ایران به کلوب کشورهای قدرتمند می‌پیوندد/ لایه های نظامی و امنیتی دیگر وجود ندارند
ایران توانسته پرونده هسته‌ای را چند لایه این سو تر از مرزهای امنیتی - نظامی قرار دهد و امروز این پرونده با کاهش تدریجی وجه سیاسی آن، در بخش فنی و حقوقی قرار دارد.
مهدی مطهرنیا کارشناس مسائل بین الملل و سیاست خارجی در خصوص لایه‌های پرونده هسته‌ای ایران در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا گفت: پرونده هسته‌ای ایران امروزه در جامعه بین‌الملل و در لایحه‌های گوناگون، از نظام بین‌الملل گرفته تا درون سطوح گوناگون فعالیت‌های سیاسی در قالب رقابت‌ها و هم‌گرایی های متفاوت در کشورهای مختلف درگیر در این دیپلماسی و حتی کشورهای فرا محیطی نفوذ کرده است و تاثیر بسزایی را به جای می گذارد.
وی ادامه داد: امروز ایران در صدر خبرهای بسیاری از خبرگزاری های دنیا و در بالاترین نقطه توجه در ارتباط با پرونده هسته‌ای قرار دارد و نوع برخوردی که با ایران در نشست ۱+۵ صورت می گیرد، چگونگی رفتار و کنش سیاسی ایران در این پرونده را مورد توجه قرار می دهد. به‌این ترتیب باید بگوییم پرونده هسته‌ای ایران یکی از پرونده های بسیار مهم دهه‌های گذشته دیپلماسی جهان محسوب می‌شود و آوردگاهی برای دیپلماسی مدرن در شکل دادن به حل و فصل بحران‌های بین‌المللی و سپس تسری آن به دیگر پرنده‌های مهم منطقه و نظام بین‌الملل محسوب می‌شود.
این استاد دانشگاه با تاکید بر مذاکرات وین ابراز کرد: با توجه به آنچه که در وین گذشت باید بگویم این دیپلماسی نشان داده است می‌تواند الگوی مناسبی برای حل و فصل بحران‌های بین‌المللی باشد. اگر نیک بنگریم، ۱+۵ از منظر حقوقی و از بعد سیاسی دارای برد معنایی و تعریف عملیاتی بسیار بالایی است. از منظر برد معنایی باید در سطح حقوقی، پنج کشور دارنده حق وتو و عضویت دائم در شورای امنیت سازمان ملل‌متحد را مورد توجه قرار داد و از منظر سیاسی پنج قدرت بزرگ جهان یعنی چین، روسیه، فرانسه، انگلیس و آلمان. از منظر حقوقی این آلمان است که به پنج عضو دائمی شورای امنیت پیوند می‌خورد ولی از نظر سیاسی این آمریکا است که به عنوان یک ابر قدرت در کنار پنج قدرت بزرگ قرار می گیرد و ۱+۵ نه تنها معنای حقوقی می گیرد بلکه معنای سیاسی را باید از آن دریافت.
وی افزود: این معنای سیاسی در نظام بین‌الملل انعکاس و پژواک بلندی خواهد داشت. اگر پرونده هسته‌ای بتواند در چارچوب این دیپلماسی دارای نتایج معنادار، هدفمند و قابل عرضه به نظام بین‌الملل باشد، می‌توان گفت این برد هفت کشوری است که این الگو را به نظام بین الملل معرفی می کنند و به این ترتیب ایران به کلوپ قدرت‌های بزرگ جهان پیوند خواهد خورد، زیرا بر اساس همین معنا این هفت کشور هستند که زمینه ساز و زمینه پرور الگو و سناریوی مطلوب آینده مدیریت تحولات و بحران‌های جهانی قرار می‌گیرند که نظام تک چندقطبی است. بنابراین ارزیابی بنده از دیپلماسی هسته‌ای یک ارزیابی مثبت در مدار ایجاد یک الگو و مدل برای مدیریت بحران‌های منطقه‌ای و بین‌المللی است که می‌تواند هزینه‌های نظام بین‌الملل را در دستیابی به امنیت همه جانبه برای همه کشورها تا حدودی فراهم سازد.
مطهرنیا در پاسخ به اینکه آیا مذاکرات توانسته است فضای پرونده را غیر امنیتی کند یا خیر، بیان داشت: معتقد هستم فضا غیر امنیتی شده است. پرونده هسته‌ای ایران در آستانه رویکرد امنیتی – نظامی قرار داشت و با توجه به دیپلماسی هسته‌ای که در دولت یازدهم مسیر خود را پیدا کرد، هم اکنون باید بگوییم یک مهندسی معکوس در این دیپلماسی صورت گرفت.از یک سو شاهد آن بودیم که از مرزهای امنیتی و نظامی به مرزهای سیاسی – حقوقی و پس از آن به مرزهای حقوقی – فنی و هم اکنون دربخش فنی قرار دارد. به بیان دیگر باید بر این نکته مهر تایید بزنیم که دیپلماسی هسته‌ای با تلاشی که انجام شده، امروز توانسته است پرونده هسته‌ای را چند لایه این سو تر از مرزهای امنیتی - نظامی قرار دهد و امروز این پرونده در بخش فنی و حقوقی قرار دارد و حتی وجه سیاسی آن آرام رام در حال کاهش است.
این تحلیلگر مسائل بین الملل در پایان ابراز کرد: امروز آنچه در وین نشان داده می شود، اراده سیاسی تمامی کنشگران به ویژه دو کنشگر اصلی یعنی آمریکا و ایران برای حل پرونده هسته‌ای است. اگر تا سال گذشته و قبل از ژنو ۳ شاهد آن بودیم که اعتمادی به اراده ایران و آمریکا برای حل و فصل پرونده هسته‌ای از نظر سیاسی نیست، امروز کمتر تحلیلگر منصفی است که براین نکته صحه نگذارد که دو طرف خواهان حل و فصل پرونده هسته‌ای هستند و به این ترتیب نه تنها در بعد امنیتی بلکه در بعد سیاسی ما شاهد ایجاد یک فضای مثبت و کاهش غلظت پرونده هسته‌ای هستیم و امروز یک غلظت فنی – حقوقی را بیشتر نشان می‌دهد و اگر بعد از ژنو ۳ و لوزان امروز در وین به یک توافق جامع دست یابیم، تنها وجوهی که در پرونده هسته‌ای باقی خواهد ماند، جنبه‌های فنی خواهد بود و از این نظر باید بگوییم که لایه امنیتی- نظامی امروز کاملاً کمتر شده است.