ممنوع التصویری مال دوران رادیوهای یک موج است، نه الان/ دولت را از بکارگیری روشنفکران می‌ترسانند
یکی از تئوریسین‌های جریان اصلاح‌طلب با بیان اینکه طرف مقابل دولت را از به‌کارگیری مفهوم‌سازان و روشنفکران میترساند، خطاب به دولت گفت ترس را کنار بگذارد.
علیرضا علوی تبار در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایلنا، با اشاره به ادعای اصولگرا مبنی بر عبور اصلاحطلبان از روحانی عنوان کرد: نه در جلسات عمومی و نه در جلسات خصوصی اصلاحطلبان این مطلب را نشنیده‌ام؛ به ویژه با توجه به شرایط فعلی و مقدورات و امکانات موجود در کشور، فکر نمی‌کنم برنامه‌ای برای چنین چیزی وجود داشته باشد.
اصلاحطلبان رویکردی برای عبور از روحانی ندارند
او با بیان اینکه در شرایط فعلی زمینه چنین رویکردهایی وجود ندارد، تصریح کرد: با توجه به اینکه روحانی در ابتدای ورود به جایگاه ریاست جمهوری با بحران هایی روبرو بوده است، برآیند نیروهای سیاسی به این نتیجه رسیده‌اند کابینه ای نظیر کابینه روحانی باید روی کار باشد تابتواند کشور را از این بحران‌ها بیرون ببرد.
بحرانهای سه‌گانه روحانی در آغاز دولت
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با بیان اینکه گام‌هایی که روحانی برداشته است در جهت حل بحرانهای سه‌گانه کشور در زمان آغاز به کار او در پاستور بوده، گفت: این بحران‌ها شامل الف) بحران سیاست خارجی و قرارگیری کشور در آستانه جنگ؛ ب) قرارگیری کشور در بحران اقتصادی و آستانه ورشکستگی و ج) بحران اداره کشور و تنزل سطح مدیریت کشور از لحاظ کیفی بود.
روحانی انضباط مالی را به کشور بازگرداند
علوی‌تبار در ادامه با بیان اینکه بر اساس برآیند نیروهای سیاسی کشور یعنی هم مقدورات و امکانات و هم توانایی‌های موجود لزوم روی کار آمدن روحانی را اثبات می‌کرد، گفت روحانی با این ترکیب خاص از کابینه تنها کسی بود که می‌توانست بر این وضعیت غلبه کند و گام‌هایی هم که برداشته شده موفقیت‌آمیز بوده است.
او خاطرنشان کرد: علیرغم انتقادهایی که از سوی مخالفان دولت مطرح میشود، همه اذعان دارند که کشور با سیاست خارجی معقولی که اتخاذ شده است از آستانه جنگ خارج شده است. در عرصه اقتصاد هم اگرچه مشکل رکود وجود دارد، اما کسی نمیتواند انکار کند که روحانی نتوانسته انضباط مالی را به کشور بازگرداند.
علوی تبار با بیان اینکه این انضباط مالی، نرخ تورم را کاهش داده است، گفت: این تورم به طور لگام‌گسیخته بالا می‌رفت و توسط دولت روحانی کنترل شده است.
کسی در شرایط فعلی نمیتواند جایگزین مناسب‌تری برای روحانی پیشنهاد کند
او ادامه داد: علاوه بر این روحانی از یک تیم کارشناسی و توانا در عرصه اقتصاد استفاده میکند. در زمینه مدیریتی هم اگرچه آن طور که می‌خواست نتوانست عمل کند، ولی سطح مدیریتی دوره ایشان با دوره قبلی ریاست جمهوری قابل مقایسه نیست. یعنی در مجموع با توجه به مشکلاتی که زمینه‌ساز آمدن ایشان بود و با توجه به کارنامه نسبتا قابل قبولی که در حل این مشکلات با توجه به مقدورات داشته است، فکر نکنم کسی بتواند جایگزین مناسب‌تری در شرایط فعلی برای ایشان پیشنهاد کند.
ارکان توافق بر روحانی هنوز برقرار است
علوی تبار با بیان اینکه تمام نیروها در مقطعی برای روی کار آمدن ایشان به توافق رسیدند، گفت: به نظر میرسد هنوز هم ارکان این توافق سر جایش است و می‌تواند تداوم‌بخش کار ایشان باشد.
