مالیات پرداخت شده سال 93 به کتابفروشان پس داده می‌شود
محمود آموزگار بر عدم ضرورت پرداخت مالیات علی‌الحساب در سامانه تکمیل اظهارنامه تاکید کرد.
محمود آموزگار (رئیس اتحادیه ناشران و کتافروشان) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، با اشاره به لزوم تنظیم و تسلیم اظهارنامه‌های مالیاتی برای ناشران و کتابفروشان گفت: از امسال قرار بر این شده که اشخاص حقیقی اظهارنامه‌های مالیاتی خود را تا پایان خردادماه تنظیم و تسلیم کنند. اشخاص حقوقی نیز به همان ترتیبی که در سنوات گذشته اقدام می‌کردند تا پایان تیرماه فرصت ارائه اظهارنامه‌های خود را دارند. به همین دلیل امسال باتوجه به اجرای قانون معافیت مالیاتی کتابفروشان از ابتدای سال 93 و از آنجا که اکثر همکاران ما اشخاص حقیقی هستند، روز دوشنبه (هفدهم خردادماه)جلسه‌ای در اتحادیه برگزار شد تا اعضا سوالات و مسائل مالیاتی خود را با دو نفر از مدیران و کارشناسان سازمان امور مالیاتی درمیان بگذارند.
معافیت مالیاتی الزام ارائه اظهارنامه را منتفی نمی‌کند
او در توضیح برخی از مهمترین مواردی که در جلسه مالیاتی ناشران و کتابفروشان مطرح شد نیز بیان کرد: در این جلسه چند نکته مطرح شد. اولا باتوجه به اینکه اظهارنامهها باید مختص به گردش مالی سال گذشته (94) باشد، بر این موضوع تاکید شد که نیازی به ارائه دفاتر نداریم و صرف تنظیم اظهارنامه کافی است. قاعدتا اظهارنامه باید حاوی چهار نکته باشد. اول اینکه موجودی اولیه اعلام شود، مثلا ناشری اگر کتابی در انبار موجود دارد باید آن را به عنوان موجودی اولیه اعلام کند. طبعا موجودی انتهای سال هم باید در اظهارنامه اعلام شود. دو رقم دیگر هم به هزینه‌های طول سال و میزان فروش مربوط می‌شود. در مورد کتابفروشی‌ها هم به همین ترتیب است و باید موارد موجودی ابتدای سال، موجودی انتهای سال، هزینه‌ای که بابت خرید کتاب‌ها پرداخت کرده‌اند و درآمدی که از فروش کتاب‌ها داشته‌اند در اظهارنامه درج شود.
آموزگار افزود: به دلیل اینکه ناشران و اخیرا کتابفروشان از بحث معافیت مالیاتی استفاده می‌کنند، تصوری وجود داشت که معافیت مالیاتی الزام به انجام تکالیف مالی مثل ارائه اظهارنامه را منتفی می‌کند. درباره این مسئله نیز در جلسه مذکور گفتگو شد و به اطلاع همکاران رساندیم که معافیات مالیاتی به هبچ‌وجه اجرای قوانینی که برای شفافیت مالی برعهده داریم را منتفی نمی‌کند. یعنی باید قوانینی که شفافیت مالی فعالان کتاب و نشر را مستند می‌کند رعایت شود و در عین حال هم نباید نگران باشیم که اگر درآمدی حاصل شده مشمول مالیات شود. در قانون صراحتا اعلام شده که حرفه نشر و کتابفروشی از پرداخت مالیات معاف هستند و قاعدتا با هدفی این معافیت لحاظ شده و آن هم حمایت از فعالیت‌های فرهنگی است که درآمد بالایی ندارند. مضاف بر اینکه بحث تسلیم اظهارنامه از زمان قانون برنامه پنج‌ساله پنجم و سال 92 برای کلیه شهروندان چه آن‌هایی که معاف هستند، چه آن‌هایی که فعالیت اقتصادی دارند یا ندارند الزامی شد.
