ظریف در گفت‌وگوی ویژه خبری:
پس از مدت‌ها سازوکار جدیدی در وزارت خارجه به عنوان معاونت اقتصادی به وجود آمده است
وزیر خارجه کشورمان تاکید کرد: ما سعی می‌کنیم در حوزه دیپلماسی اقتصادی فعالتر عمل کنیم. سازوکار جدیدی در وزارت امور خارجه پس از مدت‌ها به عنوان معاونت اقتصادی به وجود آمده است.
به گزارش خبرنگار سیاسی ایلنا، محمدجواد ظریف در گفت‌وگوی ویژه خبری در پاسخ به سوالی درباره اولویت‌های سیاست خارجی دولت دوازدهم گفت: یکی از اولویت‌هایی که دستگاه سیاست خارجی دنبال می‌کند، حفظ برجام و جلوگیری از بدعهدی‌های امریکاست. ما نباید اجازه بدهیم امریکا با هزینه ایران، برجام را نقض کند. ما این رویکرد را از همان روز در اجرای برجام دنبال کردیم. حتی در زمان مذاکرات نیز براساس بی اعتمادی به امریکا این توافق تنظیم شد. این سیاست در دولت یازدهم بوده است و در دولت دوازدهم نیز دنبال خواهد شد.
منطقه نیازمند آرامش است
او با بیان اینکه دو ابراولویت را در رابطه با همسایگان و دیپلماسی اقتصادی برای دستیابی به اقتصاد مقاومتی را دنبال می‌کنیم، اظهار داشت: در منطقه‌ای به سر‌می‌بریم که مهد آشوب‌ها، ناملایمات، سیاست‌های غلط منطقه، مداخله خارجی و حمایت از افراطی‌گری است. این منطقه نیازمند آرامش است.
رئیس دستگاه دیپلماسی افزود: مشاهده کردیم در حمله تروریستی به حرم امام و مجلس علیرغم همه توانمندی‌های اطلاعاتی و امنیتی زندگی در منطقه ناامن، موجب ناامنی ما هم می‌شود و هزینه‌های اطلاعاتی و امنیتی را بالا می‌برد.
ظریف با بیان اینکه ما به عنوان قوی‌ترین و امن‌ترین کشور در منطقه مسئولیت‌هایی داریم، تصریح کرد: تنها کشوری هستیم که امنیت خود را از مردمش می‌گیرد و این امنیت را از چتر حمایتی و امنیتی کشور دیگری نمی‌گیرد. کشوری هستیم که پیشرفت خود را از مردم می‌گیریم و پیشرفت و امنیت ما از درون تولید می‌شود.
سعی می‌کنیم در حوزه دیپلماسی اقتصادی فعالتر عمل کنی
او ادامه داد: علیرغم توانمندی مسئولیت‌هایی ویژه‌ای در منطقه داریم که ناشی از امنیت و قدرت ماست و خواهان مطنقه‌ای امن نیز هستیم.
این دیپلمات عالی‌رتبه کشورمان در خصوص رویکرد اقتصادی وزارت امور خارجه نیز خاطرنشان کرد: در زمان کسب رای اعتماد در زمان دولت یازدهم گفتم سیاست خارجی نباید هزینه‌ای برای توسعه کشور باشد بلکه باید به توسعه کشور کمک کند. ما به خاطر فشارهایی که بابت تحریم‌ها تحمل می‌کردیم از توسعه کشور برای سیاست خارجی هزینه می‌کردیم، در این دوره، موانع توسعه روابط اقتصادی که همان تحریم‌های ظالمانه بود را رفع کردیم.
ظریف اضافه کرد: ما سعی می‌کنیم در حوزه دیپلماسی اقتصادی فعالتر عمل کنیم. سازوکار جدیدی در وزارت امور خارجه پس از مدت‌ها به عنوان معاونت اقتصادی در این راستا به وجود آمده است.
منطقه می‌تواند بازار کالاهای ما باشد
او در پاسخ به این سوال که با توجه به شرایط حاکم در منطقه برنامه اجرایی‌تان برای توسعه روابط مطنقه‌ای چیست؟ ابراز داشت: برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی در منطقه ما چند نیاز داریم؛ نخست، گسترش همکاری‌های همه‌جانبه است. بهترین بازارهای ما در این منطقه حضور دارند. بخش خصوصی برای اینکه بتواند تولید اشتغال‌زا داشته باشد که مقام معظم رهبری آن را عنوان کردند و رئیس‌جمهور نیز گفتند مهمترین اولویت ما اشتغال است، باید نگاه‌مان تنها معطوف به داخل نباشد برای این کار منطقه ما می‌تواند بازار کالاهای ما باشد.