بین فرآیندهای آشکار با فرآیندهایی که هیچ ردّ پایی از آنها باقی نمانده، تفاوت قایل شویم
او در مورد اینکه آیا مسئله فیش‌های حقوقی دولت روحانی را آسیب‌پذیر کرده است یا خیر، گفت: داستان فیش‌های حقوقی یک اتفاق ناآشکار نبوده است؛ یعنی در واقع بر اساس حقوق‌هایی که پرداخت می‌شده، مالیات گرفته می‌شده و حتی بیمه و بازنشستگی از آنها کسر می‌شده است.
علوی تبار در همین رابطه با بیان اینکه ممکن است ما این را غیرمنصفانه تلقی کنیم و بگوییم با توجه به شرایط کشور این کار برابری‌طلبانه و منصفانه نبوده است، گفت: با این حال باید بین فرآیندهایی که هیچ ردّ پا و مدرکی از آنها در اقتصاد کشور باقی نمانده و یک فرآیند آشکار تفاوت قایل شویم. این فیش‌ها مطابق یک مقررات از پیش تصویب شده پرداخت می شده و مالیات و بازنشستگی از آنها کسر می‌شده، بنابراین اینها چندین جا انجام می‌شده و یک اتفاق نا آشکار نبوده است.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب اضافه کرد: با این حال اینها با قواعد انصاف و برابری طلبی که جزو ارکان انقلاب بوده ولی سال‌هاست بیه فراموشی سپرده شده است، ناسازگار بوده است.
او خاطرنشان کرد: البته این داستان قاعدتا به دولت لطمه زده اما نه در سطوح کارشناسی؛ بلکه در بین مردم عادی پرسش‌هایی را ایجاد کرده است. با این حال باید بدانیم بلافاصله مردم فکر میکنند مگر این مقرراتی که موجب این حقوق‌ها شده توسط این دولت وضع شده است؟
علوی تبار در تشریح این سوال گفت: اگر این دولت این مقررات را وضع کرده قابل انتقاد است و باید با آن برخورد کرد، اما اگر این مقررات توسط دولت‌های قبل وضع شده و در این دولت صرفا بر اساس آن عمل شده اگر چه قابل انتقاد است، ولی خیلی مسئله را عوض می کند.
مردم تفاوت غارت پنهان و یک اقدامِ مخالفِ برابری را می‌فهمند
او تاکید کرد: به نظر میرسد مردم عادی هم بعد از کمی تجزیه و تحلیل، فرق بین یک غارت پنهان و یک خلاف انصاف و اقدام مخالف با برابری اجتماعی را قائل شوند و بفهمند این بنیانها را چه کسی گذاشته و از کجا آمده است.
این فعال اصلاح طلب وظیفه روشنفکران را در این زمینه پررنگ خواند و تاکید کرد: این وظیفه آنهاست که روشنگری کنند. باید بداینم همه این اتفاقات در غیاب آزادی مطبوعات و رسانه و فقدان احزاب منتقد اتفاق افتاده است. اگر دنبال جلوگیری از این وقایع هستیم، باید روی این محورها تمرکز کنیم.
او با بیان اینکه نیرویی در شرایط فعلی رقیب روحانی است نیرویی است که به شدت با همین محورها مخالف است، گفت: آمدن آن ها به معنی تداوم بخشیدن به شرایطی است که باز هم چنین اتفاقاتی در آن رخ میدهد.
اصلاح طلبان به دنبال «انتخاب»ی شدنی هستند
علوی تبار در بخش دیگر این گفتگو به وضعیت اصلاح طلبان در انتخابات پیش رو اشاره و تصریح کرد: اصلاح طلبان قاعدتا در دور بعدی دنبال یک انتخاب واقع گرایانه هستند؛ یعنی انتخابی که شدنی باشد نه انتخابی که آرمانی باشد. قاعدتا به نظر نمیرسد در کشور شرایطی وجود داشته باشد که اصلاح طلبان با این شورای نگهبان و این ترکیب، کاندیداهایی را ارائه کنند که خالصا خواست خودشان است. به علاوه اینکه روحانی برای گذر از بحرانی که کشور را فرا گرفته، مناسب ترین گزینه در شرایط فعلی باشد.
میان کاندیداهای موجود، روحانی مناسب ترین گزینه است
این فعال سیاسی یادآور شد: ممکن است ما به لحاظ شخصی و دیدگاهی انتقادهایی به روحانی داشته باشیم اما برآیند نیروها او را به ممکنترین و بهترین گزینه از بین گزینه هایی که از مانع شورای نگهبان میتوانند عبور کنند، تبدیل کرده است. به نظر میرسد نهایتا هم اگر ایشان کاندیدا باشند در شرایط فعلی بحرانهای کشور، بهترین گزینه باشد.
