آیت‌الله آملی لاریجانی در دانشگاه علوم قضایی:
قانون باید در ایجاد و نگهداری امور اخلاقی تلاش کند / قوانین الزام‌آوری برای عاملان انحراف تدوین شود
امروز که بحثبهشت و جهنم اجباری مطرح شده است٬ بحثی که مطرح می‌شود این است که حاکمیت آیا اصلا می‌تواند در امور اخلاقی دخالت داشته باشد یا نه.
ریاست قوه قضاییه با بیان اینکه ما امروزدنبال تحول در ساحت‌های مختلف قوه قضاییه هستیم٬ تصریح کرد: باید ماهیت تحولات صورت گرفته ٬ برای همه شناخته شود و همه باید در این قوه به فهم مشترکی از این تحولات برسیم.
به گزارش خبرنگار ایلنا، آیت‌الله آملی لاریجانی ریاست قوه قضاییه در سخنرانی امروز صبح در دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری؛ با اشاره به مراسم اربعین حسینی گفت: مراسم پیام روشنی برای استکبار داشته است و پیام این است که اسلام و شیعه٬ یک نیروی جمعی پایان‌ناپذیر است که در مقابل استکبار همیشه ایستاده است.
وی ادامه داد: با توجه به وقایعی که در منطقه و در چند ماه اخیر رخ داده است٬ عقلانیت و حقانیت شیعه بیشتر آشکار شده است که نمونه‌ای از این وقایع را می‌توان کارهای غیرمعقول نیروهای تکفیری دانست که به عنوان اسلام٬ دنبال محو اسلام هستند.
ریاست قوه قضاییه در ادامه با اشاره به حضور خود در دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری گفت: امروز خیلی خوشحالم که در جمع شما عزیزان حضور دارم. این دانشگاه از زمان افتتاح تا امروز سیر تکاملی را طی کرده است و نقش موثری را در قوه قضاییه داشته است.
وی افزود: اما باید بدانیم آنچه که شایسته بوده است٬ نتوانستیم خدمات لازمی را برای این دانشگاه انجام دهیم که دلیل این موضوع مشکلات مالی بوده است ولی معتقدم با تلاش و کوشش می‌شود شرایط بهتری را مهیا کرد و در آینده‌ای نه چندان دور٬ وضعیت علمی این دانشگاه بهبود می‌یابد.
ریاست قوه قضاییه با بیان اینکه ما امروز دنبال تحول در ساحت‌های مختلف قوه قضاییه هستیم٬ تصریح کرد: اما ماهیت تحولات صورت گرفته٬ باید برای همه شناخته شود و همه باید در این قوه به فهم مشترکی از این تحولات برسیم.
آملی لاریجانی گفت: قبول دارم این کار٬ کار آسانی نیست ابتدا باید از زمان بررسی٬ تحول آغاز کنیم که نیاز به یک نگاه دست دومی دارد.
وی گفت: این تحولات را در بسترهای متفاوتی آغاز کرده کرده‌ایم؛ از جمله انگیزه در فهم، ساختار تحول در مدیریت اجرایی و به خصوص تحول در اراده را دنبال می‌کنیم چون ما اعتقاد داریم در صورتی که اراده نباشد موضوعات و تحولات در بخش‌های دیگر اتفاق نمی‌افتد.
رئیس دستگاه قضا تصریح کرد: تحول٬ مسیر و محورهای مختلفی دارد؛ یکی از محورهای آن٬ محور تحول اخلاقی است که معتقدم اخلاق یک مسئله اساسی است و در همه ساحت‌ها دخالت دارد.
وی گفت: باید توجه کنیم که اخلاق در قوه قضاییه و هم بیرون از قوه قضاییه نقش اصلی در اعمال ما بازی می‌کند.
وی گفت: در دنیایی زندگی می‌کنیم که سقوط اخلاقی یکی از اوصاف بارز آن است؛ نمونه آن افتضاحی اخیر در آمریکا و شکنجه سازمان سیا است که حتی دیک چنی وزیر اسبق دفاع آمریکا گفته من به این موضوع افتخار می‌کنم و این نشان می‌دهد که چقدر ما در این دنیا با سقوط اخلاقی مواجه هستیم.