دو بخشنامه اجرای معافیت مالیاتی کتابفروشان را محقق کرد
وی سپس با اشاره به بخشنامههای مرتبط با اجرای معافیت مالیاتی کتابفروشان یادآور شد: سال گذشته دو بخشنامه از طرف رئیس سازمان امور مالیاتی برای ادارات کل مالیاتی کشور ابلاغ شد. یکی از بخشنامهها به تفویض صدور مجور و پروانه فعالیت کتابفروشی‌ها به اتحادیه‌های ناشران و کتابفروشان سراسر کشور مربوط می‌شد که به امضای وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رسیده بود. به استناد این بخشنامه رسمیت فعالیت کتابفروشی‌ها از سوی سازمان امور مالیاتی مورد تایید قرار گرفت و ذیل فعالیت فرهنگی مشمول معافیت شد.
وی افزود: بخشنامه دوم در ارتباط با تهران به این صورت بود که اتحادیه لیست اعضای کتابفروش و ناشر-کتابفروش را به معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرد و آن لیست عینا توسط معاونت فرهنگی جهت اعمال معافیت به سازمان امور مالیاتی ارجاع داده شد. بخشنامه دوم درواقع ارسال همین لیست برای تمام ادارات مالیاتی شهر تهران بود. نهایتا هم براساس این لیست و اسامی مندرج در آن موضوع معافیت مالیاتی کتابفروشان تهران عینیت پیدا کرد. در رابطه با بقیه مناطق کشور هم قرار شد اتحادیه مربوطه کارهای معافیت مالیاتی را انجام دهند و اگر هم اتحادیه‌ای نبود اتحادیه‌های همگن یا همان اتحادیه‌ای که جواز کسب را صادر کرده موضوع را پیگیری کند.
عدم آگاهی برخی از حوزه‌ها از وجود بخشنامه معافیت مالیاتی/ کتابفروشان بر معافیت تاکید کنند
رئیس اتحادیه ناشران و کتافروشانسپس عدم اطلاع برخی از حوزه‌های مالیاتی با بخشنامههای مرتبط با معافیت مالیاتی کتابفروشان را یکی از دغدغه‌های اهالی این صنف دانست و گفت: در حال حاضر آن تعداد از ادارات مالیاتی که با تعداد بیشتری از کتابفروشان سروکار دارند، آگاهی و اشراف بیشتری به این بخشنامهها دارند و درنتیجه همکاران ما با مسائل و مشکلات کمتری مواجه می‌شوند. اما در برخی حوزه‌ها تعداد کتابفروشی‌ها بسیار محدود است و حتی بخشنامههای مرتبط با معافیت مالیاتی کتابفروشان به گوش مدیر اداره هم نرسیده است. اساسا بخشنامه حائز چند موضوع است و چون حجم نسبتا زیادی دارد شاید فرصت مطالعه آن تا زمانی که نیاز کاری به وجود نیاید پیدا نشود. یعنی حوزه‌های مالیاتی بر حسب ضرورت به سراغ این بخشنامهها می‌روند. تا حدودی طبیعی است که اداره مالیاتی در منطقه‌ای که فقط یک کتابفروشی دارد تاکنون به نیاز استفاده از این بخشنامهها برخورد نکرده باشد. نه اینکه بخشنامه به آنها ابلاغ نشده باشد اما موارد استفاده از آن تا کنون برایشان پیش نیامده است.
آموزگار با تاکید بر لزوم یادآوری وجود چنین بخشنامه‌ای به حوزه مالیاتی مذکور بیان کرد: در چنین مواردی هم همکاران ما باید خودشان وجود این بخشنامهها را یادآوری کنند. بخشنامههای مذکور روی سایت اتحادیه هم قرار دارند تا اعضا در صورت نیاز بتوانند از آنها پرینت گرفته و زمان پیگیری مسائل مالیاتی همراه خود داشته باشند. از همکاران می‌خواهیم حتما بر معافیت مالیاتی کتابفروشان تاکید داشته باشند و به هیچ‌وجه زیر بارقبول برگ تشخیص و ... نروند.
