رئیس سنای پاکستان در گفت‌وگو با ایلنا مطرح کرد:
ناگفته‌ها از بازداشت افسر اطلاعاتی هند در پاکستان/ سکوت جهانی در مساله کشمیر تعجب‌آور است
پتانسیل وجود افراط‌گرایی در کشمیر به استقلال یا عدم استقلال آن وابسته است. مردم کشمیر باید تصمیم بگیرند که آیا می‌خواهند یک کشورک مستقل باشند یا به پاکستان ملحق شوند. صحبت‌ها و اظهارنظرهایی که در خصوص شکل‌گیری هسته‌های جهادی و افراطی در کشمیر صورت می‌گیرد، در واقع توطئه و پروپاگاندای هند است که از حالا آغاز شده و نباید اجازه عملیاتی شدن به آنها داده شود.
تحولات پاکستان طی ماه‌ها و هفته‌های گذشته از جمله مهمترین تحولات در عرصه بین‌الملل بوده است. مقام‌های اسلام‌آباد معتقد هستند برخی از کشورها مانند هند امنیت کشورشان را نشانه رفته است. به گونه‌ای که در پرونده کشمیر طرف پاکستانی رسماً هند را مقصر می‌داند که در امتداد آن بحث کوچ اجباری هندوها به کشمیر هم مطرح شده است.
اما کمی آن طرف‌تر افغانستان اعتقاد دارد که طالبان رسماً از سوی پاکستان تغذیه می‌شود و اسلام‌آباد این نظریه را مردود می‌داند. چراکه بزرگ‌نمایی در این پرونده را حاصل پروپاگاندا و تبلیغات رسانه‌ای دشمنان خود قلمداد می‌کنند.
موضوع دیگر که در عرصه داخلی پاکستان این‌روزها بر سر زبان‌ها افتاده و رسانه‌های خارجی هم مرتباً به آن می‌پردازند برکناری «نواز شریف» نخست‌وزیر این کشور است که ابعاد مختلفی در آن نهفته است. از این رو برای واکاوی و درک بهتر وقایع در ابعاد بین‌المللی و روابط دوجانبه تهران – پاکستان به گفت‌وگو با «رضا ربانی» رئیس مجلس سنای پاکستان پرداختیم که مشروح آن به شرح ذیل از نظر خواهد گذشت.
ایلنا: در روزهای اخیر شاهد کناره‌گیری نواز شریف از نخست‌وزیری پاکستان بودیم؛ دلیل اصلی برکناری ایشان چه بود؟ آیا مسائلی به غیر از فساد مالی مطرح است؟
ربانی: برکناری «نواز شریف» تصمیم دیوان عالی پاکستان بود و ما هم تابع رای دیوان عالی خواهیم بود، چراکه نباید کمتر یا بیشتر از قانون صحبت یا گمانه‌زنی کنیم. چراکه پیش از این چنین حکمی برای نخست‌وزیر اسبق پاکستان یعنی «سیدیوسف‌رضا گیلانی» صادر شد و همه به همان حکمی که دیوان عالی پاکستان صادر کرد، پایبند بودیم. اما نکته مشترک در خصوص هر دو پرونده و احکام صادر شده این است که ساختار جمهوری و دموکراسی در پاکستان پس از صدور این حکم پابرجا باقی خواهد ماند. به صورتی که پس از رفتن گیلانی، «پرویز اشرف» به صورت موقت زمام امور رادر دست گرفت و همچنین با رفتن نواز شریف، «شاهد خاقان عباسی» به صورت موقت سکان‌دار امور پاکستان شد اما باز هم جمهوریت و دموکراسی روند خود را ادامه می‌دهد و این یک نکته مثبت است.
ایلنا: در پی عملیات‌های مسلحانه‌ای که در افغانستان از سوی طالبان رخ داده است، بسیاری از مقام‌های این کشور، پاکستان و سرویس اطلاعاتی این کشور را مقصر می‌دانند و اسلام‌آباد را دلیل نا‌آرامی‌ها می‌دانند. این اظهارات را چگونه ارزیابی می کنید؟
ربانی: وارد کردن اتهام کار خیلی آسانی است و وقتی شرایط از کنترل خارج می‌شود، افراد شروع می‌کنند به بلند کردن انگشت اتهام به سوی دیگران، ولی اگر به واقعیت‌ها نگاه کنیم، می‌بینیم که پاکستان هم دچار تبعات این گرفتاری بزرگ در منطقه است. گرفتاری که بازیگران اصلی آن گروه‌های غیردولتی هستند که علاوه بر افغانستان خاک پاکستان را نیز هدف قرار می‌دهند و تمامی این عملیات‌ها از درون خاک افغانستان طرح‌ریزی و انجام می‌شود. از این جهت نباید اسیر اینگونه ادعاهای کذب و وارد کردن اتهامات به یکدیگر شد، چراکه به نفع هیچ یک از دو کشور نیست و من قصد ندارم وارد این بازی بشوم.