آملی لاریجانی با اشاره به حمله آمریکا به عراق نیز گفت: این حمله نیز خود نمونه دیگری از سقوط اخلاقی در جهان امروز بود که کشوری با بهانه واهی به کشور دیگر حمله کرد و هزاران نفر کشته شدند اما هنوز ادعای حقوق بشر دارند.
وی گفت: ما این نوع موضوعات را به وضوح در دستگاه قضایی این کشور‌ها مشاهده می‌کنیم؛ از جمله پلیسی که یک سیاه‌پوست را بی‌دلیل کشته بود اما دستگاه قضایی آمریکا آن را تبرئه کرد.
آملی لاریجانی افزود: عرض من این است که سقوط اخلاقی در همه جا به چشم می‌خورد بنابراین ما امروز از حیثنظر و عمل با این موضوع درگیر هستیم و باید برای این بحثباب جدیدی باز کنیم.
آملی لاریجانی با اشاره به فلسفه وجودی انسان٬ گفت: انسان باید هم به دنبال تعالی در زندگی خود باشد و هم به دنبال عبودیت به حق‌تعالی؛ به طور مثال اگر انسان را یک پرنده فرض کنیم٬ نباید طوری باشد که فقط یک بال آن بزرگ و بال دیگر آن کوچک باشد چراکه در این حال نمی‌تواند پرواند کند و به سعادت دست یابد.
رئیس دستگاه قضایی گفت: امروز در شرایطی زندگی می‌کنیم که باید اخلاق را جدی بگیریم و دستگاه قضایی نیز باید این موضوع را بسیار جدی قلمداد کند و باید بدانیم اخلاق چگونه با ساختار‌ها و به خصوص شخصیت قاضی ربط پیدا می‌کند.
وی گفت: بعثت پیامبر(ص) را در راستای اکمال اخلاق می‌دانم و اعتقاد دارم که رسالت اصلی اکمال و اتمام اخلاق بوده است و مسئله مهمی که ما باید به آن توجه کنیم این است که بدانیم چگونه باید زندگی کنیم و بحثو مسئله اصلی اخلاق چگونه با این زندگی در ارتباط است ما باید تفسیر درستی از خودمان داشته باشیم تا بتوانیم در مسیر حق‌تعالی حرکت کنیم و عرض اصلی من این است که انسان می‌رود و این بدن پوسیدنی است و ما در دنیای دیگر قرار می‌گیریم و آن چیزی که در آنجا حاضر است٬ اعمال ما خواهد بود و بنابراین آن‌چیزی که مهم است٬ این است که ما چکار می‌کنیم و چگونه زندگی می‌کنیم لذا نقش اخلاق را نباید فراموش کنیم.
وی با اشاره به نقش اخلاق گفت: اخلاق حتی می‌تواند نقش اساسی در علم قاضی نماید ایفا و در آن دخالت کند و این نشان می‌دهد انسانی که تقوا پیشه کند٬ بحث‌های علمی خودبه‌خود برای آن روشن می‌شود و اخلاق و شناخت نقش موثری دارد.
رئیس دستگاه قضا تصریح کرد: این بحث٬ بسیار مهم است از این جهت که باید قبول کنیم نقش دولت و حاکمیت در اخلاق چیست و نقش قوانین در این حوزه چگونه می‌تواند باشد و آثار بسیار فوق‌العاده مهمی را این بحثخواهد داشت.
وی تصریح کرد: مسئله مهم این است که آیا حاکمیت می‌تواند در امور اخلاقی به تقنین بپردازد و برای آنها مجازات در نظر بگیرد و با اقدامات قانونی امور اخلاقی را الزام‌آور کند و به ترویج اخلاق بپردازد.
رئیس دستگاه قضا خاطرنشان کرد: امروز که بحثبهشت و جهنم اجباری مطرح شده است٬ موضوعی که وجود دارد این است که آیا حاکمیت اصلا می‌تواند در امور اخلاقی دخالت داشته باشد یا نه.