آموزگار اضافه کرد: اتحادیه حتی تعداد نمایندگان خود در هیئت‌های حل اختلاف مالیاتی را از یک نفر به چهار نفر افزایش داده است تا امکان حضور نماینده صنف در حوزه‌های مختلف وجود داشته باشد و در زمان لازم به دفاع از همکاران عضو اتحادیه اقدام شود.
وی افزود: در قوانین مالیاتی گنجانده شده که چنانچه یک مودی به نظر نهایی درباره میزان مالیات اعتراض داشته باشد می‌تواند آن را در هیات‌های تجدیدنظر پیگیری کند. هیات‌های تجدیدنظر نیز متشکل از 3 نفر (نماینده صنف مربوطه، نماینده قوه قضاییه و نماینده سازمان امور مالیاتی) است. تا به حال تنها یکی از همکاران ما در این هیات‌ها حضور پیدا می‌کرد که تعداد آنها را به 4 نفر افزایش داده‌ایم تا بتوانیم از این دست‌آورد به نحو شایسته‌ای حراست کنیم. شکی نیست که معافیت مالیاتی به ویژه در رابطه با کتابفروشی‌ها اهمیت فوق‌العاده زیادی دارد و می‌توان گفت در بهبود شرایط کتابفروشی‌ها و اینکه کتابفروش احساس کند مورد توجه قرار می گیرد موثر بوده است. اساسا امیدواریم بتوانیم مواردی که برای کاهش هزینه‌های کتابفروشی می‌تواند در نظر گرفته شود را با جدیت بیشتری پی بگیریم و به نتیجه برسیم.
عدم نیاز به پرداخت مالیات علی‌الحساب در سامانه
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان هچنین با تاکید بر عدم ضرورت پرداخت مبلغ علی‌الحسابی که در زمان ثبت الکترونیک اظهارنامه مالیاتی مطرح می‌شود، گفت: باتوجه به اینکه در سایت سازمان امور مالیاتی امکانی فراهم شده تا اظهارنامهها به صورت الکترونیکی تنظیم و تسلیم شود، از تاریخ برگزاری جلسه همکاران ما در اتحادیه مستقر شدند تا در تهیه و تنظیم اظهارنامه‌های ناشران و کتابفروشان به آنها کمک و اظهارنامه را از طریق پایگاه اینترنتی سازمان مالیاتی ثبت کنند. تا پایان خرداد هم این خدمات ادامه خواهد داشت. در زمان تنظیم اظهارنامه سالیانه وقتی مراحل پیش می‌رود خود سامانه عدد و رقمی به عنوان پرداخت علی‌الحساب برای مالیات محاسبه می‌کند که هم زمان با تسلیم اظهارنامه حتما باید پرداخت شود. چنانچه حرفه‌ای مشمول معافیت نباشد و ملزم به پرداخت مالیات باشد طبیعی است که پرداخت چنین علی‌الحسابی الزامی است، اما برای کتابفروشان که معاف از مالیات هستند همانطور که در جلسه هفدهم خرداد هم مطرح شد و نمایندگان سازمان امور مالیاتی هم بر آن تاکید کردند نیازی به پرداخت این مبلغ نخواهد بود.
او ادامه داد: این الزام به پرداخت علی‌الحساب را می‌توان اشکالی به سامانه ثبت الکترونیکی اظهارنامهها دانست که موارد معافیت و استثنا را درنظر نگرفته است. البته قاعده بر این است که عموم مشاغل مالیات پرداخت می‌کنند و حرفه‌های محدودی هستند که از پرداخت مالیات معافند. در هر حال همکاران ناشر و کتابفروش ما الزامی به پرداخت این مبلغ نداشته و ندارند و اگر هم بعدا مطالبه شود باتوجه به بحث معافیت مالیاتی مشخص می‌شود که نیازی به پرداخت آن نبوده است.
