روند. دوران جوانی افرادی که در دهه ۴۰ و ۵۰ به دنیا آمده‌اند در دهه ۶۰ و در اوج انقلاب و جنگ گذشته است.
او با تاکید براینکه در دین ما استفاده از رنگ مشکی کراهت دارد، گفت: ممکن است گاهی اوقات یک هنرپیشه در فرش قرمز و مراسم‌های رسمی از رنگ مشکی استفاده کند اما قطعا هیچ‌کدام از دلایلی که در ابتدا نام بردیم باعث استفاده از رنگ مشکی در مهمانی نیست بلکه این رنگ به دلیل زیبایی و وقاری که در خود دارد؛ استفاده می‌شود با این وجود هیچ وقت رنگ مشکی در زندگی به پوشاک‌شان غالب نیست.
ضرغامی‌مهر درباره استفاده از کیف و کفش مشکی نیز گفت: استفاده از این رنگ در کیف و کفش نیز به دلیل همین صرفه اقتصادی است و اینکه می‌توان در شرایط اقتصادی نامناسب این رنگ را به راحتی با دیگر رنگ‌ها هماهنگ کرد.
این طراح لباس افزود: تمام تغییراتی که در طول این سال‌ها به‌عنوان فرهنگ از سوی جامعه پذیرفته شده است در دهه‌های مختلف تاثیر داشته است. خوشبختانه نسل‌های بعدی ما یعنی فرزندانی که در دهه ۷۰ و ۸۰ به دنیا آمده‌اند کمتر به استفاده از رنگ مشکی تمایل دارند و آزادانه‌تر رنگ‌ها را انتخاب می‌کنند و کمتر به سراغ رنگ مشکی می‌روند درنهایت می‌توان گفت آنها شاداب‌تر از نسل‌های گذشته یعنی دهه ۶۰ و ۵۰ هستند.
او ادامه داد: در آموزشگاه‌های فنی و حرفه‌ای که شاگردان آن از نسل‌های مختلفی در کنار هم قرار گرفته‌اند؛ می‌بینیم افرادی که در دهه هفتاد به دنیا آمده‌اند انتخاب‌های بسیار متفاوت‌تری نسبت به دهه ۶۰ و ۵۰ دارند و با اعتماد به نفس بیشتری رنگ‌ها را انتخاب می‌کنند اما غالب افرادی که در دهه ۵۰ و ۶۰ بودند نهایتا انتخاب‌شان برای استفاده از رنگ‌های مختلف در کنار هم به سه رنگ مشکی، خاکستری و قهوه‌ای ختم می‌شود.
ضرغامی‌مهر درباره تغییر این نوع نگرش و استفاده از رنگ مشکی در جامعه گفت: معتقدم به سختی می‌توان چیزی را که به عنوان فرهنگ از سوی جامعه پذیرفته شده تغییر داد. نسل باید تغییر کند تا آنچه به عنوان یک فرهنگ از سوی جامعه پذیرفته شده؛ تغییر کند. استفاده از رنگ مشکی به دلیل اینکه کمتر از سوی مردان در جامعه مورد توجه قرار می‌گیرد به عنوان یک فرهنگ در کشور ما پذیرفته شده است و برای تغییر این نوع نگاه باید نسل تغییر کند.
او ادامه داد: رنگ مشکی مانند بسیاری از موضوعات دیگر وارد فرهنگ ما شده از همین‌رو به سختی می‌توانیم آن را تغییر دهیم. تا زمانی که چادر و مانتوی مشکی به عنوان لباس رسمی زنان جامعه جا افتاده باشد؛ اگر پوششی غیر از این در جامعه استفاده شود ولو که تمام شئونات اسلامی را رعایت کند، بازهم با نگاه‌های خاص مواجه می‌شود. ما هم برای اینکه در معرض اینگونه نگاه‌ها قرار نگیریم ترجیح می‌دهیم از همان رنگ مشکی استفاده کنیم.
این طراح لباس، رنگ مشکی را درجامعه رنگ غالب دانست و گفت: تا زمانی که در نمایشگاه‌های لباس در بدو ورود از لباس‌ها و چادرهایی با رنگ مشکی استفاده می‌شود هیچگاه یک خانم چادری نمی‌تواند به راحتی چادر قهوه‌ای را برای استفاده در جامعه انتخاب کند چون با نگاه‌های متفاوتی مواجه می‌شود و برای جلوگیری از این جلب توجهات ترجیح می‌دهد از همان رنگ مشکی استفاده کند.
وی ادامه داد: مردان نیز در انتخاب رنگ‌ها در دهه‌های مختلف متفاوت هستند به طور مثال مردان دهه ۴۰ و ۵۰ ترجیح می‌دهند از رنگ‌های تک رنگ مانند آبی یا سورمه‌ای و هر رنگی که به سمت تیرگی می‌رود، استفاده کنند و این موضوع نیز به همان وقایع دهه ۶۰ و پس از انقلاب برمی‌گردد که استفاده از رنگ‌های دیگر در جامعه رواج نداشت.
ضرغامی‌مهر در پایان گفت: یکی از رسوم ما این است که اگر کسی عزادار شد و لباس سیاه بر تن کرد خانواده و دوستان او در کمترین زمان او را از عزا دربیاورند. این امر به عنوان یک فرهنگ در جامعه پذیرفته شده اما چرا جامعه لباس سیاهی را که سال‌هاست برتن کرده؛ درنمی‌آورد؟! باید به این مضووع فکر کرد.