پاکستان و افغانستان باید با نشستن بر سر میز مذاکره به حل‌و‌فصل اختلافات بپردازند. پاکستان در همین راستا پیش قدم شد و حتی یک گروه پارلمانی بلند مرتبه متشکل از نمایندگان تمامی احزاب سیاسی به ریاست رئیس پارلمان پاکستان به افغانستان سفر کردند که پیشرفت‌های قابل توجهی حاصل شد. همچنین فرمانده ارتش پاکستان و مدیر کل سازمان اطلاعات پاکستان نیز ارتباط‌های تلفنی با مقام‌های افغان برقرار کردند. لذا به نظرم مذاکره بهترین راه حل این مشکلات است.
باید پذیرفت که پاکستان بزرگ‌ترین قربانی تروریسم بوده است که بیش از ۸۰ هزار نظامی و غیرنظامی پاکستانی اعم از کودک و زن، پیر و جوان قربانی تروریسم شدند. از این رو پاکستان هیچ‌گاه دست به اقدامی نمی‌زند که در این امر شدت و گسترش به وجود آید. لذا مجدداً تکرار می‌کنم برای دو طرف بهتر است که این مسائل با مذاکرات حل شود.
ایلنا: در اظهارات خود به « گروه‌های غیردولتی» اشاره کردید. منظور کدام دسته از گروه‌های تروریستی و جریان‌ها هستند؟
ربانی: کنشگران اصلی مبحث فعلی تروریسم در این منطقه بازیگران غیردولتی و گروه‌های افراطی هستند. در ابتدا سیاست‌های کشورهایی همچون آمریکا باعث شد این تروریست‌ها فعالیت خود را گسترش دهند. سیاست‌های غلط غربی‌ها، عوامل و مهره‌های محلی باعث گسترش این معضل شد.
البته در رابطه با وقایع تروریستی در پاکستان قطعا هند و سازمان جاسوسی این کشور (RAW) نقش پررنگی دارند. برای نمونه پس از دستگیری یکی از افسران اطلاعاتی و نظامی هند وی اعتراف کرد که در پس پرده حضور وی در پاکستان، یک سیستم پیچیده حضور دارد و تاکنون اقدام‌های مخرب و تروریستی زیادی علیه پاکستان صورت گرفته که مشخصاً این اقدامات در بلوچستان اتفاق افتاده بود.
ایلنا: چه تمهیداتی از سوی پاکستان برای مبارزه با تروریسم در سطوح داخلی و بین‌المللی صورت گرفته است؟
ربانی: دولت پاکستان برای مقابله با معضل این گروه‌های افراطی یک کنفرانس با حضور تمامی نمایندگان و سران احزاب سیاسی و مذهبی برگزار کرد که در نتیجه این کنفرانس یک راهبرد ملی تدوین شد. تمامی گروه‌های افراطی در پاکستان ممنوع الفعالیت هستند و برخی از رهبران آنها دستگیر شده‌اند. در ایالت سند و پنجاب نیز یک عملیات هدفمند برای دستگیری سایر رهبران و عناصر این گروه‌ها همچنان در حال انجام است.
باید توجه داشت که این تصور که مبارزه با تروریسم مانند چراغ جادویی است که با تکان دادن آن تروریسم نابود شود، کاملاً غلط و اساساً غیرممکن است. این یک جنگ طولانی است که تمامی دولت‌های مختلف باید برای مقابله با آن؛ با در نظر داشتن یک راهبرد مشخص به مقابله با این پدیده بپردازند. در خصوص پاکستان نیز باید گفت که تاکنون اقدام‌های مثبتی در این زمینه انجام شده است.
ایلنا: در ماه‌های اخیر، اخباری مبنی بر تشکیل ناتوی عربی توسط عربستان سعودی بودیم که قرار بود فرماندهی آن را «ژنرال راحیل شریف» فرمانده سابق ارتش پاکستان به عهده بگیرد. حتی هفته‌های گذشته اخباری مبنی بر ورود ایشان به همراه هیئتی از عربستان سعودی به خاک پاکستان بودیم. حضور ایشان به عنوان فرمانده ناتوی عربی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ربانی: حضور ژنرال شریف در ائتلاف عربستان یک اشتباه مشخص بود و در خصوص گروه عربستانی که همراه راحیل شریف وارد پاکستان شدند هیچ اطلاعی در رسانه‌ها منتشر نشده است. همین امر این احتمال را افزایش می‌دهد که افراد این گروه در واقع از کارکنان امور شخصی ژنرال شریف بوده باشند.