ممنوع التصویری مال دوران رادیوهای یک موج است، نه الان
او در خصوص تاثیر ممنوع التصویری خاتمی بر نتیجه انتخابات دور بعد گفت: ممنوع التصویری خاتمی همانطور که در دور قبل تاثیری خاصی نداشت، این دفعه هم اصلاح طلبان اگر منسجم عمل کنند تاثیر خاصی نخواهد گذاشت. دوره این نوع کارها گذشته است. اینها برای دوره رادیوهای یک موج است که میشد جلوی خبررسانی را گرفت.
مردم دنبال دولتی هستند که تنش زدایی کند، نه دولتی که کشور را به سمت جنگ میبرد
علوی تبار با بیان اینکه در شرایط فعلی، تداوم همین دولت خواستهای مردم را تامین میکند، خاطرنشان کرد: به نظر میرسد نتیجه انتخابات به خیلی چیزهای دیگر بستگی دارد اما کماکان مردم باز هم معقولانه از گزینه ای دفاع میکنند که در سیاست خارجی به دنبال تنش زدایی باشد و دنبال گزینه هایی نیستند که کشور را به سمت جنگ منطقه ای با قدرتهای بزرگ ببرد. در سیاست داخلی هم از دولتی دفاع میکنند که نظم و انضباط داشته باشد و تصمیمهای معقول بگیرد.
اتاقهای فکر پنهان که از منابع عمومی تغذیه میکنند، خطرناکند
او در مورد شکل گیری اتاق فکر علیه دولت گفت: این طبیعی است که یک جناحی که در رقابت شکست خورده قاعدتا شرایط را برای آینده فراهم کند، اما این اتاقهای فکر زمانی مشکل دار خواهد بود که چند ویژگی داشته باشند.
رقابت با کسانی که رانت اطلاعاتی دارند نابرابر است
علوی تبار این ویژگیها را برشمرد و گفت: اول اینکه از منابع و امکانات عمومی تغذیه بکنند، دوم اینکه خودشان را آشکار نکنند. یعنی شناسنامه نداشته باشند و به صورت باند و گروههایی که رهبران و دیدگاههایشان را پنهان میکنند باقی بمانند و سوم اینکه با جاهایی که میتوانند اقداماتی انجام دهند هماهنگ باشند؛ یعنی برای مثال اگر این اتاقهای فکر از قبل خبر داشته باشند که قرار است شخصی دستگیر شود و بر اساس اینکه از قبل خبر داشته اند، روی آن متمرکز شوند و تبلیغ کنند و بعد طرف دستگیر شود بدین معنی است که رانت اطلاعاتی دارند که در رقابت انتخاباتی از این رانت میتوانند استفاده کنند و از این طریق وارد رقابتی نابرابر شوند.
او با بیان اینکه علی الاصول ایجاد اتاق فکر علیه دولت در همه جا مرسوم است، یادآور شد: در همه جا طبیعی است گروههای سیاسی که در رقابت شکست خورده اند، اعاده حیثیت کنند و از خودشان دفاع کنند و علیه رقبا در محدوده هایی که از لحاظ خودشان اخلاقی و قانونی است، عمل کنند اما مشکل اتاق فکر همان سه عامل است.
دولت تیم قدرتمندی برای مقابله با اتاقهای فکر تشکیل نداده است
این فعال سیاسی در ادامه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه حال که میدانیم این اتاقهای فکر از چنین ویژگیهایی برخوردارند چه عکس العملی مقابل آنها باید داشت، گفت: از نظر من مشکل از خود دولت است؛ تیم دولت تیم قدرتمندی در مقابله با این مسائل تشکیل نداده است.
دولت از روشنفکران و تحلیلگران قوی دور است
علوی تبار در توضیح دلایل ضعف دولت در دفاع از خود گفت: دوری دولت از روشنفکران و پرهیز از داشتن افرادی که توانایی برخورد سیاسی و تحلیل سیاسی داشته باشند، از ضعفهای دولت است.
اعضای دولت حضور سیاسی ندارند
او با بیان اینکه دولت خیلی غیرسیاسی است، تشریح کرد: به این معنا که اعضای دولت در دفاع از دولت حضور ندارند. در حالی که درست است اعضای دولتها پستهای تکنیکی و اداری دارند، اما در نهایت اینها آدمهای سیاسی اند و مسئولیت دولت بر عهده همه اعضای آنهاست. این درحالی است که اعضای دولت حضور سیاسی ندارند، در نتیجه اشکال را باید در خود دولت جستجو کرد.