یکی از مشکلات ناهماهنگی‌های داخلی است
وزیر امور خارجه با بیان اینکه یکی، دو کشور در منطقه مشکلات خود را در گرو تنش می‌داند، عنوان کرد: باید تلاش کنیم در این منطقه سازوکارهایی که از قبل براساس آن عمل می‌کردیم، دوباره احیا شود و بر گفت‌وگو و همکاری متمرکز بر سازوکارهای منطقه‌ای توجه داشته باشیم و تلاش‌مان برای توسعه ارتباطات، توسعه روابط مردمی، توسعه اقتصادی و تعاملات علمی باشد.
ظریف با بیان اینکه موانعی نیز وجود دارد که باید با هماهنگی آنها را رفع کنیم، یادآور شد: یکی از مشکلات ناهماهنگی‌های داخلی است. ما تلاش می‌کنیم از طریق اقناع و گفت‌وگو چه در عرصه اقتصادی، چه در عرصه فرهنگی و چه در عرصه سیاسی، هم در سیاست‌های اعمالی و هم سیاست‌های اعلامی رشته اقداماتی را انجام دهیم و هماهنگی لازم را به وجود آوریم.
سیاست ایران یک سیاست حقوق بشری است
او ادامه داد: به حمدالله یک توفیق بسیار خوبی داشتیم و آن لغو قطعنامه‌ها فصل ششم سازمان ملل و قطعنامه‌های شورای حکام آژانس بین‌الملی انرژی اتمی بود. یکی از مهمترین موانع نقش آفرینی همین واقعیت بود که ایران را در قالب فصل هفتم و موقعیت ویژه به عنوان به ناحق و ظالمانه معضل امنیتی مطرح کردند و ما از این مرحله به یمن حضور مردم در انتخابات ۹۲ و ۹۶ عبور کردیم
وزیر امور خارجه از تلاش بیشتر برای حضور در مجامع بین‌المللی به ویژه در زمینه حقوق بشر به عنوان یکی از سیاست‌های اصلی وزارتخانه یاد کرد و گفت: سیاست ایران یک سیاست حقوق بشری است چرا که حقوق بشر به معنای دفاع از افراد مظلوم است. ما این مفهوم را در قانون اساسی داری و هیچ گاه مداخله گر نبودیم اما به عنوان عضو فعال جامعه جهانی دفاع از حقوق مظلومان و ستم دیدگان را به عنوان هدف اصلی سیاست خارجی قرار دادیم.
سفارتخانهها باید علاوه بر معاونت سیاسی به معاونت اقتصادی پاسخگو باشند
ظریف درباره تغییر ساختار وزارت امور خارجه و فعال شدن در بعد اقتصادی گفت: از بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون چندین بار ساختار وزارت خارجه تغییرکرده و ما طبق قانون موظف به کوچک کردن ساختار هستیم و اکنون در حال منطبق کردن خود با قانون هستیم.
او ادامه داد: همزمان با این کار، نیاز به تمرکز اقتصادی بود. وزارت امور خارجه متوجه نقش اقتصادی خود بوده و مشغول به تسهیل امور بخش خصوصی و دولتی بوده است اما برای تمرکز بیشتر و اینکه سفارخانه‌ها نقش بیشتری داشته باشند، تصمیم گرفتیم معاونت جدیدی داشته و با جمع کردن سه معاونت منطقه‌ای، معاونت اقتصادی داشته باشیم و سفارتخانهها را موظف به همکاری با هر دو معاونت کنیم.
وزیر امور خارجه اضافه کرد: تمرکز دیگر ما این است که سفارتخانهها علاوه بر معاونت سیاسی به معاونت اقتصادی پاسخگو باشند تا موارد مورد نظر در اقتصاد مقاومتی در اداره کل‌های زیر نظر معاونت اقتصادی پیگیری شود.
ایران از لحاظ فرهنگی و تاریخی از کشورهای جذاب دنیا است
ظریف بر لزوم توجه به صادرات در قالب سیاست‌های اقتصادی اشاره کرد و گفت: صادرات کالاهای غیرنفتی و خدمات فنی و مهندسی که برای اشتغال ما ضروری خواهد بود، مورد توجه جدی قرار خواهد گرفت. از سوی دیگر با رایزنی و اقدامات دیپلماتیک می‌توان برای کمک به رفع بیکاری، نیروی کار مازاد را صادر کنیم.
