آثار برتر محیطی زیستی جایزه «مهرگان» معرفی می‌شوند
برگزیدگان دهمین و یازدهمین دوره جایزه مهرگان علم در حوزه محیط زیست پاییز سال جاری معرفی می‌شوند.
به گزارش ایلنا، علیرضا زرگر (مدیر جایزه مهرگان)، همزمان با هفته محیط زیست زمان معرفی برگزیدگان جایزه مهرگان علم در حوزه محیط زیست را پائیز امسال اعلام کرد.
او با توجه به محدود بودن تعداد کتاب‌های تألیف‌شده در زمینه محیط زیست از جستجوی راهکارهای جدیدی برای استمرار جایزه مهرگان علم خبر داد.
به گفته ی زرگر هفته گذشته با حضور اسکندر فیروز (بنیان‌گذار سازمان محیط زیست ایران)، هوشنگ ضیایی (استاد و پژوهشگر حیات وحش)، علی پازوکی (ویراستار علمی و دبیر جایزه مهرگان محیط زیست)، محمد درویش (کویرشناس و مدیر تشکل‌های مردمی سازمان محیط زیست) و مژگان جمشیدی (فعال محیط زیست و روزنامه‌نگار این حوزه) بحث و گفتگوی مفصلی درباره مشکلات محیط زیست ایران برگزار شده است.
در این جلسه حاضران با تأیید گزارش دبیرخانه جایزه مهرگان علم درباره افزایش نسبی عناوین آثار ترجمه شده و کاهش قابل توجه کتاب‌های تألیفی در زمینه محیط زیست و حیات وحش در سال‌های 1392 و 1393 اظهار امیدواری کردند که در سال‌های آینده تعداد کتاب‌های تألیف شده مؤثر و مهم آنچنان باشد که رقابت در جایزه مهرگان علم معنا داشته و محدود به چند کتاب نشود.
طبق اعلام، دبیرخانه این جایزه مهندس اسکندر فیروز در این نشست ضمن اشاره به اهمیت منابع آب و ضرورت اتخاذ تدابیری برای جلوگیری از تبخیر روزافزون آن، توجه به محیط طبیعی ایران را بسیار مهم دانست و گفت: هرچند نمی‌خواهم بار بیشتری بر دوش برگزارکنندگان جایزه مهرگان گذاشته شود ولی توجه به عرصه‌های جدید و فعالیت‌های مهم و مؤثر دیگر نظیر ساختن فیلم‌های مستند از حیات وحش و محیط زیست و انتشار مجلات آموزشی و تخصصی زیست‌محیطی نیز جداً شایسته تشویق و توجه بیشتر است.
هوشنگ ضیایی چهره پرتلاش محیط زیست ایران با اشاره به تلاش N.G.Oها و انسان‌های آگاه و دلسوزی که بدون ادعا در امر آموزش محیط زیست کارهای کوچک اما مستمر و مؤثر انجام می‌دهند، گفت: مجموع همین حرکت‌های کوچک و پراکنده در نقاط دورافتاده ایران تأثیری بزرگ در بهبود شرایط زیست محیطی ما داشته است. این گونه فعالیت‌ها که با گام‌های کوچک اما استوار برداشته می‌شود هم باید در جوایز خصوصی و مستقل نظیر جایزه مهرگان تشویق و تقدیر شوند و هم باید از سوی نهادهای عمومی و سازمان حفاظت محیط زیست به اشکال مختلف مورد حمایت قرار گیرند.
علی پازوکی (دبیر چند دوره جایزه مهرگان علم) نیز با اشاره به مشکلات مختلف و متنوع محیط زیست در ایران و ضرورت آموزش و ترویج فرهنگ زیست محیطی بر اهمیت تألیف و انتشار آثار مرجع تأکید کرد و گفت پرداختن به سایر فعالیت‌ها و عرصه‌های محیط زیست و اهدای جایزه مهرگان علم به آنها از سال‌های آغازین کار مطرح بوده ولی توانایی دست‌اندرکاران برگزاری جایزه از جهت مالی و اجرایی همیشه بسیار محدود بوده است.
محمد درویش (فعال محیط زیست و از مدیران این حوزه) از جان‌فشانی و فداکاری محیط‌بان‌ها گفت و از تلاش انسان‌های بزرگی که به رغم همه محدودیت‌ها و کمبودها به زبان ساده افراد را درگیر مباحث محیط‌زیستی می‌کنند و چه بسا تلاششان دیده نمی‌شود.
این فعال محیط زیست همچنین اضافه کرد: تشکل‌های زیست‌محیطی بی‌ادعا و خالصانه کار می‌کنند ولی جایزه‌ها همواره مشوق کارند و انگیزه‌ها را دو چندان می‌کنند. او جلب مشارکت بیشتر مردم برای حضور در تشکل‌های زیست‌محیطی و آموزش عمومی را نیز با اهمیت دانست.