دولت به جای گلایه از تشکیل اتاقهای فکر، خود را برای مقابله با آنها تجهیز کند
او با تاکید بر اینکه دولت در دفاع از خودش قدرتمند نیست، افزود: چون دولت متکی به یک جریان اجتماعی مشخص هم نبوده و از حمایت اجتماعی غیرروشنفکران هم برخوردار نیست، در واقع اشکال ایجاد میکند، بنابراین باید گفت نباید دولت گله کند که چرا آنها اتاق فکر تشکیل داده اند، بلکه باید خودش را برای مقابله با این اتاق های فکر تجهیز کند.
دولت از انباشت اطلاعاتی خود علیه تخریبگران استفاده کند
علوی تبار با بیان اینکه دولت دستش از لحاظ اطلاعات باز است و علیه همه اینها اطلاعات انباشته شده خیلی زیادی دارد، تاکید کرد: اتفاقا مقابله به مثل یک امر اخلاقی است؛ یعنی وقتی کسی شروع به اطلاعات دادن میکند، دولت هم وظیفه دارد اطلاع رسانی کند تا مردم بدانند این چه کسی است که یکشبه دلسوز همه شده است و در پنهان تخریب میکند.
دولت در دفاع از خودش ضعیف است
او اظهار داشت: این به نظرم ضعف تیم دولت است که در دفاع از خودش ضعیف است و چون متکی به یک جریان اجتماعی مبتنی بر روشنفکران نیست، آن طور که باید و شاید نمیتواند از خودش دفاع کند.
دولت وزرایی انتخاب کند که آماده هزینه دادن سیاسی باشند
علوی تبار با تاکید بر اینکه در دور بعدی روحانی در ترکیب وزرا باید این نکته را مد نظر قرار بدهد، اذعان داشت: او باید وزرایش را از میان کسانی انتخاب کند که وقتی مسئولیت میگیرند آماده دادن هزینه های سیاسی باشند و شجاعت سیاسی لازم را داشته باشند . از سوئی دولت باید برای خودش اتاق فکر متعدد از افراد مختلف بسازد.
طرف مقابل دولت را از بکارگیری مفهوم سازان و روشنفکران میترساند/ دولت ترس را کنار بگذارد
این فعال سیاسی اصلاح طلب با اشاره به اینکه طرف مقابل، دولت را از بهره گیری از روشنفکران و آدمهایی که میتوانند مفهوم سازی و صحبت و گفتگو کنند، میترساند گفت دولت باید این ترس را کنار بگذارد و مطمئن باشد که به این افراد نیاز دارد و باید برای خود اتاقهای فکر قویتری تشکیل دهد.
او تاکید کرد: طرف مقابل با همین مشخصاتی که گفتم اتاقهای فکر تشکیل داده و در نتیجه دولت نمیتواند بدون داشتن اتاق فکر کار با جایی ببرد.
سیاستمداری ماندگار است که از اصول کوتاه نیاید
علوی تبار ضمن بیان اینکه این تصور در برخی سیاستمداران ما هست که اگر کوتاه بیاییم طرف مقابل ما هم بیشتر رعایت میکند، یادآور شد: این در حالی است که واقعا داستان این نیست. کشمکشهایی که در کشور ما وجود دارد، ریشه در گذشته یعنی بنیانهای فکری دارد.
او تاکید کرد: ما ضمن اینکه هویت خود را انکار نمیکنیم و حرفهایمان را به روشنی میزنیم، باید اهل گفتگو باشیم و به حضور سایرین اعتقاد باشیم، با این وجود سیاستمداری ماندگار است که ضمن حفظ اصول، از آن اصول نیز کوتاه نیاید.
دولت ضمن تنش زدایی، وارد گفتگوی انتقادی با طرفهای مقابل شود
علوی تبار در توضیح اظهار داشت: برای این کار هم ما باید ضمن گفتگو و گشودگی و تلاش برای اقناع و وفاق، باید روی یکسری اصولی که اعلام شده و میتوانیم از آن دفاع کنیم، بایستیم.
گفتگوی انتقادی با طرفهای مقابل تنها بر دوش رییس جمهور افتاده است
او با بیان اینک دولت با سکوت کردن یا انکار کردن یا تفاوتها را ندیده گرفتن، نمیتواند در عرصه سیاسی ایران بماند، تاکید کرد: دولت باید ارکان هویتی داشته باشد و از هویت خودش دفاع کند؛ دولت ضمن اینکه دنبال تنش نیست، باید وارد گفتگوی انتقادی با طرفهای مقابل شود.
