قیمت آب کشاورزی یک پنجم قیمت واقعی است/ استفاده 86 درصدی از منابع آب تجدیدپذیر یعنی بحران

به گزارش خبرنگار ایلنا، حمید چیت‌چیان وزیر نیرو در اولین کنفرانس ملی اقتصاد آب با اشاره به اینکه کنفرانس با موضوع اقتصاد آب حداقل سه دهه دیرتر از آنچه که باید برگزار شده ، اظهار داشت:تفرق و تشتت شدیدی در دیدگاه‌ها و رویکردهای سازمان‌های مختلف و متفکران و برنامه‌ریزان در زمینه اقتصاد آب وجود دارد به طوری که مجلس ، دولت ، وزارت کشاورزی ، نیرو ، سازمن مدیریت برنامه‌ریزی ، بخش های خصوصی و دولتی هر کدام نظرات متفاوتی دارند و طبیعی است که تفاوت دیدگاه‌ها اثرات بسیار نامطلوبی در برنامه‌های اقتصادی و اجرایی کشور برجای گذاشته است.

چیت‌چیان تاکید کرد: ضروری است که فارغ از تعارفات و گرایش‌های سیاسی و تعلقات سازمانی ، بخش علمی با مشارکت صاحب‌نظران بخش‌های اقتصادی و سازمان‌های اجرایی و اقدامات علمی در خصوص اقتصاد آب داشته باشند تا با همگرایی در زمینه نظری بتوانیم به برنامه مشترک ملی در مساله اقتصاد آب برسیم ضمن اینکه باید با دیدگاه‌های مشترک علمی به وفاق علمی رسیده و این دستاوردها را مبنای تصمیم‌گیری کشور قرار دهیم.

وی با اشاره به ضرورت پرداختن به اقتصاد آب اظهار داشت: از جمله دلایلی که ضرورت دارد تا به اقتصاد آب پرداخته شود قیمت و بازار است.

وزیر نیرو در ادامه با بیان اینکه مساله آب یکی از بزرگترین و اسرارآمیزترین موضوعات بشری است ، تصریح کرد: آب ماده حیاتی است که در عین فراوانی و با وجود اینکه 70 درصد کره زمین را آب تشکیل داده اما یکی از کمیاب‌ترین ضروریات انسان‌ها است زیرا تنها یک درصد از آن جهت حیات انسان ، حیوان و گیاه قابل استفاده است.

وی خاطرنشان کرد: بسیاری از استراتژیست‌ها عنوان می‌کنند که جنگ آینده دنیا برای آب است زیرا همین یک درصد آب قابل استفاده به طور یکنواخت توزیع نشده است.

وی ادامه داد: مطالعات نشان می‌دهد که تا 2030 میزان نیاز به آب 40 درصد افزایش می‌یابد و این مساله موجبات نگرانی مدیران و برنامه‌ریزان توسعه‌ای کشورها را فراهم کرده است.

چیت‌چیان اضافه کرد: حدود یک سوم از مردمی که در کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند تا سال 2030 با 50 درصد کمبود منابع آب مواجه می‌شوند و این تصویری نگران‌کننده از وضعیت آب جهان ارائه می‌دهد.

وی در ادامه با اشاره به وضعیت منابع آب در کشور ما تصریح کرد: دو سوم کشور ما در منطقه خشک و نیمه خشک واقع شده و متوسط بارندگی از 250 میلیمتر به 243 میلیمتر کاهش یافته که این میزان یک سوم متوسط بارندگی جهان است.

وی با اشاره به اینکه ما در حال حاضر با پدیده خشکسالی و تغییر اقلیم مواجهیم گفت: به لحاظ نوع ، شدت و مدت بارندگی کشور ما دچار تغییرات جدی است که موجب شده حرارت متوسط حدود 2 درصد یابد و در نتیجه منجر به تبخیر بیشتر آب شود.

وی اظهار داشت: میزان آب تجدید پذیر شونده که زمانی 130 میلیارد متر مکعب بود اکنون در متوسط بلند مدت به 116 میلیارد متر مکعب رسیده و در سال‌های اخیر از این میزان هم کمتر شده است.

وی ادامه داد: آنچه امروز در ادبیات آب دنیا بیان می‌شود اینکه اگر در منطقه‌ای 40 درصد منابع آب تجدیدپذیر شونده استفاده شود می‌توان امید داشت که آن منطقه در شرایط پایدار است اما اگر این میزان آب 60 درصد باشد منطقه دچار بحران است با توجه به این ارقام کشور ما بیش از 86 درصد منابع آب تجدید پذیر شونده را استفاده می‌کند و این خود بیانگر وضعیت بحران و نابسامانی در شرایط آب کشور است.

