پادرمیانی امیر کویت برای پیگیری وضع حجاج/ درباره سوریه با کری مذاکره نکردم
وزیر امور خارجه کشورمان از پادرمیانی امیر کویت برای پیگیری وضعیت حجاج ایرانی خبر داد.
به گزارش ایلنا، محمدجواد ظریف روز گذشته در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری، در ابتدای سخنانش با تسلیت فاجعه منا و جان باختن و مجروح شدن تعدادی از هم‌وطنان‌مان در این حادثه در مورد دستور کار هیات ایرانی در هفتادمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفت: مجمع عمومی سازمان ملل متحد که به صورت سالانه برگزار می‌شود یک فرصت استثنایی برای مسئولان کشورها در سطح سران یا وزیران است که ضمن مشارکت فعال در یک برنامه جهانی به وسیله آن بتوانند سیاست‌های کشور خود را اعلام کنند.
وی ادامه داد: مجمع عمومی سازمان ملل متحد این زمینه را نیز فراهم می‌کند که ملاقات‌ها و گفت‌وگوهایی با مسئولان کشورهای مختلف در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد داشته باشند به نحوی که در یک سفر تعداد قابل توجهی ملاقات صورت می‌گیرد. موضوعی که ممکن است در شرایط معمول ماه‌ها طول بکشد.
رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه عموما در این سفر وقت وزیران خارجه و رییسان‌جمهور پر است و تمام وقت‌ها با ملاقات‌ها و گفت‌وگوها پر می‌شود، اظهار داشت: امسال اجلاس اهداف توسعه پایدار برگزار شد که این اجلاس در سطح سران بود و حدود 130 رییس کشور و رییس دولت در آن حضور دارند و یکی از فعالیت‌های دیپلماتیک در جریان این سفر بود که در آن اهداف توسعه از سال 2015 تا 2030 برنامه‌ریزی می‌شود.
ظریف افزود: با توجه به اینکه امسال هفتادمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد برگزار می‌شود به این اجلاس توجه زیادی شده و تعداد زیادی از رهبران و سران کشورها در آن شرکت کردند. همانطور که اشاره کردم این دو اجلاس این فرصت را برای مسئولان به وجود آورده که ضمن این که برنامه‌ها و سیاست‌های خود را اعلام می‌کنند بتوانند با مسئولان دیگر کشورها نیز بحث و گفت‌وگو کنند.
وی با یادآوری اینکه با توجه به جمع‌بندی پرونده هسته‌ای و حصول توافق وین فرصتی برای کشور ایجاد شده که ما در گفت‌وگوها در مورد این مسئله صحبت کنیم، تصریح کرد: البته در کنار آن موضوعات دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی نیز مطرح می‌شود. آقای رییس‌جمهور موضوعات مورد نظر کشور را در ارتباط با مواردی که اشاره کردم در ملاقات‌ها مطرح کردند و بنده نیز در ملاقات‌ها این بحث‌ها را شروع کرده و ادامه می‌دهم.
اجرای برجام؛ محور رایزنی با سران کشورها
وزیر امور خارجه در رابطه با رایزنی‌های فشرده خود و رییس‌جمهور در جریان این سفر و محور این رایزنی‌ها خاطرنشان کرد: طبیعتا یکی از موضوعات مورد گفت‌وگو همان طور که اشاره کردم شرایط اجرای برجام و ضرورت تعهد کشورهای 1+5 و جامعه بین‌المللی بر اجرای تعهدات برجام از جمله سرمایه‌گذاری در ایران و همکاری فنی و هسته‌ای با ایران و رفع تحریم‌هاست.
ظریف اضافه کرد: در این زمینه طرف‌هایی که آقای روحانی با آنها جلسه داشته است، برخورد خوبی کردند و از همکاری‌های فنی، هسته‌ای و سرمایه‌گذاری در ایران استقبال کردند. در جلسات امروز در مورد همکاری در زمینه ایمنی هسته‌ای، فن‌آوری هسته‌ای، کارآفرینی، اشتغال، سرمایه‌گذاری و مسایل این چنینی بحث شد و برخی طرف‌های مقابل نیز خبر از اعزام هیات‌هایی به ایران دادند.
وی با بیان اینکه در قسمت دیگر از این مذاکرات در ارتباط با مسایل منطقه بحث و گفت‌وگو شده است، یادآور شد: تمام کشورهایی که ما با آنها ملاقات داشته‌ایم بر نقش مثبت ایران به عنوان یکی از مقتدرترین کشورهای منطقه در ساختن آینده کشورهای منطقه و خلیج فارس و هم‌چنین مبارزه با افراط و تروریسم تاکید کردند.