محمد درویش البته همچنان بر اهمیت حفظ سنت جایزه مهرگان علم در اهدای جایزه اصلی خود به کتاب‌های تألیفی دربارة محیط زیست تأکید کرد.
مژگان جمشیدی (خبرنگار محیط زیست و فعال اجتماعی) نیز گفت: بعضی از افراد به تنهایی یک سرمایه بزرگ اجتماعی هستند؛ سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی آگاهی رسانند؛ در آشوراده، پارک گلستان، حفاظت از لاک‌پشت‌ها در قشم و در هر کجای ایران که حیات وحش یا محیط زندگی مردم در معرض آسیب باشد خطر می‌کنند و شجاعانه به میدان می‌آیند؛ این افراد در کنار تشکل‌های مردم‌نهاد شایسته تشویق و تقدیرند. همچنین آن دسته از استادانی که دانشجویان خود را از محیط بسته کلاس درس به پارک‌های جنگلی و مناطق طبیعی در معرض خطر می‌برند نیز بسیار تأثیرگذارند. کار این استادان هم آموزش عملی است به دانشجویان و هم مردم محلی را نسبت به سرنوشت محیط زیست خود حساس و آگاه می‌کنند.
علیرضا زرگر (مدیر جایزه مهرگان) نیز گفت: در طی سال‌هایی که جایزه مهرگان علم در حوزه محیط زیست برگزار شده زوایای مختلف مصائب و مشکلات محیط زیست ایران تا حد زیادی شکافته شده است. اما باز هم وقتی پای درد دل و صحبت بزرگان این عرصه می‌نشینیم می‌بینیم که به قول فردوسی بزرگ: «یکی داستان است پر آب چشم.» چقدر راه نرفته داریم و چقدر باید مردم و مسؤولان بر تلاش خود بیفزایند.
او ادامه داد: در جایزه مهرگان علم به سهم خود کوشیده‌ایم نقشی در معرفی فعالان بی‌ادعا و ناشناخته محیط زیست و نکوداشت شخصیت‌های تأثیرگذار در این عرصه داشته باشیم. چه در زمینه ساخت فیلم مستند باشد، چه وبلاگ و سایت خبری، چه عکاسی از حیات وحش باشد، چه ابتکاری نو در آموزش و ترویج فرهنگ حفظ محیط زیست، چه تشکل‌های مردم‌نهادی که عاشقانه برای پیشبرد هدف‌های زیست‌محیطی تلاش می‌کنند و چه انسان‌هایی که یک تنه به مثابه یک سازمان و تشکل در نگهداری محیط زیست و افزایش آگاهی‌های مردم نقش دارند. در هر حال تندیس و جایزه نقدی مهرگان علم در حوزه محیط زیست بر اساس «آیین‌نامه جایزه» فقط یک جایزه اصلی دارد نهایتاً می‌تواند سه بخش تحسین‌شده یا تقدیرشده هیأت داوران داشته باشد. امیدواریم در سال‌های آینده برای گسترش جوایز مهرگان امکان تازه‌ای پدید آید.
زرگر اضافه کرد: اهالی هنر و ادبیات می‌توانند به محیط زیست کمک کنند. بارها در مراسم اهدای جایزه مهرگان ادب از نویسندگان و هنرمندان تقاضا کردم که به هر شکل که می‌توانند با ظرافت‌های ادبیات و هنر به یاری کوشندگان محیط زیست ایران بیایند. کمتر از یک ماه پیش در اکرانی خصوصی فیلم مستندی از خانم رخشان بنی‌اعتماد کارگردان برجسته ایرانی دیدم که در آن زندگی و یک عمر تلاش‌های ستودنی مهندس اسکندر فیروز بنیان‌گذار محیط زیست و چهره جهانی این عرصه را به نمایش در آورده بود. فیلم زیبایی که ساختن آن جداً شایسته احترام و قدردانی است. دیگر نویسندگان و هنرمندان نیز گاه‌گاهی آثار خوبی خلق می‌کنند اما اشکال آنجاست که روزگار محیط زندگی و حیات وحش ما آنچنان نگران‌کننده است که به خلاقیت و تلاش بیشتری نیاز دارد.
مدیر جایزه مهرگان در پایان گفت: جلسات هم‌اندیشی مهرگان علم با حضور صاحب‌نظران و هیأت داوران این بخش در ماه‌های آینده ادامه داشته و گزارش آن به روال معمول مرحله به مرحله توسط دبیرخانه جایزه مهرگان علم به آگاهی عموم خواهد رسید.