دولت پاسخگویی در عرصه عمومی را جدی بگیرد
این فعال سیاسی اصلاح طلب اضافه کرد: این کار را هم تنها رئیس جمهور نباید انجام دهد. متاسفانه مشکلی که وجود دارد این است که این کار به دوش رئیس جمهور افتاده است. این در حالی است که تمام کابینه و اتاقهای فکر وابسته به دولت باید این را بر عهده بگیرند. در این کار باید عرصه عمومی هم جدی گرفته شود. چون این انتقادهایی که علیه دولت است در عرصه عمومی طرح میشود، پاسخ با آنها نیز باید در عرصه عمومی باشد.
دولت نمیتواند روی صداوسیما حساب کند
سردبیر روزنامهٔ صبح امروز با یادآوری این موضوع که رادیو و تلویزیون ما ملی نیست و متعلق به یک جریان خاص در کشور است، خاطرنشان کرد: از این رو، روی آنها نمیشود حساب کرد. اما رسانه های دیگر این امکان را دارند و دولت باید فکر رسانه های دیگر باشد که در عرصه عمومی از خودش دفاع کند.
احزاب باید نقش پارلمان در سایه را بازی کنند
او در خصوص پارلمان در سایه و استفاده نمایندگان مجلس از تجربه اصلاح طلبان خارج از مجلس نیز گفت: این خلأ را باید احزاب پر میکردند. مهمترین نقشی که احزاب در جامعه بازی میکنند، همین انتقال تجربیات و ایجاد انباشت دانش و تجربه کافی برای عمل سیاسی دقیق است.
احزاب ایران در آستانه بلوغ پلمب شدند
این فعال سیاسی اصلاح طلب ضمن تاکید بر اینکه ما متاسفانه این امکان را نداشتیم و حزبهای ما همگی در آستانه بلوغ پلمپ شدند، بیان کرد: این مشکلی است که باید برای آن فکر کرد. یک راه این است که جلسات گفت و گپ زیاد باشد.
پیشنهاد برای انتقال تجربه به نمایندگان
علوی تبار ادامه داد: لازم نیست حتما پارلمان سایه برای نمایندگان شکل بگیرد، بلکه میتوان موضوعات مشخصی را مطرح کنند و از افراد قدرتمندی که وجود دارند دعوت کنند که در حداقل زمان موجود برای انتقال تجربیاتشان استقاده کنند.
لزوم فراکسیونی عمل کردن نمایندگان
او خاطرنشان کرد: در واقع نمایندگان باید کار فراکسیونی کنند. همه ما در هر شغلی و موقعیتی احتیاج به آموزش مداوم ضمن کار داریم؛ در این آموزشها هم باید دائم به روز شویم و از گذشته هم استفاده کنیم، برای این کار جلسات منطم و نشست های مداوم باید شکل بگیرد.
فراکسیون امید نشستهای بیرونی راهبردی طراحی کنند
علوی تبار با بیان اینکه هیات رییسه فراکسیون امید باید برای انتقال تجارب برنامه ریزی کند، گفت: شاید اسم فراکسیون در سایه معنی دار نباشد، ولی در واقع مجموعه نشستها و گفتگوهای راهبردی و عمیقی باید فراکسیون طراحی کند که از همه نیروهای بیرونی در آن استفاده شود زیرا. این در همه دنیا مرسوم است.
او ضمن بیان اینکه همه جای دنیا هر نماینده بودجه ای برای مشورت گرفتن از دیگران دارد، گفت: در ایران هم این امکان وجود دارد که هر نماینده از مشورت دیگران استفاده کند. این در واقع توهین به کسی نیست بلکه همه باید از این روش پیروی کنند. وزرا، رئیس جمهور، رهبر و همه سطوح مدیریتی کشور احتیاج به این دارند که دائما افق های جدید برایشان باز شوند.
برخی از مسئولان از ترس آینده خود از تجربه روشنفکران استفاده نمیکنند
این فعال سیاسی اصلاح طلب تاکید کرد: این را باید هیات رییسه فراکسوین امید طراحی کند و دقت هم داشته باشد که یک عده بدون اینکه آنها را بشناسند، به واسطه حمایت از یک جریان سیاسی این مسئولیت را به آنها محول کرده اند لذا این موضوع نوعی تعهد برایشان نسبت به آن جریان سیاسی ایجاد کرده است.
علوی تبار در پایان با بیان اینکه در فضای امنیتی، تمایل افراد به تداوم حضور و در اختیار قرار دادن تجربه را نیز باید مدّنظر قرار دهیم، گفت: نسبت به دریافت تجربیات از برخی افراد نگرانیهایی برای آنها ایجاد کرده است، چراکه فکر میکنند ارتباط با برخی افراد و برخی روشنفکران، آینده آنها را زیر سوال میبرد لذا باید یادمان باشد همه در برابر ارعاب آسوده نیستند.
گفت‌وگو: سیده سارا ریاضی