پیگیری حادثه منا در نیویورک
رییس دستگاه دیپلماسی با اشاره به حادثه منا ابراز داشت: حادثه منا که توجه همه هم‌وطنان را به خود جلب کرده و تمام وقت، ذهن هیات ایرانی را به خود معطوف کرده یکی دیگر از محورهای این گفت‌وگوها بوده است. از دیگر سو، بنده با تعاملی که با همکاران‌مان در تهران و ریاض دارم این موضوع را پیگیری می‌کنم و آقای رییس‌جمهور نیز در تماس‌هایی که با تهران دارند وضعیت امور و کارهای در حال انجام در این زمینه را دنبال و پیگیری می‌کنند.
ظریف تاکید کرد: در ملاقات‌هایی که با مسئولان مختلف کشورها انجام شده است بر ضرورت توجه به این موضوع انسانی و رسیدگی به قربانیان این حادثه و هم‌چنین رسیدگی به ابعاد حقوقی و سیاسی این موضوع بحث و گفت‌وگو شده است.
موضوع اصلی دیدار با کری بحث اجرای برجام بود
وی در ارتباط با دیدار روز گذشته‌اش با جان کری وزیر خارجه آمریکا بیان کرد: در این دیدار موضوع اصلی بحث اجرای برجام بود. در این ملاقات در مورد برخی از اظهاراتی که در فضای سیاسی آمریکا در چند وقت اخیر از سوی افراد مختلف از جمله دولت آمریکا مطرح شده بود ما اظهار نگرانی کردیم و تاکید کردیم این اظهارات می‌تواند زمینه را در مسیر اجرای برجام همراه با اعتمادسازی ناهموار کند.
آمریکا اطمینان داد موظف به اجرای تعهداتش در برجام است
وزیر امور خارجه با بیان اینکه در این دیدار در مورد ضرورت اجرای تعهدات و نحوه اجرای تعهدات از جمله برداشتن تحریم‌ها بحث و گفت‌وگو شد، عنوان کرد: طرف آمریکایی این اطمینان را داد که خود را موظف به اجرای تعهداتش می‌داند.
ظریف با یادآوری جلسه وزرای امور خارجه ایران و گروه 1+5 گفت: در آن جلسه نیز مجددا این موضوعات را پیگیری می‌کنیم و درباره جزییات آیین‌نامه لغو تحریم‌ها، بحث و گفت‌وگو خواهیم کرد.
وی درباره دیگر مباحث مطرح شده در دیدار با جان کری اظهار داشت: در آن جلسه این موضوع را مطرح کردیم که باید به سرمایه‌گذاران و کارآفرینان این اطمینان داده شود که در فضای پساتحریم یک فضای آرامش و نبود ممانعت از سوی دولت مرکزی آمریکا و دولت‌های فدرال برای فعالیت آنها به وجود خواهد آمد. در این ارتباط بحث کردیم و طرف مقابل اطمینان‌های لازم را مطرح کرد.
از هفته آینده که زمینه اجرای برجام فراهم می‌شود
وی با تاکید بر اینکه از هفته آینده که زمینه اجرای برجام فراهم می‌شود، تصریح کرد: کم کم وارد اقدامات اجرایی در این حوزه می‌شویم و در روزهای آینده جلسات کارشناسی در این ارتباط برگزار خواهد شد و در مورد پیشبرد امور از جمله تقسیم کار برای بازطراحی راکتور آب سنگین اراک گفت‌وگو و رایزنی خواهد شد.
رئیس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به این سوال که برخی از مقامات آمریکایی و رسانه‌های غربی اعلام کردند که در دیدار شما و جان کری در مورد مباحث منطقه‌ای از جمله سوریه بحث و گفت‌وگو شده است؟ خاطرنشان کرد: همان طور که قبلا گفته‌ایم مذاکرات ما با ایالات متحده آمریکا منحصرا در چارچوب بحث هسته‌ای است و در مورد سایر موضوعات گفت‌وگو نمی‌کنیم.
درباره سوریه و سایر بحث‌های منطقه‌ای مذاکره‌ای نداشته‌ایم
ظریف ادامه داد: گاهی از طرف مقابل ممکن است این مسایل مطرح شود ولی همان طور که گفتم مذاکرات ما منحصرا در چارچوب بحث هسته‌ای است و ما در مورد سوریه و سایر بحث‌های منطقه‌ای مذاکره‌ای نداشته‌ایم. در مورد اخبار این روزها و نگرانی‌هایی که در مورد وضعیت منطقه وجود دارد از طرف مقابل مباحثی مطرح شد ولی ما وارد مذاکره در مورد این مسایل نشدیم.
وی در مورد دیدار خود با فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و مباحث مطرح شده مبنی بر همکاری ایران و اتحادیه اروپا در بحث مبارزه با تروریسم و حل بحران سوریه نیز ابراز داشت: در مذاکراتی که با اتحادیه اروپا و خانم موگرینی داشتیم در مورد اجرای برجام و تعهداتی که گروه 1+5 در این زمینه دارد بحث و گفت‌وگو شد. ایشان به عنوان هماهنگ‌کننده این گروه وظایفی را بر عهده دارند.