آموزگار سپس با یادآوری خدمات ویژه مالیاتی اتحادیه در سال گذشته متذکر شد: سال گذشته هم برنامه‌هایی برای راهنمایی به همکاران برگزار شد. اما خوشبختانه امسال با همکاری سازمان مالیاتی محدودیت ثبت حداکثر 5 اظهارنامه در روز منتفی شده و همکاران به تعداد نامحدود قادر به ارسال اظهارنامهها از طریق الکترونیکی هستند و مجموعا شرایط برای خدمت‌رسانی بهتر شده است. سال گذشته به دلیل این محدودیت مجبور می‌شدیم بعد از تنظیم اظهارنامه همکاران را روانه کافی‌نت‌ها کنیم تا اظهارنامه اینترنتی را ثبت کند ولی امسال خوشبختانه با همکاری که اشاره شد مجوز گرفتیم که اظهارنامه‌های اعضا را در محل اتحادیه تنظیم و ارسال کنیم. برای ارائه خدمات مزبورتا همکارانمان را برای آموزش دوره‌های مرتبط به سازمان امور مالیاتی فرستادیم تا این خدمات را دقیق‌تر و اصولی‌تر ارائه دهند. جا دارد از همکاری مدیران و کارکنان سازمان تشکر کنیم.
افزایش تعداد کتابفروشان استفاده کننده معافیت مالیاتی
وی درباره افزایش احتمالی کتابفروشانی که از معافیت مالیاتی استفاده خواهند کرد نیز اظهار داشت: طبیعی است که به نتیجه رسیدن بحث معافیت مالیاتی علاقه به عضویت در اتحادیه را بیشتر کرده باشد و ما امسال شاهد لیستی با تعداد بیشتر برای استفاده از معافیت باشیم. مخصوصا در حوزه کتابفروشی توجه به عضویت در اتحادیه و دریافت جواز کسب از این نهاد صنفی بیشتر شده است چراکه تنها ملاک معافیت مالیاتی، داشتن جواز رسمی از اتحادیه ناشران و کتابفروشان است.
استرداد مالیات پرداخت شده سال 93
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان همچین از امکان استراد مالیات پرداخت شده سال 93 خبر داد و گفت: در جریان بحث و تبادل نظر در جلسه هفدهم خرداد با مسئله‌ای مواجه شدیم و آن اینکه تفاهم‌نامه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان امور مالیاتی 25 اسفند سال 93 به امضای طرفین رسید و براساس جدول مشاغل ضمیمه آن کتابفروشی‌ها نیز جزو مشاغل معاف از پرداخت مالیات شناخته شد. در همین تفاهم‌نامه قید شده که از ابتدای سال 1393 معافیت مالیاتی کتابفروشان قابل اجرا است. بنابراین استناد حقوقی ما این است که از ابتدای سال 1393 همکاران و کتابفروشان ما مشمول معافیت مالیاتی هستند و باید از پرداخت مالیات معاف باشند. منتهی لیست اسامی سال 94 به سازمان مالیاتی ارسال شده و طبیعی است که در زمان موعد مقرر برای تکمیل اظهارنامه در سال گذشته که باید گردش مالی سال 93 اعلام می‌شد برخی همکاران ما فرم‌ها را پر کردند و حتی در برخی موارد پرداخت مالیات نیز داشته‌اند. در جلسه مذکور قید شد که این دسته از همکاران استحقاق این را دارند که مبلغ پرداخت شده به آنها عودت شود تا بتوانند به‌طور کامل از مزایای معافیت مالیاتی باتوجه به ضرورت اجرای آن از آغاز سال 93 برخوردار شوند.
