مسجد جامع قروه شاهکار معماری دوره سلجوقی در زنجان

به گزارش خبرنگار ایلنا از زنجان، یحیی رحمتی، درحاشیه تور یک روزه و بازدید خبرنگاران زنجان، از روستاهای دره سجین، قروه و موزه باستان‌شناسی شهرستان ابهر (آرامگاه پیر احمد زهر نوش) گفت: مستندات عبور سلسله سلجوقیان از ایران برای تشکیل دولت عثمانی در کشور ترکیه کنونی در روستای «دره‌سجین» وجود دارد.

رحمتی، مسجد جامع قروه را یکی از مساجد قدیمی استان از دوره‌های آل بویه و سلجوقیان عنوان کرد.

رحمتی، با اشاره به روستای تاریخی قروه استان زنجان، اظهار کرد: این روستا بر خلاف دیگر روستا‌ها که همواره در حال تخیله از ساکنان قدیمی روستا به شهر‌ها بوده‌اند، از ۴۵ سال گذشته تاکنون دارای رشد جمعیت بوده است که اکنون بالغ بر ۲۵۰۰ نفر جمعیت دارد.

این مسئول فرهنگی استان زنجان، با بیان اهمیت بنای مسجد جامع روستای قروه، یادآور شد: این مسجد تا حدودی به سبک معماری گنبد سلطانیه بنا شده است، که در داخل آن می‌توان به معماری حلزونی شکل منبر و قسمت‌هایی از بنا با رنگ‌ها، گچ‌بری‌های و آجرهای به شکل مشبک ساخته شده در دوره سلجوقی است که در دوره ایلخانیان این هنر به اوج خود رسیده است.

مسجد جامع روستای قروه شاهکار معماری دوره سلجوقی در زنجان

مدیرکل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان زنجان، همچنین استفاده از آجرهای با ابعاد ۱۰ در ۴۰ را در معماری این مجموعه بی‌نظیر حائز اهمیت اعلام کرد و گفت: آنچه که در قسمتی از این مجموعه بالای منبر حلزونی شکل آمده است این هنرنمایی را به دست هنرمندی از اهالی قزوین استناد می‌کند بنا شده است.

شمشیری، مدیر داخلی مسجد جامع روستای تاریخی قروه نیز در ادامه با بیان اینکه تکمیل این بنا به سبک اسلامی ایرانی در دوره ساسانی به اوج خود رسیده است، اضافه کرد: فضاهای بیرونی این مجموعه نشان‌دهنده این است که دارای وسعت زیادی بوده است.

شمشیری، با اشاره به وجود سه بنای بی‌نظیر از این دوران در مناطقی از استان زنجان «مسجد جامع سجاس و مسجد جامع روستای قره و بنا و آرامگاه» پیر احمد زهر نوش «که اکنون موزه باستان‌شناسی شهرستان ابهر را تشکیل می‌دهند، گفت: این بنا‌ها از جمله بناهای مهم ایرانی اسلامی در این مناطق از استان است.

وی با اشاره به وجود پل تاریخی در روستای تاریخی قروه و نشانه حک شده» فروهری «درست در وسط و تاج این پل سنگی بزرگ گفت: این موضوع نشان‌دهنده وجود یک رودخانه بزرگ وخروشان در وسط کوه‌های سنگی بوده است.

وی گفت: این رودخانه دارای نقش بزرگی در زندگی این روستا داشته است.

گفتنی‌ست: روستای تاریخی قروه از آثار و جاذبه‌های بسیار با ارزشی برخوردار است که اهمیت گردشگری تاریخی بالایی دارد.

مسجد کنونی روستای قروه شامل یک شبستان گنبد دار و دو شبستان در طرفین آن است که شبستان‌های اخیر از مصالح خشت و آجرهای حاصل از تخریب دیوارهای قدیمی ساخته شده و سقف آن چوبی است.

محراب مسجد مزین به کتیبه جالبی به خط نسخ است که حکایت از احداث آن در سال ۴۱۳ هجری قمری دارد.

این مسجد یکی از آثار ارزشمند دوران سلجوقی‌است که در قلب روستای قروه جای گرفته و همچنین از آثار اوایل قرن پنجم هجری قمری بوده که قابل مقایسه با شبستان‌های مسجد جامع قزوین و سجاس است.

