/یادداشت/
شفاف‌سازی میزان ضمانت سپرده‌ها در شعب بانکی
در بسیاری از کشورها، زمانی که مشتری وارد شعبه یک بانک می‌شود، با تابلوی مشخص و استانداردی مواجه می شود که در آن اصل وجود ضمانت سپرده و سقف آن به صورت شفاف بیان شده است.
به گزارش ایلنا؛ یکی از مباحث کلیدی در ارزیابی عملکرد صندوق ضمانت سپرده‌ها در هر اقتصادی، به سیاست ارتباطی (communication policy) این نهاد باز می‌گردد. منظور از سیاست ارتباطی، نحوه تعامل مسئولان و سیاست‌گذاران صندوق با عموم مردم است. در واقع سوال آن است که صندوق ضمانت سپرده به چه صورتی به مشتریان و سپرده‌گذاران اطمینان می‌دهد که سپرده‌هایشان تا سقف‌های مشخص تحت ضمانت این نهاد قرار دارد؟
نکته مهمی که در اینجا باید به آن توجه کرد آن است که اساسا فلسفه تشکیل صندوق ضمانت سپرده، ایجاد اطمینان در سپرده‌گذاران در رابطه با تضمین سپرده‌هایشان تا سقف‌های مشخص است.
وجود این اطمینان سبب می‌شود تا در شرایط بحرانی مشتریان جهت خروج سپرده‌های خود به یک بانک خاص و یا شبکه بانکی هجوم نیاورند.
زیرا ماهیت عملکرد بانکداری در اقتصادهای جدید بدین صورت است که صرفا بخش کوچکی از سپرده‌های دریافتی از عموم تحت عنوان ذخایر قانونی یا احتیاطی نگهداری می‌شود و بقیه آن صرف پرداخت تسهیلات می شود. فرض موفقیت این نظام آن است که بخش عمده سپرده‌گذاران در یک زمان خاص برای خروج سپرده‌هایشان به بانک مراجعه نکنند. زیرا اگر این اتفاق بیافتد، قوی‌ترین بانک‌ها نیز با چالش نقدینگی مواجه می‌شوند.
بدون شک اطمینان خاطر ذکر شده زمانی در ذهن سپرده‌گذاران شکل می‌گیرد که از اصل تضمین بودن یا نبودن سپرده‌های خود در یک بانک خاص و اینکه سقف تضمین تا چه میزان است، به صورت دقیق اطلاع داشته باشند. بر این اساس، هر چه میزان اطلاع‌رسانی در این رابطه غیرشفاف‌تر باشد، میزان اثرگذاری صندوق ضمانت سپرده‌ها کاهش می‌یابد.
شاید به همین دلیل است که در بسیاری از کشورها، زمانی که مشتری وارد شعبه یک بانک خاص می‌شود، با تابلوی مشخص و استانداردی مواجه می‌شود که در آن اصل وجود ضمانت سپرده و سقف آن به صورت شفاف بیان شده است. لذا اگر در یک شعبه بانکی این تابلو وجود نداشته باشد، مشتری احساس نگرانی می‌کند که سپرده‌اش مورد حمایت قرار ندارد.
متاسفانه در کشور ایران هر چند صندوق ضمانت سپرده‌ها تاسیس شده و به فعالیت مشغول است، اما اطلاع‌رسانی در این رابطه به صورت شفاف انجام نمی‌شود. لذا عمده مشتریان بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی اطلاع دقیقی در رابطه با اینکه آیا بانکی که در آن سپرده گذاشته‌اند، عضو صندوق ضمانت سپرده‌ها هست یا نه و اینکه سقف حمایت از سپرده‌گذاران تا چه میزان است، اطلاعی ندارند.
همین مسئله سبب می‌گردد مشتریان نتوانند بین موسسات عضو صندوق و موسسات غیرعضو تفکیک قائل شوند. شاید این موضوع را بتوان یکی از ریشه‌های چالش‌های اخیر در بازپرداخت سپرده‌های مشتریان بعضی موسسات در نظر گرفت.
بر اساس آنچه مطرح شد، توصیه می‌شود صندوق ضمانت سپرده‌ها و بانک مرکزی، بانک‌ها و موسسات اعتباری عضو صندوق را ملزم کنند تا در تمامی شعب خود به صورت شفاف در رابطه با سقف حمایت از سپرده‌گذاران اطلاع‌رسانی کنند. علاوه بر این، لازم است در تبلیغات بانک‌ها در رسانه‌های عمومی نیز به این مسئله توجه شود.
نویسنده: سید مجید حسینی؛ صاحب‌نظر پولی و بانکی