وی افزود: این موضوع حتی مورد تاکید نمایندگان سازمان امور مالیاتی قرار گرفت و مراجع حقوقی و قانونی آن اعلام شد که برای استرداد مالیات سال 93 به کدام کمیسیون یا کارگروه مالیاتی باید مراجعه کند. از جمله کمیسیون ماده 251 که در ساختمانی اصلی وزارت اقتصاد و امور دارایی قرار دارد مرجع اصلی رسیدگی به این مسئله است. شورای حل اختلاف مالیاتی و هیات‌های حل اختلاف در حوزه‌های مالیاتی مربوطه نیز از دیگر مرجع‌های رسیدگی برای عودت مالیات پرداخت شده سال 93 هستند. نهایتا هم در صورت ضرورت برای رسیدگی به این مسئله می‌توان به دیوان عدالت اداری مراجعه کرد. به آن دسته از کتابفروشانی که علی‌رغم معافیت مالیاتی ملزم به پرداخت 40 درصد مالیات تشخیص داده شده بودند نیز گفته شد تا چگونه باید برای استرداد مبلغ پرداخت شده اقدام کنند.
وظیفه اتحادیه در قبال اجرای معافیت مالیاتی تمام نشده است
آموزگار وظیفه اتحادیه در قبال اجرای معافیت مالیاتی کتابفروشان را تمام شده ندانست و تاکید کرد: در ادامه تلاش‌های اتحادیه برای اجرای قانون معافیت مالیاتی کتابفروشان وظیفه خود می‌دانیم درباره مسائل و موضوعاتی که اعضای کتابفروش یا ناشر کتابفروش برای استفاده از معافیت مالیاتی با آن مواجه می‌شوند نیز خدمت‌رسانی داشته باشیم و از حقوق آنها حمایت کنیم. دستاوردی مثل معافیت مالیاتی می‌تواند از کاهش تعداد کتابفروشی‌ها جلوگیری کند تا در کنار سایر اقدامات برای اصلاح وضعیت ویترین عرضه کتاب در کشور حیات کتابفروشی‌ها تداوم یابد. در واقع اتحادیه وظیفه خود را در قبال معافیت مالیاتی تمام شده نمی‌داند و اجرای این قانون را آغاز راه صیانت از اجرای آن می‌دانیم.
وی بر لزوم توجه به شفافیت مالی و تکمیل صحیح اظهارنامه مالیاتی نیز تاکید کرد و گفت: ما تلاش کردیم به همکارانمان تفهیم کنیم که نباید از اعلام هزینه‌ها و درآمد خود نگران باشند و نکوشند که در تنظیم مالیات اعداد را به‌گونه‌ای تنظیم کنند که مبلغ علی‌الحساب برایشان صفر محاسبه شود. باید اعداد و ارقام موجودی و درآمد خود را به صورت شفاف منعکس بکنند و نگران این مسئله نباشند که در مرحله آخر براساس میزان درآمد برایشان مالیات محاسبه می‌شود. شکی نیست که کسب درآمد در هر شغلی امری طبیعی است و تقلا و فعالیت تمام صنوف نهایتا برای کسب درآمد است. یکی از تکالیف قانونی در قبال درآمدها نیز پرداخت مالیات است که تعدادی از مشاغل از پرداخت آن معاف هستند. همکاران ما اعم از ناشران و کتاب فروشان باید اطمینان داشته باشند که همانطور که در لیست مذکور حرفه‌اشان یک فعالیت فرهنگی و انتشاراتی تشخیص داده شده از پرداخت مالیات معاف هستند.