روستای دره سجین

روستای دره سجین نیز از جمله جاذبه‌های گردشگری استان زنجان است، که امروزه به عنوان روستای هدف گردشگری استان به شمار می‌رود.

مدیر کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان زنجان، با اشاره به اینکه این روستا به دلیل قدمت بالا و ویژگی‌های منحصر به فردش به عنوان روستای هدف گردشگری انتخاب شده است.

رحمتی، با بیان اینکه مردمان این روستا در استان به زبان فارسی با لهجه لری بختیاری تکلم می‌کنند افزود: در استان زنجان ۵ روستا به این زبان حرف می‌زنند.

وی، با اشاره به اینکه این روستا برای جذب گردشگر مرمت شده است، تصریح کرد: طرح بهسازی روستا که از سال ۸۸شروع شده در شهریور به بهره‌برداری رسید.

رحمتی، گفت: از این مرحله به بعد در تبدیل این روستای زیبا به هدف گردشگری استان وارد فاز دوم عملیات اجرایی می‌شویم.

مدیرکل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان زنجان، با اشاره به اینکه درایران کمتر روستای دارای ظرفیت‌های گردشگری‌ست، تصریح کرد: در هر روستا شاهد معماری مخصوص آن منطقه ویژه هستیم.

رحمتی، با اشاره به اینکه در صدد احیاء کالبد و سبک معماری ویژه این روستا در اجرای این طرح بودیم، تاکید کرد: این روستا امسال گردشگران زیادی را جذب کرده است.

فرماندار شهرستان ابهر با اشاره به برطرف کردن نواقص احیای کالبد اصلی وحفظ سبک معماری قدیمی و سنتی در این روستای هدف گردشگری استان زنجان، گفت: دراجرای این طرح در حال پیش بینی فضاهایی برای ماندگاری اصالت‌ها به منظور حفظ سنتی سبک‌های معماری روستایی بودیم.

ایمانی، با بیان اینکه ارتقاء ارائه خدمات به گردشگران و مسافران به این روستا از جمله موارد مهم دراین راستا خواهد بود، اضافه کرد: در صدد ایجاد تسهیلات بانکی برای ساکنان روستایی هدف گردشگری در راستای ارائه خدمات بیشتر از پیش برای مسافران در این روستا هستیم.

فرماندار شهرستان ابهر، وجود آبشارهای زیبا را در این مناطق بکر و طبیعی را از جمله مزایا و زیبایی‌های این مناطق در استان زنجان، برشمرد وگفت: در سال‌های اخیر اقدامات قابل توجهی دراین زمینه شده انجام شده است.

آرامگاه پیر احمد زهر نوش

آرامگاه مولانا قطب الدین ابهری، مشهور به» پیر احمد زهر نوش «که در تاریخ ۱۳۵۳ به شماره ۹۸۱به ثبت رسیده است، جزو آثاری است که آرامگاه اصلی با پلان چهار طاقی احداث شده است و با ایجاد شکست در جرز‌ها به بنای بیست وجهی تبدیل شده است.

این گنبد زیبا یک بنای به سبک پنج وهفت همانند گنبدهای دوران سلجوقی استوار شده است و با گنبدهای مساجد جامع قروه سجاس قابل مقایسه است.

گفتنی‌ست: مولانا قطب الدین ابهری سر سلسله صوفیان و محدثی صاحب کمال در دوره خود بوده است که به سال ۵۷۷ه. ق در گذشته است.

لازم به ذکر است امروزه این آرامگاه تبدیل به موزه باستان‌شناسی شهرستان ابهر شده است که در آن مکان سنگ قبرهای از روستاهای دره سجین و روستای تاریخی قروه، اشیاء مردم‌شناسی، اشیاء مفرغی منحصربه فرد از دوره‌های ساسانی با قدمت بالا از جنس فلزات برنجی، مفرغی از هزاره‌های اول وعصر آهن و تنگ‌ها و ظرف‌های سفالی، خمره، آبریز‌ها و آبخوری‌ها، درفش‌های از عصرآهن، سوزن‌های مفرغی سر سنجاق‌های مفرغی، سر پیکان‌های و نیزبخشی از این موزه که مختص سنگ‌نوشت‌های عصر آهن و بخش سردابه که در زیر زمین این آرامگاه به سبک سردابه گنبد سلطانیه را تشکیل می‌دهد.

گزارش: زهرا ملابابائی