نگار عابدی از صداپیشگی در نمایش «د، اول دارکوب» گفت؛
با واقعیت مهجور ماندن تئاتر کودک مواجه‌ایم
در این سالها با این واقعیت روبه رو شدم که از طرف مسئولان هم نگاه و توجهی که باید به نمایش کودکان نمی‌شود. این اجراها در اولویت‌های نهایی قرار می‌گیرند در صورتیکه برای آینده سازان یک جامعه باید بهترین شرایط مهیا باشد.
نگار عابدی معتقد است؛ کودکان و نوجوانان به عنوان آینده‌سازان کشور باید سهمی متناسب با اهمیت جایگاه خود را از اجرای آثار نمایشی و سالن‌های تئاتری داشته باشند. اتفاقی که به گفته این هنرمند طی سال‌های گذشته هیچگاه رعایت نشده و مسئولان توجه کمی به این موضوع نشان داده‌اند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، هنرمندان حرفه‌ای تئاتر و سینمای ایران برخلاف هم‌کیشان خود در کشورهای صاحب سینما و تئاتر کمتر امکان بهره‌گیری از توانایی‌های حرفه‌ای‌شان در عرصه‌هایی چون آثار سینمایی انیمیشن، تئاتر موزیکال و نمایش‌های کودک و نوجوان را پیدا می‌کنند. اما این روزها گروهی از بازیگران شناخته شده تئاتر و سینمای کشور با کارگردان جوان نمایش «د، اول دارکوب» همراه شده‌اند تا خردسالان در سالن گوشه فرهنگسرای نیاوران شاهد ظهور توانایی‌های آنها روی صحنه باشند. با نگار عابدی یکی از این هنرمندان به گفتگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید.
لطفا کمی درباره نمایش «د، اول دارکوب» و تجربه کار در این نمایش توضیح دهید.
این اولین کاری‌ست که به عنوان نمایش کودک در آن حضور جدی داشتم و بی‌تردید می‌توانم بگویم تجربه جدید و فوق‌العاده‌ای بود. چون خودم هم یک دختر هفت ساله دارم تجربه فضای تئاتر کودک و صداپیشگی پری قصه‌گو برایم بسیار جذاب و شیرین بود.
در این نمایش فیزیک بازیگر حذف شده و تنها از صدای بازیگر استفاده می‌شود، این ویژگی چه تاثیری بر پیشیرد نمایش دارد؟
نمایش «د، اول دارکوب» یک نمایش عروسکی‌ست و در آن صدا جزئی از عروسک است و تماشاگران که غالبا کودکان هستند صدا را به نوعی به عروسک نسبت می‌دهند و این در راستای هویت بخشیدن به عروسک‌ها و تاثیرگذاری بیشتر در ذهن مخاطب عامل بسیار مهمی است. البته این برای بازیگری که همیشه عادت به انطباق صدا و جسمش داشته اتفاق جدیدی محسوب می‌شود.
این نکته چه چالش‌هایی را برای صداپیشگان ایجاد کرد؟
ما این کار را در حالی ضبط کردیم که امکانات زیادی برای تمرین نداشتیم؛ البته این معضل در اجرای نمایش بزرگسالان هم وجود دارد. از طرفی به دلیل کمبود فضا برای نگهداری عروسک‌ها، اعضای گروه به ناچار زمان ساخت عروسک‌ها را به تعویق انداخته بودند تا بتوانند از آنها بهتر نگهداری کنند، به همین دلیل امکان تمرین با عروسک‌ها هم از ما سلب شده بود. در این شرایط هوشمندی کارگردان شرط مهمی برای پیشبرد کار است که سروناز نانکلی با توانمندی این شرایط را برای ما هموار کرد. صداپیشگانی که دور از زمان اجرا تنها با شنیدن داستان باید گوینده نقش خود باشند، نیاز دارند با تمامی جزئیات کار و حس و حال قصه آشنایی شوند که کارگردان به بهترین نحو اجرا و روند پیشرفت داستان را برای ما شرح می‌داد. گاه داستان را برای ما بازی می‌کرد و گاه با توضیح جزئیات ما را بیشتر در فضای نمایش غرق می‌کرد و این فضاسازی صحیح، ضبط صدا را برای ما بسیار ساده‌تر از آنچه کرد که پیش‌بینی کرده بودیم. حال که به تماشای اجرای این نمایش می‌نشینم همه چیز را منظم، هماهنگ و بی‌نقص می‌بینم.