نگاه مالیاتی به نوشت‌افزار عرضه شده در کتابفروشی‌ها چگونه است؟
رئیس اتحادیه ناشران و کتاب فروشان تهران در پاسخ به سوالی درباره نحوه بررسی مالیات نوشت‌افزارهای عرضه شده در کتابفروشی‌ها گفت: براساس صحبتی که با سازمان امور مالیاتی داشتیم قرار شده که کتاب و کتابفروشی به عنوان یک کالا و شغلی که نمی‌تواند با سایر نمونه‌های دیگر مقایسه شود مدنظر قرار بگیرند. کتاب کالایی است که به سختی فروش می‌رود و قیمت آنچنانی هم ندارد به عنوان مثال فروش یک وسیله خانگی چندین برابر فروش یک کتاب به درآمدهای فروشنده اضافه می‌کند. بنابراین طبیعی است که به ویژه در شرایط اقتصادی فعلی هزینه‌های تحمیلی اضافی در این شغل از بین برود. کتابفروشی تمام هزینه‌های مشاغل دیگر مثل سرقفلی، آب، برق، نیروی انسانی و غیره را دارد اما درآمدش قابل قیاس با سایر مشاغل نیست. در جلسه دوشنبه مسائل و مشکلاتی که برخی از همکاران ما مطرح می‌کردند به شدت برای ما تاثربرانگیز بود و واقعا حس می‌کردیم که با چه سختی و تنها به دلیل عرق پیشه خانوادگی‌شان همچنان چراغ کتابفروشی را روشن نگاه داشته‌اند.
وی اضافه کرد: بر همین اساس به نظر ما در یک کتابفروشی کالاهایی که نزدیک به کتاب محسوب می‌شوند و به نوعی با آن سنخیت دارند می‌تواند تا میزان مشخصی وجود داشته باشد و این مانعی برای استفاده از معافیت مالیاتی نمی‌شود. لوازم التحریر نمونه‌ای از کالاهای همگن با کتاب محسوب می‌شود که در برخی کتابفروشی‌ها در کنار کتاب عرضه می‌گردد. حتی سی‌دی‌های آموزشی و هنری نیز می‌تواند به نوعی هماهنگ با شغل کتابفروشی تشخیص داده شود. در کنار اینها بحث کافه کتاب نیز می‌تواند با یک نگاه درست به صورت جدی‌تری در کشور شکل بگیرد. در تمام دنیا کتابفروشی‌ها گوشه‌ای را برای خلوت‌کردن کتابخوان‌ها و احیانا خوردن چای و قهوه اختصاص می‌دهند. چرا این فعالیت‌های جنبی نباید وجود داشته باشد درحالیکه اساس وجود آنها در کتابفروشی برای این است که این شغل به توجیه اقتصادی برسد و بتواند به حیات خود ادامه دهد. بنابر این باید بکوشیم به نیت قانونگزار در خصوص معافیت این پیشه از پرداخت مالیات احترام بگذاریم.
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان در پایان گفت: ما به کارشناسان اداره مالیات نیز توضیح دادیم که اگر لوازم‌التحریر در حد عرف متعادل 20 تا 25 درصد در یک کتابفروشی وجود داشت ماهیت فعالیت کتابفروشی فروشگاه مذکور از بین نمی‌رود. یعنی تا زمانی که فروش کالایی مثل لوازم التحریر در کتابفروشی جنبه فرعی داشته باشد به نظر ما نباید مشمول مالیات محاسبه شود و باید آن را نیز در همان جهت فعالیت اصلی که کتابفروشی است ببینیم. در حال حاضر نکته‌ای که وجود دارد این است که از سال 1393 بحث معافیت آغاز شده و پرونده‌های معافیت سال 93 هنوز در حال رسیدگی است و باید اتحادیه و سازمان امور مالیاتی بکوشند موانع اجرای معافیت ها را مرتفع نمایند. جلسه روز دوشنبه با حضور اعضای صنف و نمایندگان سازمان امور مالیاتی نمونه خوبی برای این همکاری است. حتی اتحادیه بسته‌ای از تمام بخشنامهها و اسناد مرتبط با معافیت مالیاتی کتابفروشی‌ها را آماده کرده و برای تمامادارات مالیاتی قرار کرده است تا از این بخشنامهها مطلع شوند.