رئیس دستگاه قضا با اشاره به این بحثجدی گفت: این بحثاز ۱۹۵۹ در انگلستان آغاز شد که آیا حاکمیت می‌تواند در امور اخلاقی دخالتی داشته باشد یا نه٬ که بعضی از اشخاص تاکید کردند امور خلاقی پیوندهای یک جامعه را ایجاد می‌کند و مانند محورهایی هستند که جامعه را نگه می‌دارند بنابراین قانون باید در ایجاد و نگهداری امور اخلاقی تلاش کند. زیرا امور اخلاقی به هسته اصلی جامعه بر می‌گردد.
آملی لاریجانی تصریح کرد: هر جامعه‌ای در راستای نگهداری خود حرکت می کند٬ لذا ما باید قوانینی را وضع کنیم که نگهدارنده اخلاق در جامعه باشد و این نشان می‌دهد همانطور که به حکومت نیاز داریم٬ برای حفظ جامعه به قوانینی هم نیاز داریم که اخلاق را در جامعه حفظ کند.
رئیس دستگاه قضا با اشاره به بحث‌های علمی گوناگون در رابطه با این مسئله گفت: در سنت لیبرالی تاکید بر آن است که تا هنگامی که اضراری به غیر وجود نداشته باشد٬ حاکمیت مجوز ندارد تا به شخصی اعمال قدرت کند.
وی خاطرنشان کرد: اینکه ما بخواهیم به کمال و سعادت برسیم آیا چیزی نیست که بخواهیم برای آن الزامی را در نظر بگیریم؟
وی افزود: این مبادی فکری لیبرالی با توجه به اضرار٬ بحث‌های مهمی را در این سنت در رابطه با قانون ایجاد کرده است که تنها هنگامی که اضراری وجود داشته باشد٬ قانون می‌تواند از ضرری جلوگیری کند٬ اما بحثی که مطرح است این است که اضرار به خود چگونه قابل هضم می باشد. بنابراین بحثاضرار پذیرفتنی نیست زیرا ما قبول داریم اگر کسی با عمل غیراخلاقی به کسی اضرار برساند همان نتیجه را در اضرار خواهد داشت.
رئیس دستگاه قضا خاطرنشان کرد: از سال ۱۹۵۹ تا به امروز در باب دخالت حاکمیت و حکومت٬ در الزام‌آوری امور اخلاقی و غیراخلاقی مقاله‌های بسیاری نوشته شده است که باید بدانیم نوع نگاه به انسان در این موضوع تاثیر مهمی دارد.
رئیس دستگاه قضا گفت: اشکال این بحثاضرار٬ این است که اضرار به خود و دیگران٬ چه چیزی تعریف می‌شود اما اگر کسی به روح کسی اضرار برساند چگونه باید با آن برخورد شود؟
وی خاطر نشان کرد: تعریف از خود انسان هم٬ تاثیر به‌سزایی دارد٬ اگر ما انسان را تنها بدن بدانیم٬ اضرار به بدن تعریف می‌شود و اگر انسان را بدن و آگاهی بدانیم که این نوع آگاهی به بدن بر می‌گردد بحثو نگاه٬ طور دیگری است و اگر انسان را هم روح و هم جسم بدانیم که این بدن از بین‌رفتنی است که اهل معرفت هم بر آن تاکید دارند؛ بحثما تغییر ماهوی دیگری پیدا می کند.
رئیس دستگاه قضا بیان کرد: با توجه به موضوعات مطرح‌شده٬ ما قصد داریم اگر کسی به جوانان ما اضرار می‌رساند آنها را منحرف می‌کند و روح آنها را نابود می‌کند٬ قوانین الزام‌آور برای آن تدوین کنیم.
وی در پایان گفت: حتی در چارچوب لیبرالیسم که در صورت اضرار داشتن امری٬ مجازات را تعیین می‌کنند٬ ما با نگاه دینی براساس این می‌توانیم امور اخلاقی که روح را آزرده می‌کند مجازات کرده و قانون جعل کنیم.
