قانونگذاری سیاسی و احساساتی راه به جایی نمیبرد
سخنگوی شورای نگهبان گفت: با وجود گذشت ۴ دهه از انقلاب اما برخی از مشکلات اساسی همچنان بر قوت خود باقی ماندهاند. دلیل این مسئله را باید در قانونگذاری و نحوه اجرای آن جستجو کرد.
به گزارش ایلنا، عباسعلی کدخدایی در پنجمین همایش نقش پژوهش در فرآیند قانونگذاری گفت: قانون امروزه در جامعه به گونهای درآمیخته که نمیتوانیم با روشهای ابتدایی مسیر قانونگذاری را ادامه دهیم. البته قانونگذاری و قوانین باید از آسیبها به دور باشند اما این ممکن نیست مگر آنکه با روشهای علمی به آن بپردازیم در این صورت میتوان نیازهای جامعه را برطرف کرد.
سخنگوی شورای نگهبان با بیان اینکه قانونگذاری ابتدا به فهم روشن و مشترک از قانون نیازمند است، افزود: تنها در این صورت میتوان راههای قانونگذاری را شناسایی کرد ضمن آنکه باید بدانیم هدف از قانونگذاری چیست و چه روش و ساختاری برای آن داریم.
وی با تاکید بر اینکه تکیه بر روشهای ابتدایی قانونگذاری ما را به نقطه مطلوبی نخواهد رساند، افزود: پژوهش به معنای رهیافتی است برای پیشرفت جامعه به شمار میرود اما بدون کار علمی، تحقیقی و پژوهشی این مهم انجام شدنی نخواهد بود لذا در این جهت باید به موضوع تصویب قوانینی که کاربرد نداشتهاند توجه کنیم.
کدخدایی به دلایل عدم کاربردی شدن برخی از قوانین تصویب شده اشاره کرد و افزود: نداشتن زیرساختهای تحقیقی و پژوهشی در امر قانونگذاری از جمله عوامل مسکوت ماندن قوانین به شمار میرود این نوع قوانین مخاطبین و مجریان را دچار سرگردانی کرده و مهمتر از آن قدرت اصلاح وضعیت کشور را ندارد.
وی با تاکید بر اینکه با وجود گذشت ۴ دهه از انقلاب اما برخی از مشکلات اساسی همچنان بر قوت خود باقی ماندهاند، اضافه کرد: دلیل این مسئله را باید در قانونگذاری و نحوه اجرای آن جستجو کرد لذا باید به عقب بازگشته تا ببینیم مشکلات چه بودهاند.
کدخدایی با تاکید بر اینکه تصویب قوانین با توجه به فضای سیاسی کشور و احساسات حاکم بر آن عموماً هدف مشخصی را دنبال نمیکند گفت: این قانونگذاری راه به جایی نخواهد برد لذا باید برای قانون و قانونگذاری دارای هدف مشخصی باشیم این مسئله در مورد تنقیح قوانین نیز صدق میکند.
سخنگوی شورای نگهبان افزود: قانونگذاری یا برای حل مشکل است یا برای آینده نگری اما آیا همه قوانین ما این دو وجه را دارا هستند.
وی تصویب قانون در زمان مناسب را یکی دیگر از مسائلی که کمتر به آن توجه میشود دانست و افزود: گاهی به سمت تصویب یک قانون در مجلس شورای اسلامی رفته اما تا تصویب و اجرای آن چهار - پنج سال طول میکشد که دیگر برای جامعه فایده نخواهد داشت لذا قانون باید در زمان خودش تصویب شود تا راهگشا باشد.
کدخدایی با تاکید بر اینکه اثرگذاری و موثر بودن قوانین نیازمند دقت بسیاری است، افزود: وضع هر قانون با اهداف سیاسی، منطقهای، آموزشی و... صورت میگیرد که باید مشکلات متعددی را حل کند اما گاهی برخی قوانین هیچ اثر اجرایی ندارند.
وی افزود: گاهی اوقات به قدری قانون تولید میکنیم که مخاطبان دچار ابهام، ایهام و تردیدهای بسیاری میشوند و در نتیجه امروزه تولید انبوه قانون به مشکل جدیدی برای کشور تبدیل شده است.
کدخدایی با ابراز امیدواری از تلاش برای تنقیح قوانین موجود و جلوگیری از تصویب قوانین مشابه، افزود: فرهنگ تبعیت از قانون را باید ابتدا مسئولان داشته تا در ادامه به مردم تسری داده شود چرا که قانون برای اجرا است و نمیتوان با تولید صرف آن مشکلات را حل کرد.
سخنگوی شورای نگهبان همچنین تاکید کرد: باید توجه داشت که مجالس قانونگذاری در همه کشورها برخاسته از جایگاه سیاسی هستند و کنشگران سیاسی در این مجالس فعالیت میکنند لذا نمیتوان این مجالس را به متخصصین حقوقی و قانونگذار محدود کرد.
وی با بیان اینکه مجالس عصاره مردم و ملت، گروهها و اندیشههای مختلف هستند، افزود: اگرچه همه قوانین در مجالس با رای اکثریت به تصویب میرسند اما نمایندگان از کارشناسانی که هیچگاه دیدگاه سیاسی ندارند تبعیت میکند.
کدخدایی از آغاز اصلاح قوانین در معاونت قوانین خبر داد و افزود: اگر این قوانین متعدد و متکثر که در کنار قوانین جزئی مشکلاتی ایجاد کردهاند اصلاح نشوند کشور رشد و توسعه پیدا نخواهد کرد.
سخنگوی شورای نگهبان در پایان گفت: تنقیح قوانین باید با روشهای عینی انجام گیرد و اگر به این مهم که تنقیح و قانونگذاری نیازمند علم هستند نرسیم، مشکلات همچنان بر قوت خود باقی خواهند ماند.