وی در ادامه با اشاره به اینکه کمتر افرادی هستند که نسبت به قیمت آب و لزوم تعدیل در آن تردید داشته باشند اظهار داشت: آنچه مسلم است ما ناچاریم برای پایداری توسعه مصرف آب را کاهش دهیم.

وی با تاکید بر اینکه باید در اقتصاد آب به اشتراک نظر برسیم اظهار داشت: برای مدیریت مصرف آب و کنترل آن باید استفاده 86 درصدی از منابع تجدیدپذیر را به 60 درصد برسانیم اما این سوال مطرح می‌شود که آیا قیمت کنونی آب در بخش کشاورزی شرب و صنعت ما را به این هدف می‌رساند، پاسخ آن درست عکس است به طوری که می‌بینیم یکی از علامت‌هایی که قیمت آب به ما می‌دهد این است که هر چه می‌توانید بیشتر مصرف کنید.

وی یادآور شد: فرهنگ و مبانی دینی ما می‌گوید که به آب احترام وافری قائلیم اما اینکه چرا به این مبانی عمل نمی‌شود تنها یک دلیل می‌تواند داشته باشد و آن مساله قیمت است.

وی ادامه داد: وقتی برای مصرف آب زیرزمینی پولی دریافت نمی‌شود انگیزه‌ای برای کاهش مصرف وجود ندارد لذا می‌بینیم که قیمت آب به مصرف کننده علائمی می‌دهد که جهت مخالف مدیریت مصرف آن است و این امر باعث می‌شود که هیچ کس انگیزه سرمایه‌گذاری در بخش صرفه‌جویی در مصرف آب پیدا نکند.

وی یادآور شد: تخصیص بهینه منابع آب با بخشنامه و توصیه شدنی نیست و مادامی که قیمت آب تصحیح نشود همچنان دچار ناهماهنگی در مصرف آن خواهیم بود.

وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر قیمت آب برای کشاورزی یک بیستم یعنی 5 درصد قیمت واقعی است و این امر بیانگر عدم توجه به اقتصاد آب بوده است. لذا قیمت آب باید نشان دهد که مصرف آن در چه بخشی باید باشد که ارزش افزوده و کارایی بیشتری دارد.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر تامین آب برای شرب مردم به بزرگترین معضلات کشور تبدیل شده اظهار داشت: منابع آب به لحاظ کمی و کیفی در شرایطی است که ناچاریم به پروژه‌های متعدد انتقال آب برای شرب اجرا کنیم زیرا تامین آب مورد نیاز مردم از منابع موجود در محل کفایت نمی‌کند.

چیت‌چیان ادامه داد: برای رسیدن به این هدف (تامین آب شرب مردم) باید هزینه‌های بالایی متحمل شویم ضمن اینکه در حال حاضر کیفیت آب در برخی مناطق دچار مشکل شده و برخی منابع دارای فلزات سنگین و نیترات هستند که باید اصلاح شوند و این امر نیز نیازمند سرمایه‌گذاری بالا در این بخش است.

وی با اشاره به کهنگی و پوسیده شدن تجهیزات آب رسانی خاطرنشان کرد: برای بهبود این وضعیت ما نیازمند منابع هستیم اما با گذشت 4 ماه از ابتدای سال هنوز اعتبارات عمرانی در اختیار دستگاه‌های اجرایی قرار نگرفته و این به این دلیل است که از زمانی که قیمت نفت بالا بود فاصله گرفته‌ایم لذا منابع دولت پاسخگوی رفع نیازهای ضروری نیست.

وی اظهار داشت: برای تامین هزینه‌های بخش آب عنوان می‌کنند که باید پروژه‌ها به بخش خصوصی سپرده شود اکنون وزارت نیرو نیز در این امر پیشقدم است اما باید پرسید آیا بخش خصوصی می‌تواند از سرمایه‌گذاری در این بخش بازگشت سرمایه داشته باشد و سودی حاصل کند آیا دولت منابعی دارد که خدمات را به صورت تضمینی خریداری کند اگر نیست چه تصمیمی باید بگیرد.

وی ادامه داد: همچنین باید به این سوالات پاسخ داد که اگر قیمت آب بالا برود برای اقشار مختلف مردم چه باید کرد دولت برای اهداف اجتماعی خود چه اقدامی باید انجام دهد.

وی تاکید کرد: برای پاسخ روشن به این سوالات به اقتصاد آب برمی‌گردیم.

چیت‌چیان همچنین گفت: باید پاسخ دهیم که برای آینده آب چه برنامه‌ریزی باید داشته باشیم وقتی نیاز به آب روزافزون می‌شود چه اقداماتی باید صورت گیرد لذا این مسائل فقط مهندسی و پول نیست و فراتر از آن است که امیدواریم با تعامل و تبادل آرا به نتایج متقنی دست یابیم و فارغ از منافع بخشی و گرایش‌های سیاسی برای منافع ملی و پایداری توسعه تصمیم‌گیری و عمل کنیم.