نویسندگان زن باید بیشتر به ادبیات جدی فکر کنند

ایلنا: راضیه‌تجار(نویسنده) و یکی از دبیران علمی ششمین دوره از جایزه‌ی ادبی جلال آل‌احمد معتقد است عمده‌ی آثار داستانی که توسط نویسندگان زن نوشته و منتشر می‌شوند، با ملاک‌های ادبیات جدی مطابقت ندارند و بیشتر توده‌ی مردم را مخاطب گرفته‌اند.

وی در گفتگو با خبرنگار ایلنا و در پاسخ به این سوال که عدم حضور نویسندگان زن در لیست مرحله‌ی دوم جایزه‌ی جلال، چه معنا و مفهومی می‌تواند داشته باشد، اظهار داشت: طبیعتا هر سالی ممکن است آثاری که روی میز بررسی هیات داوران قرار می‌گیرند، فاقد و یا حایز ملاک‌های امتیازبندی باشند و یا نیاشند. امسال نیز در جایزه جلال همین اتفاق افتاد و دیدید که هیچ اثری در حوزه‌ی داستان برگزیده نشد. بنابراین این رویکرد و رای نهایی شامل حال تمام آثار نویسندگان؛ اعم از زن و مرد بود.

تجار ادامه داد: باید اعلام کنم که نگاه هیات داوران در بخش داستان، به هیچ وجه زنانه یا مردانه نبوده است زیرا خود داوران نیز خوشحال می‌شوند اگر با اثر برجسته‌ای مواجه شوند که لایق دریافت جایزه باشد؛ منتها اثری که چه به لحاظ ساختار و چه به لحاظ محتوا قابل دفاع و لایق امتیاز باشد. در این دوره ملاک‌های سخت‌گیرانه‌ای در کار داوری لحاظ شد که حتی کار داوران را هم سخت کرد.

این نویسنده ضمن بیان این مطلب که آثار منتشر شده در سال گذشته، هر کدام نقایصی داشتند که نمی‌شد روی آن‌ها دست گذاشت و به عنوان برگزیده یا شایسته‌ی تقدیر از آن‌ها نام برد، در مورد نویسندگان زن و آثارشان گفت: من هم فکر می‌کنم نویسندگان زن بعد از انقلاب توانسته‌اند در ساحت داستان‌نویسی چه به لحاظ کمی و چه به لحاظ کیفی پیشرفت‌ زیادی داشته باشند اما این سطح از پیشرفت، کافی نبوده است. البته مساله درمورد سال‌های مختلف فرق می‌کند اما در مورد سال گذشته این تعریف مصداق داشت.

وی افزود: آثاری که در دوره‌ی ششم جایزه‌ی جلال از قلم نویسندگان زن به دست ما رسید، یا زندگی‌نامه‌های داستانی بودند و نمی‌شد آن‌ها را داستان محض دانست و یا فقط برای توده‌ی مردم نوشته شده بودند و رویکرد جدی نداشتند.

تجار ضمن ابراز امیدواری به این‌که نویسندگان زن در آینده بیشتر به مباحثعلمی و جدی در داستان‌نویسی توجه کنند، اظهار داشت: تعداد کثیری از آثار اتفاقا پرحجم نویسندگان زن، عموما در سطح می‌گذرد و عمق ندارد و این رویکرد مطابق است با تعریف " عامه‌پسند " بودن. از طرفی این آثار معمولا مخاطبان نسبتا زیادی دارند و ناشران نیز به دلیل توجیه اقتصادی از انتشار آن‌ها استقبال می‌کنند. اما پرفروش بودن این آثار، نشانگر با کیفیت بودن‌شان نیست.

وی ضمن بیان این مطلب که ادبیات جدی و هدف‌مند از سوی نویسندگان زن مغفول واقع شده، گفت: شاید هم توان و بضاعت نویسندگان زن در همین حد باشد اما توصیه‌ی من به نویسندگان زن(حتی به خودم) این است که بیشتر روی آثارشان وقت بگذارند و دقیق شوند. زیرا آثار برجسته و ارزشمند، قطعا زمان‌بر و نیروبر هستند.

این نویسنده در مورد مراحل داوری و بررسی آثار نیز توضیح داد: آثار ارائه شده در مرحله‌ی اول ریزش‌های اولیه داشتند زیرا همانطور که گفتم بسیاری از آثار، داستان محض نبودند؛ مثلا نثر ادبی را نمی‌توان داستان دانست. پس از آن بررسی‌ها به صورت جدی و دقیق دنبال شدند و ۱۲ اثر به مرحله‌ی دوم راه یافتند که با بررسی‌های مضاعف، پنج اثر در جایگاه بالاتری قرار گرفتند. اما درمجموع هیچ یک از آثار امتیاز لازم را برای برگزیده شدن و جایزه‌ گرفتن کسب نکرد.