آیا دوره جدید محدودیت فیلم‌ها آغاز شده است؟
فیلم‌های جدید در حالی اکران خود را شروع کرده‌اند که برخی از آنها با شرایط ویژهای روی پرده می‌روند. برخی توسط حوزه هنری کنار گذاشته می‌شوند و برخی نیز مخاطبان خاص خود را جستجو می‌کنند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، در دوره جدید اکران فیلم‌هایی سینمایی شرایط ویژهای برای اکران برخی فیلم‌ها درنظر گرفته شده است.
محدودیت اول: رده‌بندی سنی
رده‌بندی سنی فیلم‌ها امری‌ست که در همه جای جهان و به خصوص در اروپا و آمریکا متداول است. بر این اساس فیلم‌ها بسته به میزان خشونت و همچنین صحنه‌های غیراخلاقی رده‌بندی می‌شوند.
در هالیود فیلم‌ها به پنج رده شامل قابل نمایش برای همه، تماشا همراه با والدین، زیر سیزده سال همراه با والدین، زیر هفده سال با والدین و زیر هفده سال مطلقا ممنوع رده بندی می‌شوند. این دسته‌بندی جزیی از فرهنگ فیلم دیدن و سینما رفتن در خانواده‌های غربی شده است تا آنجا که شبکه‌های تلویزیونی نیز این رده‌بندی را در پخش سریال‌های تلویزیونی اعمال می‌کنند.
اما در ایران این رده‌بندی تفاوت دارد. از آنجایی که بعد از انقلاب اسلامی؛ فیلم‌های سینمایی به هیچ عنوان دارای صحنه‌های غیراخلاقی نیستند؛ فیلم‌ها سینمایی تنها براساس داستان و نوع محتوا و همچنین صحنه‌های خشن رده‌بندی می‌شوند. در سالهای اخیر فیلم‌هایی همچون مصائب شیرین به کارگردانی علیرضا داودنژاد، من مادر هستم و پارک وی به کارگردانی فریدون جیرانی، استراحت مطلق به کارگردانی عبدالرضا کاهانی با رده‌بندی سنی اکران شده‌اند. در سال 95 نیز فیلم خشم و هیاهو به کارگردانی هومن سیدی با رده‌بندی سنی اکران شد.
در دوره جدید اکران فیلم‌ها به نظر می‌رسد این رده‌بندی با جدیت بیشتری پیگیری می‌شود بر همین اساس فیلم سینمایی لانتوری به کارگردانی رضا درمیشیان هم‌اکنون با رده‌بندی سنی زیر 16 سال ممنوع، اکران شده و فیلم من به کارگردانی سهیل بیرقی نیز با رده‌بندی سنی زیر 15 سال ممنوع، قرار است اکران شود.
هرچند این رده‌بندی‌ها به نوعی توصیه‌ای است و سینماداران نیز باید تابلوی رده‌بندی تعیین شده را جلوی سالن‌های سینمایی نصب کنند اما به هیچ عنوان جنبه دستوری ندارد.
غلامرضا موسوی (رئیس شورای عالی تهیه‌کنندگان سینما) در گفتگو با خبرنگار ایلنا، با اشاره به اینکه رده‌بندی سنی در سینمای ایران امر جدیدی نیست، گفت: سالهاست این رده‌بندی اعمال می‌شود و اتفاق جدیدی نیست و فقط یک توصیه است که مخاطبان بدانند از چه رده سنی یک فیلم را تماشا کنند و یک نوع هشدار به تماشاگران و اینکه اگر خانواده‌ها می‌خواهند به تماشای فیلمی بروند؛ بدانند این فیلم چه صحنه‌هایی دارد.
وی ادامه داد: در سالهای اخیر و به خصوص امسال این توصیه‌ها بیشتر شده زیرا به نظر می‌رسد مردم کاملا آگاهانه فیلم‌ها را انتخاب می‌کنند و به توصیه‌ها و هشدارها نیز توجه بیشتری می‌کنند.