تبدیل صدای بازیگران تئاتر و سینما با کاراکتری جداگانه(مثل صدای احمد شاملو در شازده کوچولو و یا مریم نشیبا در اجرای برنامه شب بخیر کوچولو) چه اثری بر کودکان و نوجوانان خواهد داشت؟
من موافق کاری هستم که بیشترین اثر را روی مخاطب به خصوص مخاطب کودک و نوجوان داشته باشد. این امر با شرایط و حال و هوای یک کار است که نمود پیدا می‌کند. برای هر کاری باید سنجیده شود که چه مواردی تاثیرگذاری بیشتری دارد. در مواردی که شما مثال زدید شخصیت‌سازی به واسطه استفاده از صدا نقش مهمی در جلب ذهنیت مخاطب دارد و باید برای هر نقش در آنها به دنبال صدای مناسبی باشیم، اتفاقی که در نمایش «د، اول دارکوب» هم رخ داده است. برای این کار باید عناصر درست شنیداری و بصری در کنار هم قرار می‌گرفتند. هرکدام از عروسک‌های این داستان تلاش می‌کنند نکته‌ای را به مخاطب بیاموزند و همه آنها در پیشبرد داستان نقش دارند، پس لازم بود صدای مناسبی برای هر شخصیت انتخاب شود تا بتواند به درستی نقش خود را نمایش ایفا کند. اما ممکن است در کاری عروسک حتی نیازی هم به کلام نداشته باشد و تنها با طراحی حرکت‌های مناسب مفاهیمی را تداعی کند که به خودی خود تاثیری را که باید در ذهن مخاطب به جا بگذارد. من فکر می‌کنم در شرایط امروز بزرگترین هدف ما باید ساختن و پرداختن ذهن مخاطب به خصوص مخاطب کودک و نوجوان باشد. هدفی که در نمایش «د، اول دارکوب» در حین قصه پردازی با لطافت به آن اشاره شده. این نمایش حالا مخاطب خود را پیدا کرده و لیاقتش را هم دارد که در بهترین سالن‌ها اجرا شود.
درحال حاضر وضعیت نمایش کودک و نوجوان را چگونه می‌بینیند؟
این روزها در زمینه تئاتر کودک تلاش‌های زیادی انجام می‌شود و جوانان هنرمند و خلاقی در این عرصه فعالیت می‌کنند که با شناخت این جوانان هر روز انتظار خلق اتفاقی نو و درخور را می‌کشیم، که با کمبود امکاناتی که برای این جوانان وجود دارد آثار خلق شده به واقع اتفاق محسوب می‌شوند. نبود پشتوانه و شرایط لازم از پدید آمدن آثار ماندگار جلوگیری می‌کند در صورتی که ساخت نمایش برای کودکان به واسطه نقش مهمی که می‌تواند در پردازش شخصیت و آموختن مفاهیم زندگی به کودک داشته باشد اهمیت فراوانی دارد اما متاسفانه ما امروز با واقعیت مهجور ماندن نمایش کودک مواجه‌ایم. در بسیاری از مواقع اهمیت کافی به نمایش کودک داده نمی‌شود و ما این مسائل را از عدم همکاری حامی‌های مالی تا حتی بعضا مسئولان سالن‌ها شاهد هستیم و این اتفاقات جدا از دشوار کردن کار هنرمندان جوان از انگیزه آنها می‌کاهد.
فکر می‌کنید برای این شرایط چه تدابیری می‌توان اندیشید؟
اولین و مهم‌ترین قدم اختصاص بهترین سالن‌ها به نمایش کودک است. در حال حاضر به دلیل اهمیت کمتری که به نمایش کودک داده می‌شود این اجراها در اولویت‌های نهایی قرار می‌گیرند در صورتیکه برای آینده سازان یک جامعه باید بهترین شرایط مهیا باشد. قدم دیگری که می‌توان برداشت ساخت سالن‌های نمایش در مدارس و اختصاص دادن ساعاتی از برنامه کودکان به اجرا و تماشای نمایش است. در این سالها با این واقعیت روبه رو شدم که از طرف مسئولان هم نگاه و توجهی که باید به نمایش کودکان نمی‌شود و همین امر پله پله فعالیت در این عرصه را با مشکلات فراوانی مواجه می‌کند. در حال حاضر یافتن اسپانسر و فعالیت‌های تبلیغاتی برای این نمایش‌ها با مشکلات فراوانی رو به رو است که هنرمندان جوان بدون کمک مسئولان دولتی قادر به رفع این مشکلات نیستند و در واقع نقش و اثری هم که دولت می‌تواند داشته باشد بسیار بیشتر از هنرمندان خواهد بود و در صورت رفع نشدن این موانع به خصوص مشکلات مالی، این هنرمندان هستند که در یک دایره بسته می‌چرخند.
همچنین برای پیشرفت این نمایش‌ها پیشکسوتان این عرضه نقش بسزایی دارند. اگر آنها از هنرمندان حمایت کنند و مخاطبان خود را با هنرمندان جوان‌تر و آثارشان آشنا کنند اقشار مختلف بیشتر به سمت این اجراها جذب می‌شوند و چنین رویکردی جدا از پیشبرد مقاصد مالی سبب دلگرمی بیشتر جوانان هنرمند می‌شود. در این صورت است که هنرمندان هم می‌توانند از بعضی از کمبودها چشم پوشی کنند و با انگیزه بیشتری به فعالیت‌های خود ادامه دهند.
نمایش «د، اول دارکوب» از سوم دی ماه به مدت یک ماه هر روز به غیر از سه شنبه‌ها، ساعت ۱۶ در فرهنگسرای نیاوران روی صحنه می‌رود.
سیامک احصایی، امیر جنانی، سعید چنگیزیان، سینا رازانی، محسن رستگار، علی سرابی، کاظم سیاحی، نگار عابدی، داریوش فائزی، بهنام تشکر و جواد نمکی در این نمایش به عنوان صداپیشه هنرنمایی می‌کنند.
عکس: شقایق جعفری جوزانی