ایلنا: یکی از پرونده‌هایی که همچنان در حال پیگیری است و قربانی‌های زیادی در آن بر جای مانده است، مساله کشمیر است که اتفاقاً پاکستان در آن دخیل است. دولت پاکستان چه اقداماتی را در خصوص این موضوع صورت داده است؟
ربانی: تا جایی که به پاکستان مربوط می‌شود، اقدام‌های مقتضی انجام شده است. به گونه‌ای که دولت در حال کمک‌رسانی دیپلماتیک و همدردی با جنبش مردم کشمیر است. پیش از این هم مردم کشمیر دست به قیام علیه هند زده بودند و در ماه‌های اخیر نیز موج جدیدی از انتفاضه کشمیری‌ها علیه هند آغاز شده و در تمامی مراحل پاکستان در کنار مردم کشمیر قرار داشته است.
هند به صورت سیستماتیک دست به نسل کشی در کشمیر زده است. به عبارت دیگر این کشور هم از حیث فیزیکی دست به کشتار مردان، زنان و کودکان کشمیری می‌زند هم اینکه سیاست‌های خود را بر اساس مهاجرت اجباری و کوچاندن هندوها به کشمیر تنظیم کرده است تا تعادل و آمایش جمعیتی این منطقه را بر هم بزند.
هند می‌داند که اوضاع کشمیر را نمی‌تواند به صورت فعلی اداره کند و زمانی خواهد رسید که باید راه‌های دیگر را مدنظر قرار داد. هند با کوچاندن هندوها به کشمیر برای تغییر آمایش جمعیتی این منطقه در فکر آن روزها است که اگر زمانی کار به انتخابات یا همه‌پرسی رسید، تدابیر از پیش تعیین شده‌ای برای آن داشته باشد.
ایلنا: واکنش جامعه جهانی در خصوص پرونده کشمیر را چگونه می‌بینید؟
ربانی: متاسفانه اقدام‌های آنها کاملاً منفی و لبریز از بی‌تفاوتی است. غربی‌ها که خود را صاحب اصلی و بنیانگذار حقوق بشر و دفاع از آن می‌داند، چشمان خود را روی کشتار مردم کشمیر، تجاوز به زنان کشمیری و استفاده از گلوله‌های ساچمه‌ای علیه جوانان که منجر به نابینایی آنها می‌شود بسته است.
از این جهت با نگاهی دقیق می‌توانیم بفهمیم که شباهت‌های زیادی میان انتفاضه مردم فلسطین و مردم کشمیر وجود دارد و در طرف مقابل هم شباهت‌های فراوان میان اسرائیل و هند به چشم می‌خورد. این شباهت‌ها در هر دو جبهه، چه در جبهه عدالت‌خواهی و مبارزه برای رسیدن به حق و چه در جبهه اشغالگری و ظلم علیه مردم مظلوم، رسماً به چشم می‌خورد.
تاریخ یک روند مشخص دارد؛ هر گروهی از مردم که در تاریخ برای آزادی خود دست به مقاومت و مبارزه علیه حکومت‌های سرکوبگر زده‌اند در نتیجه به پیروزی رسیده‌اند و این روند تاریخی در رابطه با کشمیر و مردم کشمیر ثابت است. پاکستان به تلاش‌ها و حمایت‌های دیپلماتیک خود از مقاومت مردم کشمیر ادامه خواهد دارد.
ایلنا: با توجه به وضعیت موجود در کشمیر و بالا رفتن رفتارهای افراطی و استمرار کشتار مردم این منطقه، به نظر شما احتمال به وجود آمدن و خیزش هسته‌های افراط‌گرایی و جهادی رادیکال وجود دارد؟
ربانی: پتانسیل وجود افراط‌گرایی در کشمیر به استقلال یا عدم استقلال آن وابسته است. مردم کشمیر باید تصمیم بگیرند که آیا می‌خواهند یک کشورک مستقل باشند یا به پاکستان ملحق شوند. صحبت‌ها و اظهارنظرهایی که در خصوص شکل‌گیری هسته‌های جهادی و افراطی در کشمیر صورت می‌گیرد، در واقع توطئه و پروپاگاندای هند است که از حالا آغاز شده و نباید اجازه عملیاتی شدن به آنها داده شود.
اگر در گذر تاریخ، اخلاق و روند اجتماعی کشمیر را بررسی کنیم، می‌بینیم که مردم این منطقه مردمی هستند که بسیار صلح‌جو بوده و هیچ‌گاه دست به تفنگ نبرده بودند. پس از شدت گرفتن عملیات‌های نظامی هند علیه مردم کشمیر، آنها دست به اعتراض‌های مسالمت‌آمیز در کنار برخی مقاومت‌های مسلحانه زدند؛ اما هیچ‌گاه هندی‌ها از خود نپرسیدند که چرا این اقدام‌ها شیب تند به خود گرفت.
گفت‌وگو: مجتبی مومنی - فرشاد گلزاری