او ادامه داد: از سوی دیگر نیز باید اقدامات لازم برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی انجام دهیم همانگونه که در طول چند سال اخیر توفیق خوبی داشتیم و قابل قیاس با سال‌های گذشته نیست. از طرف دیگر برای اینکه بتوانیم تولیدات خود را در سطح جهانی عرضه کنیم نیاز به جذب فناوری روز داریم تا بتوانیم کالاهای خود را بهتر تولید کنیم.
وزیر امور خارجه گفت: سومین جذب باید در مورد گردشگری چه در حوزه فرهنگی و چه در حوزه سلامت باشد. ایران از لحاظ فرهنگی و تاریخی از کشورهای جذاب در دنیا است که در طول یکی دو سال اخیر شاهد افزایش ورود گردشگران خارجی بودیم. گردشگری سلامت ما نیز می تواند نقش موثری در جذب سرمایه باشد و به اقتصاد مقاومتی کمک کند.
در حق نیروهای وزارت امور خارجه کم لطفی می‌شود
ظریف در پاسخ به این پرسش که با توجه به اینکه یکی از ماموریت‌های وزارت خارجه در دوره جدید دیپلماسی اقتصادی است، چه فکری برای نیروی متخصص در این حوزه شده است، گفت: در چند سال اخیر توجه ویژه به این مسئله داشتیم و در حوزه اقتصاد بین‌الملل دانشجو جذب کردیم. از سوی دیگر در جذب نیروی جدید در آزمون‌های سالانه نیز این مهم را مورد توجه قرار داده و افرادی را در حوزه اقتصاد بین الملل و تجارت جهانی جذب می‌کنیم. البته باید به این نکته نیز توجه کرد برای آموزش کارکنان کنونی برای سفرا و کارشناسان نیز برنامه آموزش‌های اقتصادی داریم و اینگونه نیست که کارکنان وزارت خارجه از اقتصاد به دور باشند. سفرایی داریم که اقتصاددان یا وزریر و یا قائم مقام بودند و بعضا از سوی برخی عزیزان در حق نیروهای وزارت امور خارجه کم لطفی می شود. وزارت خارجه به دلیل شراط بین المللی ومنطقه ای بیشتر جهت گیری سیاسی و امنیتی داشته و کمتر اقتصادی بوده که باید آن را تقویت کرد.
او تاکید کرد: وزارت خارجه باید به عنوان متولی روابط خارجی از توانمندی همه دستگاه‌ها استفاده کند ما باید هماهنگ کننده باشیم. کارهای اقتصادی کشور در خارج و کارهای سیاسی باید با وزارت خارجه هماهنگ باشد تا بتوانیم بهتر عمل کنیم.
وزیر امور خارجه یادآور شد: دوسال است که بانک اطلاعاتی را برای تبادل اطلاعاتی میان داخل و خارج و توانمندی‌های آنها تهیه و در اختیار نمایندگی‌ها قرار می‌دهیم. ما باید یک هماهنگی داشته باشیم تا بازارمان را در خارج خراب نکنیم.
برای اینکه اهداف ایران به ثمر بنشیند، برجام را امضا کرده‌ایم
ظریف در رابطه با برنامه جامعه مشترک یا همان برجام گفت: چندین زمینه برای حفاظت و حراست از برجام اتخاذ کرده ایم.
او ادامه داد: سند برجام بر این واقعیت تدوین شده که دو طرف اعتمادی به یکدیگر نداشتند. این سند بر اساس بی اعتمادی کامل نوشته شد و هیچ یک از طرفین نسبت به هم خوش‌بین نبودند .
وزیر خارجه تاکید کرد :جمهوری اسلامی ایران انتخاب‌های متعددی داشت، اما با تدبیرهای مقام معظم رهبری و دولت، راه‌هایی جلوی پای ما گذاشت شد که بعدا تصمیم به امضای برجام گرفتیم.
ظریف ادامه داد: توانمندی و آمادگی در برابر چالش‌ها نکته‌ای بود که ما رعایت کردیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی در ادامه عنوان کرد: ایالات متحده سعی داشت ایران را ناسازگار جلوه دهد، اما موفق نشد.
او در ادامه خاطرنشان کرد: ما با توجه به تصمیمات متعددی که داشتیم برای اینکه اهداف جمهوری اسلامی ایران به ثمر بنشیند، برجام را امضا کرده‌ایم. امریکا سعی داشت قابل اعتماد بودن ایران را زیر سوال ببرد.
