عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا چندین دهه زمان نیاز دارد/ مسائل حقوق بشری مهمترین مانع است
در گزارش‌های اتحادیه اروپا صراحتاً آمده است که ۸۰ درصد از اتحادیه اروپا نسبت به گذشته به ترکیه بدبین‌تر شده و حتی ۳۰ درصد مخالفان حضور این کشور در اتحادیه افزایش پیدا کرده است که عمده مسائل در خصوص عدم برقراری تعامل با مخالفان از سوی دولت حاکم بر آنکارا بیان شده است.
«قاسم مومنی» رئیس موسسه مطالعات بین‌المللی چشم‌انداز ابرار نوین با اشاره به سخنان رئیس‌جمهوری ترکیه مبنی بر سنگ‌اندازی اتحادیه اروپا در روند عضویت این کشور در اتحادیه اروپا، در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا تصریح کرد: از سال ۱۹۲۳ که جمهوری ترکیه به رهبری مصطفی کمال پاشا (آتاترک) تاسیس شد، سیاستش مبنی بر رهگیری جامعه اروپایی بود تا آن‌که بخواهد به سمت جامعه آسیایی متمایل شود. پس از جنگ جهانی اول و فروپاشی عثمانی شاهد پیگیری یک سیاست تجاری از سوی ترکیه با اروپا بودیم. از سال ۱۹۶۳ ترکیه در نظر داشته خود را با کشورهای اروپایی همسو کند. این کشور به دنبال حضور در این حوزه بوده اما واقعیت این است که عللی وجود داشت و موجب شد تا ترکیه تاکنون به اتحادیه اروپا نپیوندد. اول این که بیشتر خاک این کشور در آسیا قرار دارد و دوم بحث نبود زیرساخت‌های فرهنگی و مردمی است که موجب مختل شدن این موضوع شده است.
وی ادامه داد: از سال ۱۹۹۹ میلادی ترکیه به صورت رسمی حضورش در اتحادیه را علنی کرد و تا حدودی این موضوع تایید شد. اما باید دانست که اتحادیه اروپا و ترکیه چیزی حدود ۳۵ موضوع را در خصوص پیوستن این کشور به اتحادیه به بحث و گفت‌وگو گذاشتند. تا به امروز ۱۷ فصل از ۳۵ محور مورد نظر مورد مذاکره قرار گرفته اما ترکیه همچنان نتوانسته است موانع خود با اتحادیه را هموار کند. واقعیت این است که شرایط سیاسی و امنیتی منطقه ترکیه را به سمتی برده است که در این شرایط نتوانسته به اتحادیه راه پیدا کند. به گونه‌ای که بازداشت جمع زیادی از خبرنگاران و روزنامه‌نگاران در این کشور و همچنین نقض حقوق بشر مانع عضویت آنکارا در جمع کشورهای اتحادیه شده است.
قوانین ضد تروریستی و حتی بحث مذاکره با پ‌ک‌ک نتوانسته این موانع را برطرف کند. از سوی دیگر، دولت اردوغان اعلام کرده بود که ادامه روند عضویت در اتحادیه را به همه پرسی خواهیم گذاشت و این موضوع را اتحادیه اروپا هم در نظر دارد. به نحوی که اتحادیه پس از برگزاری یک نظرسنجی، گزارشی را منتشر کرد و در آن گزارش ۸۰ درصد افرادی که در این‌باره به طرح نظرات خود پرداخته‌اند مانع اصلی ورود ترکیه به اتحادیه را مباحث حقوق بشری دانسته‌اند. از سوی دیگر، از سال ۲۰۱۴ به این طرف آماری منتشر شد که گزارش اصلی آن در سال ۲۰۱۶ جمع‌آوری شده و انتشار پیدا کرد. در این گزارش صراحتاً آمده است که ۸۰ درصد از اتحادیه اروپا نسبت به گذشته به ترکیه بدبین‌تر شده و حتی به میزان ۳۰ درصد، مخالفان حضور این کشور در اتحادیه افزایش پیدا کرده است که عمده مسائل در خصوص عدم برقراری تعامل با مخالفان از سوی دولت حاکم بر آنکارا بیان شده است.
این تحلیلگر مسائل ترکیه و قفقاز با اشاره به ایجاد شکاف میان اعضای سابق حزب عدالت و توسعه خاطرنشان کرد: باید توجه داشت که شکافی در میان اعضای حزب عدالت توسعه شکل گرفته است. به عنوان مثال فتح‌الله گولن که هم اکنون در ایالت پنسیلوانیای آمریکا اقامت دارد، برای به قدرت رساندن حزب عدالت توسعه سعی خود را تا بالاترین حد اعمال کرد اما شاهد آن هستیم که هم اکنون تمام ترکیه علیه وی موضع‌گیری کرده‌اند و حتی در خصوص احمد داوود اوغلو نخست‌وزیر سابق ترکیه هم چنین حالتی دیده شد.
وی در پایان بیان کرد: باید به خاطر داشته باشیم زمانی که محاکمه روزنامه‌نگاران در ترکیه کلید خورد، انگلیس و چند کشور اروپایی رفتار ترکیه را مغایر با کنوانسیون وین قلمداد کردند. از این رو مشکلات اقتصادی و حتی حقوق بشری به انضمام مسائلی که به آن اشاره شد، مانع ورود ترکیه به اتحادیه اروپا شد. لذا به صورت شفاف می‌توانیم بگوییم که ورود ترکیه به بروکسل چند دهه طول خواهد کشید چراکه اتحادیه اروپا ترکیه را تنها به عنوان شریک تجاری و نظامی خود در قالب ناتو قلمداد می‌کند و از خاک این کشور برای انجام سناریوهای منطقه‌ای خود استفاده می‌کند که تاکنون سودی برای ترکیه نداشته است.