واشنگتن و تقابل سخت مسکو از بالتیک تا غرب آسیا/ تروریست‌های آسیای مرکزی در دستور کار کرملین هستند
استقرار موشک‌های «اسکندر- ام» در کالینگراد به نوعی عکس‌العمل روس‌ها به سیاست آمریکا و ناتو محسوب می‌شود که مسکو درصدد تقابل سخت با آن برآمده است.
«قاسم مومنی» تحلیلگر مسائل قفقاز در تشریح دلایل تغییر راهبرد نظامی روسیه در خاورمیانه و منطقه بالتیک در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: زمانی که سیاست روسیه در خصوص دکترین و موازنه نظامی و اقتصادی توسط پوتین به امضا رسید، متن این استراتژی نشان‌دهنده این بود که مسکو با توجه به تک قطبی شدن جهان پس از جنگ سرد، احساس خطر بیشتری نسبت به گذشته پیدا کرده است. به گونه‌ای که روس‌ها در این مدت با توجه به درگیر بودن در محورهای مختلف و همچنین اقدام به بازسازی خود در طول سه دهه اخیر از بسیاری موارد در عرصه بین‌المللی عقب مانده است. از این رو با توجه به روی کار آمدن پوتین در دور جدید ریاست جمهوری خود سیاست‌های امنیت ملی روسیه که در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۵ تبیین شد به نوعی به دنبال بازیافت سهم روسیه در حوزه جهانی و معادلات بین‌المللی بود.
وی افزود: روسیه به صورت سنتی در قفقاز و خاورمیانه منافع داشت و حضور آمریکا موجب تضعیف این منافع شده است. به گونه‌ای که حضور ناتو و آمریکا در گرجستان، اوکراین و مرزهای نزدیک به روسیه موجب شد تا روس‌ها بحث واکنش نشان دادن در آبخازیا و شبه جزیره کریمه را کلید بزنند و در آنجا بود که عکس‌العمل‌های تهاجمی و نظامی را از سوی مسکو شاهد بودیم. به صورت واضح باید بگوییم که روسیه این وضعیت را به ضرر منافع خود می‌بیند چراکه آمریکا علاوه بر حضور نظامی در نزدیکی منافع روسیه، با بهره‌گیری از توان اطلاعاتی خود در صدد ایجاد هجمه علیه مسکو است.
استراتژی نظامی و امنیتی ایالات متحده آمریکا نسبت به گذشته بسیار متفاوت شده است. به صورتی که واشنگتن به جای بهره‌گیری از نظامیان خود، از طیف تروریست‌ها و شورشیان استفاده کرده و یک ارتش فراملیتی را تشکیل داده است که در ادبیات آنها به «ارتش نامرئی» معروف است. روسیه با آگاه شدن از این نوع اقدام‌ها و با عنایت به روال عملکرد آمریکا در یمن، لیبی و سایر کشورهای غرب آسیا این موضوع را تهدید منافع خود قلمداد کرده و مانع از به نتیجه رسیدن سیاست کلان آمریکا در روسیه شد. حتی آنها با دیدن این موضوع در پرونده سوریه حضور پیدا کردند که به نوعی تهدید ساختار آمریکا را در برداشت.
رئیس موسسه مطالعات بین‌الملل چشم‌انداز ابرار نوین با تاکید بر این‌که تحرک آمریکا در محیط پیرامونی روسیه موجب عصبانیت این کشور و نهایتاً نشان دادن واکنش شده است، گفت: پایین آمدن قیمت نفت می‌توانست ضربه‌های جبران ناپذیری برای روسیه داشته باشد. اما به هر ترتیب با تغییر رویکرد روسیه در سوریه، آمریکا مجبور شد تا پای میز مذاکره در این خصوص بیاید. علاوه بر این آمریکایی‌ها قراردادهای زیادی در محور تسلیحاتی و اقتصادی با کشورهای حوزه بالتیک منعقد کردند و سعی داشتند تا «کمربند قرمز» در اطراف منافع روسیه ایجاد کنند. حتی شاهد بودیم که آمریکا اقدام به استقرار سپر موشکی در رومانی کرده که روس‌ها این سیاست واشنگتن را تهاجمی ارزیابی کردند.
وی ادامه داد: در این بین استقرار موشک‌های «اسکندر- ام» در کالینگراد به نوعی عکس‌العمل روس‌ها به سیاست آمریکا و حتی ناتو قلمداد می‌گردد. درست است که کالینگراد میان لهستان و لیتوانی قرار دارد، اما این منطقه می‌تواند منافع روسیه در دریای بالتیک را تامین کند. لذا تقابل میان مسکو و واشنگتن در بالتیک می‌تواند به نفع روسیه باشد. همین مدل را می‌توانیم در سوریه هم مشاهده کنیم و باید بگوییم این وضعیت خاطرات جنگ سرد و در امتداد آن جنگ موشکی میان روسیه و آمریکا در دهه ۷۰ میلادی را نمایان می‌کند که نشان از تقابل این دو قطب هژمون دارد.
مومنی در پایان خاطرنشان کرد: باید به این موضوع توجه شود که هزاران نفر از مسلمانانی که عمدتاً از مناطق چچن و مناطق دیگر روسیه به علاوه آسیای میانه هستند، همچنان در گروه‌های تروریستی مشغول به فعالیت بودند و آموزش‌های زیادی را طی کرده‌اند. لذا با توجه به تحولات قومی و مذهبی در مناطقی مانند چچن، اینگوشتیا و آسیای میانه؛ روسیه خطری از ناحیه بنیادگرایان و اعضای گروه‌های تندروی رادیکال برای خود متصور شده و معتقد است که این وضعیت می‌تواند مسکو را تهدید کند. باید در نظر داشته باشیم که راهبرد روسیه در خصوص گروهک‌های تروریستی در مناطق غرب آسیا و آسیای مرکزی یک راهبرد تهاجمی و کاملاً سخت است. چراکه مسکو معتقد است که آمریکا در صدد دخالت و تجزیه کشورهای داخل در محیط فدراسیون روسیه بوده و قصد دارد با کشاندن تروریست‌ها به مرزهای روسیه، یک جنگ داخلی در این کشور کلید زده و به تصویر بکشد. به این جهت شاهد هستیم که روس‌ها علاوه بر مقابله با ناتو در صدد هستند تا بتوانند سناریو‌های ایالات متحده در منطقه قفقاز، اوراسیا، خاورمیانه و به طور کلی هر نقطه‌ای که موجب تهدید منافع روسیه می‌شود را خنثی کنند.