دولت قبلی آمریکا از سر لطف با ما وارد مذاکره نشد
وزیر امور خارجه در ادامه تاکید کرد: ایالات متحده قصد داشت نشان دهد که این ایران است به تعهدات خود عمل نمی‌کند اما چنین نشد.
وزیر امور خارجه ادامه داد :شما مشاهده می‌کنید که که هدف امریکا جلوگیری از بستن قراردادهای مهم است. شرکت‌های خارجی در صف می‌ایستند تا با ما قرارداد امضا کنند .
او تاکید کرد: دولت قبلی آمریکا از سر لطف با ما وارد مذاکره نشد بلکه همه راه‌ها را امتحان کرده بود و ناکام مانده بود .
ظریف ادامه داد :مردم با حضور در پای صندوق‌های رای پروژه آمریکا را با شکست روبرو کردند.
اگر آمریکا از مسیر برجام بازگردد ما هم راه‌های دیگر را امتحان می‌کنیم
او همچنین در ادامه افزود: دولت جدید باید بدانند سیاست‌های غلط نمی‌تواند برای آنها کارساز باشد.
ظریف در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه شما چه راهکاری را در مقابل بازی هایی که گفته اید به کار می‌برید، گفت: برجام توافق بین ایران و آمریکا نیست بلکه توافقی است بین ایران و جامعه جهانی این امریکاست که می‌خواهد ایران از مسیر برجام بازگردد.
ظریف تاکید کرد: اگر آمریکا بخواهد از مسیر برجام بازگردد ما نیز راه‌های دیگر را امتحان می‌کنیم .
وزیر امور خارجه در ادامه عنوان کرد: جذب سرمایه‌گذاری و همکاری بین‌المللی از اهداف بلند مدت وزارت امور خارجه است.
داعش نتیجه حمایت‌های امریکا از رژیم صهیونیستی است
ظریف در پاسخ به سوالی درباره سالگرد کودتای ۲۸ مرداد و تاثیر آن در وضعیت سیاسی امروز گفت: سیاست‌هایی که آمریکایی‌ها در منطقه ما داشتند و از آن نیز درس نمی‌گیرند، در این سال‌ها ادامه یافته است. البته بعضاً موقتا درس می‌گیرند اما دوباره به سیاست‌هایی که انگار با سیاست‌های آمریکا عجین شده، بازمی‌گردند.
او به نحوه تشکیل داعش اشاره کرد و گفت: داعش نتیجه حمایت‌های امریکا از رژیم صهیونیستی است چراکه آنها نمی‌توانند مثل جمهوری اسلامی برای حفظ امنیت خود به داخل نگاه کنند و مجبورند نگاه به خارج داشته باشند. این‌ها نتیجه سیاست‌های آمریکاست که از کودتای ۲۸ مرداد آغاز شده است.
چتر امنیتی ایران داخل کشور است
وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: ترامپ بارها در رقابت‌های انتخاباتی اشاره کرد که رقمی بالغ بر تریلیون‌ها دلار توسط آمریکا برای ایجاد این گروهک‌های تروریستی هزینه شده و این مسئله حال به معضل منطقه تبدیل شده است.
او گفت: امنیت یک کالای قابل خرید نیست. امنیت را باید از داخل تامین کرد و نمی‌توان آن‌را از بیرون خریداری کنیم. ما نیاز به یک گفت‌وگو برای همکاری داریم. ما نیاز داریم یک فرهنگ و پارادایم همکاری در منطقه ایجاد کنیم تا سیاست‌هایی که می‌تواند در منطقه شکل بگیرد و از طریق این همکاری‌ها مشخص شود.
ظریف با اشاره به تاکید ترامپ بر عبارت «سلاح‌های زیبای آمریکایی» گفت: تازمانی که برای «سلاح‌های زیبای آمریکایی» میلیاردها دلار هزینه می‌شود، و اخیراً نیز کشورهای منطقه مقادیر بسیاری از این تسلیحات خریداری کردند، آمریکا نیز سیاست‌های غلط مداخله‌جویانه خود را ادامه می‌دهد.
او تصریح کرد: ایران به‌عنوان قدرتمندترین کشور منطقه که چتر امنیتی‌اش داخل کشور است، می‌تواند پیشگام باشد.