گفت‌وگوهای بین ایران و اتحادیه اروپا در سطح بالا آغاز می‌شود
رییس دستگاه دیپلماسی با یادآوری اینکه در این دیدار در مورد مسایل مورد علاقه ایران و اتحادیه اروپا نیز بحث و گفت‌وگو شد، یادآور شد: قرار است بعد از چندین سال، گفت‌وگوهای بین ایران و اتحادیه اروپا در سطح بالا آغاز شود که در زمینه این روابط دوجانبه صحبت شد و در ابتدا قرار است دیدارهایی در سطح معاونین وزارت خارجه ایران و معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برگزار شود و در زمان مناسب به سطح وزرا ارتقا پیدا کند.
ظریف افزود: در این دیدار از همکاری در زمینه مسایل اقتصادی تا بحث مبارزه با مواد مخدر، مسایل مربوط به انرژی، محیط زیست و ... بحث و گفت‌وگو کردیم.
وی با اشاره به مسئله پناهندگان بیان کرد: بحران آوارگان که امروز اتحادیه اروپا با آن روبه‌رو شده باعث شده که این اتحادیه شرایط منطقه ما را بهتر درک کند و توجه بیشتری به این مسایل داشته باشد. از جمله در بحث مبارزه با افراط و تروریسم در این منطقه.
سیاست اروپایی‌ها درباره سوریه تعدیل شده است
وزیر امور خارجه تاکید کرد: برخی سیاست‌هایی که به خاطر انتقال اطلاعات غلط از سوی آنها دنبال می‌شد در حال حاضر تعدیل شده گرچه ما با شرایط مناسب هم‌چنان فاصله داریم. می‌بینیم که مقداری واقع‌بینی بیشتری در بین آنها در مورد مسائل منطقه و سوریه شکل گرفته است و امیدواریم که بتوانیم این واقع‌بینی را بیش‌تر کنیم.
ظریف با تاکید بر اینکه جامعه بین‌الملل باید وظیفه خود در راستای جهت مبارزه با افراط و تروریسم را انجام دهد، عنوان کرد: جامعه جهانی باید از کمک به گروه‌های افراطی از جمله تامین مالی آنها توسط برخی از دولت‌ها و اعزام نیرو برای پیوستن به این گروه‌های تروریستی ممانعت به عمل آورد و این موضوع با همکاری بین‌المللی ممکن است.
وی در پاسخ به این سوال که به نظر می‌رسد رویکرد جدیدی در بین مقامات غربی در ارتباط با نقش ایران برای حل مسائل منطقه و بین‌المللی به وجود آمده است؟ گفت: جامعه جهانی به نقش جدی ایران در منطقه معترف بوده ولی به دلیل برخی از ملاحظات سیاسی این واقعیت را بعضا در اقدامات خود در سال‌های گذشته نادیده گرفته است و اکنون به این نتیجه رسیده‌اند که بدون حضور ایران نمی‌توانند در حل مسایل منطقه به نتیجه‌ای برسند.
وزیر امور خارجه کشورمان با تاکید بر اینکه ایران عامل ثبات‌آفرین در منطقه است و در مبارزه با تروریسم و افراطی‌گری مشارکت و نقش جدی داشته است، اظهار داشت: با توجه به اینکه پرونده هسته‌ای ایران به سمت حل و فصل حرکت کرده گرد و غبار پروژه امنیتی‌سازی ایران که از سوی رژیم صهیونیستی دنبال می‌شد کنار رفته و دنیا با واقعیت‌های جدیدی در منطقه ما آشنا می‌شود و حداقل آشنایی با این واقعیت‌ها کمک می‌کند که جنگ افروزی توسعه بیشتری پیدا نکند.
همکاری‌های ایران و روسیه در مبارزه با تروریسم
ظریف در رابطه با برخی از مباحث مطرح شده در مورد همکاری‌های ایران و روسیه در مبارزه با تروریسم تصریح کرد: ایران از همان ابتدا در مبارزه با تروریسم در عراق و سوریه فعال بوده، روسیه نیز در این زمینه نقش فعالی داشته و به نظر من این محور مشترک همکاری باید نمونه‌ای از همکاری بین‌المللی جهت مقابله با افراط و تروریسم باشد و از دیگر سو باید توجه داشت که برای مقابله با مبارزه با تروریسم نمی‌توان سیاست یک بام و هوا را انتخاب کرد. چرا که با انتخاب این سیاست باعث ضعف قدرت مرکزی می‌شود.
