حمله طالبان به قندوز برای خنثی‌سازی جنگ روانی داعش صورت گرفت
افغانستان در تلاش است تا طالبان و گروه ملااختر منصور را پای میز مذاکره بکشاند و با توجه به قدرتی که طالبان در قومیت‌های مختلف به خصوص پشتوها دارند، مایل نیستند که پای میز مذاکره بروند چراکه اگر طالبان وارد مذاکره با دولت افغانستان شود قطعاً سهم بالایی از حضور خود در این کشور را مطالبه می‌کند.
«پیرمحمد ملازهی» کارشناس مسائل شبه قاره در تشریح مقاصد و اهداف مختلف طالبان از حمله به ایالت قندوز افغانستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا تاکید کرد: حقیقت این است که اظهارنظرهای متفاوتی در خصوص حمله نیروهای طالبان و اهداف عناصر این گروه به ایالت قندوز افغانستان در سطح رسانه‌های جهان صورت گرفته و به نظر می‌رسد که هدف طالبان روشن و مشخص نیست چرا که دیدگاه‌هایی که در این خصوص مطرح شده است با توجه به ادبیات و تفکر و دیدگاه طالبان متفاوت بوده و دلیل آن هم این است که طالبان تنها به منافعش دقت نظر دارد و کاری که به فکر و نظر دیگران مفید باشد را انجام نمی‌دهد و اصولاً به نظر کسی دقت یا توجه ندارد.
وی ادامه داد: در بیان دلایل حمله طالبان به قندوز ذکر چند نکته اساسی باید مدنظر قرار گیرد. اول اینکه پس از مرگ ملاعمر رهبر قبلی طالبان، تفکری به وجود آمد تا بگویند طالبان در حال تجزیه شدن است و روی این محور مانورهای بسیاری صورت گرفت و طالبان برای اینکه انسجام درونی خود را حفظ کرده و به طراحان این سناریو پاسخ دهد، وارد قندوز شد و آنجا را تصرف کرد. دلیل دوم این است که داعش گفته است که طالبان در طول سالیان حضور خود در افغانستان نتوانسته یک پایگاه جغرافیایی ثابت را برای خود به وجود بیاورد و در حقیقت نتوانسته فعالیت‌های خود را سامان ببخشد که این تبلیغات باعث شد تا طالبان برای پاسخ‌گویی به این ادعا وارد شهر قندوز شود.
دلیل سوم این است که عده‌ای از گروه‌هایی مانند ترکستان شرقی، نهضت اسلامی و چچنی‌ها که به آسیای مرکزی متصل هستند و با طالبان همکاری می‌کنند، درپی اعلام ولایت داعش به آنها پیوسته‌اند.لذا در این میان طالبان درصدد این بود که به داعش بفهماند این نیروها و خصوصاً کسانی مانند ازبک‌ها که در حمله به قندوز هم شرکت داشتند، همچنان با طالبان بیعت دارند و برای منافع طالبان همکاری خواهند کرد.
این تحلیلگر مسائل افغانستان در توصیف دلیل چهارمی که باعث هجوم طالبان به قندوز شده است بیان داشت: افغانستان در تلاش است تا طالبان و گروه ملااختر منصور را پای میز مذاکره بکشاند و با توجه به قدرتی که طالبان در قومیت‌های مختلف به خصوص پشتوها دارند، مایل نیستند که پای میز مذاکره بروند. چراکه اگر طالبان وارد مذاکره با دولت افغانستان شود قطعاً سهم بالایی از حضور خود در این کشور را مطالبه می‌کند.
وی در خصوص سخنان جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید مبنی بر ادامه حضور نظامیان ایالات متحده در افغانستان عنوان کرد: آمریکا اعلام کرده بود که تا سال ۲۰۱۶ نیروهای نظامی خود را از افغانستان بیرون خواهد کشید. اما در این بین معاهده امنیتی مابین کابل و واشگتن به امضا رسید که در آنجا گفته شده آمریکا می‌تواند تا سال ۲۰۲۴ در پنج نقطه افغانستان پایگاه‌های نظامی خود را داشته باشد. اما مطلبی که در اینجا باید مدنظر قرار گیرد، اختلافاتی است که داخل آمریکا میان دو جناح دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان وجود دارد. به گونه‌ای که انتخابات سال آینده ریاست جمهوری آمریکا باعث شده تا رقابت‌های احزاب در موضوعات مختلفی مورد بحث و بررسی قرار گیرد و یکدیگر را به چالش بکشند. لذا پرونده افغانستان و حضور نظامی آمریکا در این کشور یکی از محور‌هایی است که جمهوری‌خواهان از آن علیه دموکرات‌ها استفاده می‌کنند تا بتوانند علاوه بر دولت اوباما، ضربه سختی را به دموکرات‌ها وارد کنند چرا که جمهوری‌خواهان تاکید می‌کنند که اگر از افغانستان خارج شوند، این کشور به عراق دیگری تبدیل خواهند شد. خصوصاً سناتور جان‌مکین که از طیف جمهوری‌خواهان است مانورهای بسیار زیادی روی این موضوع به خصوص علیه دموکرات‌ها داده است. اما واقعیت این است که آمریکا در سال‌های اخیر و زمانی که ۱۰۰هزار نیروی نظامی در افغانستان داشت، نتوانست راه به جایی ببرد و در حالت فعلی که تنها هزار نیرو در آنجا حاضر خواهند بود به نظر می‌رسد که فعالیت‌های آنها نتواند مشکل‌گشا باشد.
دلیل اینکه آمریکایی‌ها میل و علاقه‌ای وافر به حضور در افغانستان دارند، این است که آنها برنامه‌هایشان را حتی تا بعد از سال 2024 طرح کرده‌اند و به راحتی می‌دانند که دنبال چه هستند. به بیانی دیگر آمریکایی‌ها می‌خواهند آسیای مرکزی را از کنترل روسیه و همین‌طور ایالت سین کیانگ را از کنترل چین خارج کنند و در بُعد دیگر خواهان این هستند که از ارتباط‌گیری هند با روسیه جلوگیری کنند. از این رو است که شاهد این هستیم آمریکا همچنان در افغانستان باقی مانده است.
ملازهی در پایان خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد دولت افغانستان راهی جز مذاکره با طالبان ندارد به گونه‌ای که قانون اساسی این کشور باید اصلاح شود و بازبینی‌هایی در قدرت مرکزی و جای‌گیری مهره‌های سیاسی صورت گیرد و تمامی احزاب با هر وزن سیاسی که دارند، وارد بدنه سیاسی افغانستان شوند و اگر غیر از این باشد، ممکن است اوضاع افغانستان مجدداً بحرانی شود.