موسوی درباره تاثیر این مسئله در فروش فیلم‌ها نیز گفت: شاید اعمال رده‌بندی یک کنجکاوی در تماشاگران ایجاد کند و به دنبال آن باشند که چرا یک فیلم دارای رده‌بندی سنی شده؛ اما واقعیت این است که وزارت ارشاد هرگز بدنبال این نیست که از این حربه برای فروش بیشتر فیلم‌ها استفاده کند بلکه هدف فقط هشدار دادن است و به نوعی از نگرانی وزارت ارشاد برای خانواده‌ها ناشی می‌شود تا زمانی که همراه با کودکان خود به سینما می‌روند، گلایه نکنند که چرا با کودک خود به تماشای این فیلم نشستند.
وی ادامه داد: حتی اگر یک بیننده بدون رعایت رده‌بندی سنی به تماشای فیلمی بنشیند حداقل از قبل این آمادگی ذهنی را دارد که با چه فیلمی روبرو می‌شود مثلا اگر یک فرد زیر 16 سال به تماشای فیلمی برود که برای او ممنوع شده؛ قطعا با آمادگی بیشتری به تماشای فیلم می‌نشیند و بعد از تماشای فیلم نیز نمی‌تواند گلایه کند.
موسوی که در مقام تهیه‌کننده دو فیلم پارک وی و من مادر هستم از وی با رده‌بندی سنی اکران شده، می‌گوید: رده‌بندی سنی تاثیر زیادی بر فروش فیلم‌ها ندارد زیرا فیلمی که پرفروش باشد و مخاطب داشته باشد؛ قطعا می‌فروشد. مثلا امروز فیلم لانتوری به کارگردانی رضا درمیشیان که با شرط زیر 16 سال اکران شده، فروش خوبی دارد اما اکثر مخاطبان آن افراد 18 سال تا 30 سال هستند البته احتمال دارد که چند نفر از افراد زیر 16 سال هم به تماشای فیلم بنشینند اما بعد نمی‌توانند بگویند که چرا درباره محتوای فیلم به آنها هشدار داده نشده بود.
هرچند گفته‌های غلامرضا موسوی در مقام تهیه‌کننده درست است اما براساس این اصل که انسان از هر چیزی منع شود؛ به آن مشتاق‌تر می‌شود، چه بسا رده‌بندی سنی فیلم‌ها نیز نوعی تبلیغ غیرمستقیم باشد برای گروه‌های مختلف که از کنجکاوی آنها برآمده است.
محدودیت دوم: اکران نشدن فیلم‌ها در سینماهای حوزه هنری
حوزه هنری که در زمان جواد شمقدری برخی از فیلم‌ها را به دلیل اینکه تبلیغ خیانت می‌کردند یا ضدخانواده بودند، اکران نکرد در سال جاری نیز قصد دارد تعدادی از فیلم‌ها را اکران نکند.
فیلم سینمایی لانتوری به کارگردانی رضا درمیشیان بدون سینماهای حوزه هنری اکران شده و سازندگان این فیلم معتقدند حوزه هنری فیلم آنها را تحریم کرده است. جامعه صنفی تهیه‌کنندگان سینما نیز به این اتفاق اعتراض کرده اما غلامرضا فرجی (مدیر پخش حوزه هنری) در گفتگو با خبرنگار ایلنا اعلام کرده؛ نمایش ندادن فیلم لانتوری در سینماهای حوزه هنری به معنای تحریم فیلم نیست بلکه به دلیل تراکم اکران فیلم‌ها جای برای اکران فیلم لانتوری نیست.
با این حال علاوه بر فیلم لانتوری شنیده می‌شود که فیلم فروشنده به کارگردانی اصغر فرهادی نیز در سینماهای حوزه هنری اکران نخواهد شد. علی سرتیپی (پخش‌کننده فیلم فروشنده) به ایلنا می‌گوید؛ این خبرها شایعه است و فیلم فروشنده هفته اول شهریور ماه اکران می‌شود. فرجی نیز اعلام کرده؛ حوزه هنری درباره فیلم فروشنده هنوز تصمیم‌گیری نکرده است.
با این حال باید منتظر ماند و دید که آیا فیلم فروشنده در سینماهای حوزه هنری اکران می‌شود یا به سرنوشت فیلم لانتوری دچار می‌شود؟
گزارش: علی زادمهر