آخرین پیگیری‌ها برای رسیدگی وضعیت حجاج ایرانی در عربستان
وی در مورد اخبار مطرح شده مبنی بر درخواست ایران جهت دیدار با وزیر خارجه عربستان و نپذیرفتن این موضوع از سوی آنها خاطرنشان کرد: همکاران ما که در عربستان حضور دارند در مورد میزان همکاری عربستان و مقامات سعودی با بعثه رهبری و سازمان حج و زیارت و دیگر دوستان وزارت امور خارجه و ستادی که در این ارتباط بعد از فاجعه منا به وجود آمده نگرانی‌هایی داشتند که این همکاری‌ها ناقص بود.
رئیس دستگاه دیپلماسی اضافه کرد: همکاران ما در بخش کنسولگری ایران در جده باید طبق حقوق بین‌الملل به آسیب‌دیدگان دسترسی پیدا می‌کردند ولی این دسترسی یا به دلیل ضعف مدیریت اجرایی و یا دیگر مسایل که باید مورد بررسی قرار بگیرد وجود نداشت. در همین رابطه این مساله وجود داشت که از مقامات سعودی خواسته شود که در مورد اجرای تعهدات بین‌المللی خود و ایجاد دسترسی کنسولی برای ایران همکاری‌های بیشتری داشته باشند ولی ما همان طور که اشاره کردم در این زمینه شاهد همکاری‌های خوبی از سوی آنها نبودیم.
ظریف یادآور شد: به همین خاطر دوستان از من خواستند که این موضوع را در این جا پیگیری کنم. ظاهرا در عربستان مسئولان گرفتار بودند و امکان تماس در سطح بالا کم بوده است. ما نیز بدون اینکه درخواستی را مطرح کنیم نمایندگی ما در اینجا با نمایندگی سعودی تماس گرفت و این پیشنهاد را مطرح کرد که با توجه به حوادث منا مقامات دو کشور در زمینه همکاری‌های بیشتری در این ارتباط گفت‌وگوهایی داشته باشند که این امکان فراهم نشد.
پادرمیانی امیر کویت برای بهتر شدن وضعیت حجاج ایرانی
وی با اشاره به صحبت‌های رییس‌جمهور در دیدار با دبیرکل سازمان ملل متحد در ارتباط با حادثه منا و هم‌چنین گفت‌وگوی خود با قائم مقام دبیرکل سازمان ملل در این زمینه ابراز داشت: دیروز بعد از اینکه روش مذاکره مستقیم با سعودی‌ها جواب نداد با امیر کویت که برای شرکت در جلسه مجمع عمومی سازمان ملل متحد به نیویورک سفر کرده است ملاقات کوتاهی داشتم و از ایشان خواستم که مداخله کند. ایشان با پادشاه عربستان صحبت کردند و از امروز بعد از این گفت‌وگو و سایر رایزنی‌ها شاهد این بودیم که شرایط یک مقداری بهتر شده است و دوستان ما در کنسولگری ایران در جده توانسته‌اند به بیمارستان‌ها و مراکز نگهداری جان باختگان مراجعه کنند و تعداد بیشتری از جان باختگان را شناسایی کنند.
رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان با اشاره به آمار جان باختگان، مجروحان و مفقودان ایرانی در فاجعه منا بیان کرد: وظیفه تلخ بازگرداندن جان‌باختگان به کشور را برعهده داریم که باید در ساعت‌های آینده آنها از مکه به جده و از جده به کشور منتقل شوند و همانطور که گفتم از امروز صبح میزان همکاری آنها به دلیل تماس‌هایی که آقای رییس‌جمهور و بنده داشتیم با استفاده از حضور مقامات در اینجا یک مقداری نسبت به روزهای گذشته بهتر شده و تسهیلات بیشتری در اختیار دوستان ما در آن منطقه قرار داده شده است.
ظریف در بخش دیگری از صحبت‌هایش بار دیگر با ابراز تاسف از حوادث منا و تسلیت به خانواده جان باختگان این فاجعه عنوان کرد: امیدوارم که بنده و دیگر همکارانم در وزارت امور خارجه بتوانیم ذره‌ای از فشار این مصیبت را کم کنیم و در انتقال اجساد و نجات مجروحان کمک کنیم. امیدوارم که همه ما با صبر و مدارا بتوانیم این امتحان الهی را پشت سر بگذاریم.
وی بازگشت حجاج ایرانی به کشور به سلامت و اهمیت رسیدگی به وضعیت آسیب دیدگان، شناسایی مفقودان و انتقال جان باختگان به داخل کشور را با اهمیت توصیف کرد و گفت: این مرحله را که پشت سر گذراندیم با جدیت پیگیری حقوقی و سیاسی این حادثه را انجام خواهیم داد و اقدامات لازم برای جلوگیری از تکرار این گونه حوادث انجام شود.