همه ناگزیر به دستیابی به راهکارهای سیاسی هستند
ظریف در پاسخ به سوالی درباره برنامه‌های وزارت امور خارجه برای تقویت محور مقاومت گفت: وزارت خارجه در دولت یازدهم این توفیق را بدست آورد که جمهوری اسلامی را با پشتوانه وارد مناسبات منطقه‌ای کند و این درحالی است که تا پیش از این، ما را حذف می‌کردند اما الان نه‌تنها ما هستیم که در آستانه تصمیم می‌گیریم چه کشورهایی حضور داشته باشند بلکه حتی در لوزان نیز ما تصمیم‌گیر هستیم.
او گفت: این نقشی است که جمهوری اسلامی در خدمت مبارزه با تروریسم و افراطی‌گری به‌عنوان یکی از ضرورت‌های منطقه، ایفا می‌کند. هم‌اکنون کشورهای محدودی در خط مقدم محور مقاومت حضور دارند و این ضرورت دارد که کشورهای بیشتری به این محور بپیوندند. البته این کشورها الان متوجه نیستند اما آنها در آینده قربانی آن‌چیزی خواهند شد که با پول خودشان رشد یافته است.
وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: به یاری خدا و با پشتوانه مقاومت در برابر این حرکات تروریستی موفقیت‌های خوبی به دست آوردیم و امیدواریم این واقعیت را در منطقه و جهان ثابت کنیم که باید در سوریه به راه حل سیاسی دست پیدا کنیم. امروز همه متوجه هستند که اقدامات نظامی در یمن بی‌نتیجه خواهد بود و همه ناگزیر به دستیابی به راهکارهای سیاسی هستند و جمهوری اسلامی همواره خواستار پایان دادن به معضلات یمن، بحرین و سوریه از طریق راهکارهای سیاسی است.
قدرت گفتمانی‌مان به ما نقش قابل توجهی داده است
او در پاسخ به سوالی درباره آرمان فلسطین گفت: آرمان فلسطین مهمترین عامل اتحاد جهان اسلام است و صهیونیست‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که باید با فروپاشی این آرمان، دشمنان جدید تولید کنند. هدف ایران‌هراسی که از طریق صهونیست‌ها و هم‌پیمانان منطقه‌ای آنها دنبال می‌شود، فروپاشی آرمان فلسطین است و یکی از ضرورت‌ها تاکید بر حقوق مردم فلسطین است.
وزیر امور خارجه تصریح کرد: این یک ضرورت انسانی است که به مردمی که دهه‌ها از حقوق اولیه خود محروم شدند، در آوارگی به‌دنیا آمده، زندگی کرده و فوت کردند، یاری برسانیم و وظیفه ماست که تمرکز جهان را به این مسئله جلب کنیم و این از طریق همکاری و همراهی با کشورهای جهان اسلام است و یکی از برنامه‌های ما در برنامه‌ای که به مجلس نیز ارائه کردیم، همین بود.
او در بخش پایانی گفت‌وگوی خود تاکید کرد: من معقتدم در چهار سال آینده کشور ما با چالش‌های مهمی روبه‌‌رو است ولی فرصت‌های قابل توجهی هم داریم. قدرت گفتمانی‌مان به ما نقش قابل توجهی داده است. ما نیاز داریم تا کشور را با توجه به اینکه در جهان پرتلاطم و منطقه ناامنی‌ای قرار دارد و همچنین سیاست‌های دولت نامتعادل جدید امریکا با هدف مشترک، همدلی و انسجام را جلو ببریم.
همدلی به معنای نقد نکردن و نبود نظام چند صدایی در کشور نیست
وزیر امور خارجه با بیان اینکه این مسئله به معنای نقد نکردن، عدم گفت‌وگو و نبود نظام چند صدایی در کشور نیست، اظهار داشت: کشور ما قدرتش را از تکثر داخلی می‌گیرد ما نیاز داریم در چهار سال آینده با هم‌افزایی و باهماهنگی با یکدیگر حرکت کنیم. نیاز داریم تلاش‌هایمان را در خدمت منافع ملی بکار گیریم و منافع ملی را بر موضوعات دیگر ارحجیت دهیم و به فکر منافع حزبی، جناحی، و حتی گروهی نباشیم.
ظریف تصریح کرد: تعهد می‌کنم خود و همکارانم در وزارت امور خارجه بر این اساس حرکت کنیم و با این نگاه بتوانیم با هم در سمت اهدافی که رهبری و نظام تعین می‌کنند، حرکت کنیم.
