اسناد مکتوب، تاریخچه جذامی‌خانه آستان‌قدس رضوی را روایت می‌کند
اسناد مکتوب موجود در آرشیو مدیریت اسناد و مطبوعات آستان‌قدس رضوی، تاریخچه جذامی خانه این آستان مقدس را روایت می‌کند.
به گزارش ایلنا، این منابع اطلاعاتی شامل اسناد و عکس هایی از دوره‌های قاجار و پهلوی اول و دوم می‌شود.
محتوای بیشتر این اسناد مربوط به هزینه‌های صرف شده توسط آستان‌قدس رضوی در تأمین مواد غذایی، پوشاک، سوخت، حقوق و مواجب کارکنان جذامی‌خانه، پرداخت مستمری به جذامیان، هزینه‌های تدفین آنها، تعمیر جذامی‌خانه و مکاتبات این آستان ملکوتی با سایر مراکز کشور درباره پذیرش، نگهداری و درمان این بیماران است.
همچنین در این اسناد به «هزینه‌های انجام شده توسط آستان‌قدس جهت جذامیان قلعه محراب‌خان» در سال 1302 هجری‌قمری، «درخواست رئیس بلدیه مشهد از تولیت آستان‌قدس برای جلوگیری از ورود جذامیان قریه محراب‌خان به داخل شهر به منظور حفظ بهداشت» در سال 1305 هجری شمسی و «گزارش جذامی‌خانه شامل تعداد جذامیان، کمک‌های اشخاص و صورت هزینه‌های انجام شده» در سال 1309 ه.ش اشاره شده است.
کارشناس نمایه‌سازی و طبقه‌بندی اسناد مدیریت اسناد و مطبوعات آستان‌قدس رضوی در این باره گفت: قدیمی‌ترین سند جذامی‌خانه مربوط به سال 1302 هجری‌قمری است که در آن پرداخت مواجب نادعلی(پرستار و خادم جذامی‌خانه) و تهیه نان برای جذامیان قلعه محراب خان بیان شده است.
کبری صدریان ادامه داد: در دوره قاجار(سال 1302 ه.ق) و زمان تولیت میرزا عبدالوهاب خان آصف‌الدوله شیرازی، به منظور جلوگیری از شیوع بیماری جذام و رعایت حال زائران و مجاوران، این بیماران از سطح شهر مشهد جمع‌آوری شده و در قلعه محراب‌خان، موقوفه بارگاه امام‌هشتم(ع) اسکان داده شدند.
وی با بیان اینکه اسناد مکتوب آرشیو مدیریت اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی نشان دهنده اقدامات رفاهی و عمرانی این آستان مقدس برای جذامیان است، افزود: نخستین و مؤثرترین این اقدامات تأمین خوراک و پوشاک جذامیان است و بیشترین اسناد نیز به این موضوع اختصاص دارد.
صدریان با تأکید بر اینکه ساختمان جذامی‌خانه در دوره قاجار، فضای کوچکی برای نگهداری جذامیان و مستخدمان آن بود، گفت: در زمان تولیت محمدولی اسدی، در راستای رفاه و آسایش این قشر محروم و بیمار، ساختمانی وسیع‌تر بنیان نهاده شد.
وی تصریح کرد: حتی بعدها مدرسه‌ای نیز برای تحصیل کودکان سالم این بیماران در مکان جذامی خانه بنا شد. البته در نهایت این مکان در سال 1326 ه.ش، با تمامی اثاث و کلیه متعلقات، به وزارت بهداری واگذار شد.
جذام یک بیماری التهابی مزمن است که موجب وحشت و انزوای انسان‌ها در طول تاریخ شده است، به طوری که این بیماران معمولاً در مکان‌ها و کمپ‌های خاصی، دور از عموم مردم نگهداری می‌شدند. از این رو 8 بهمن ماه برابر با 28 ژانویه به عنوان روز جهانی کمک به جذامیان نام گذاری شده است.
یادآور می‌شود مجموعه‌ای از ناب‌ترین و باارزش‌ترین اسناد تاریخی در مدیریت اسناد و مطبوعات سازمان کتابخانه‌‌ها، موزه‌‌ها و مرکز اسناد آستان‌قدس رضوی نگهداری می‌شود و محققان و دانشجویان علاقه‌مند می توانند با مراجعه به ساختمان بنیاد پژوهش های اسلامی واقع در ضلع شرقی دوربرگردان طبرسی حرم مطهر رضوی از این گنجینه ارزشمند استفاده کنند.
