تدوین نظام‌نامه مدیریت نگهداری و تعمیرات پتروشیمی بندر امام
مدیرکل راهبری نت وزارت نفت در خصوص شروع فعالیت‌های تدوین نظام‌نامه مدیریت نگهداری و تعمیرات پتروشیمی بندر امام به‌عنوان پایلوت در کل صنایع پتروشیمی کشور گفت: ما در سال گذشته در معاونت امور مهندسی وزارت نفت بسته سیاستی مدیریت دارایی‌های فیزیکی را به امضای وزیر نفت رسانده و ابلاغ کردیم. البته (بحث سیاستی است و بحث اجرایی بایستی توسط شرکت‌های پیرو آن تعریف شود.)
به گزارش خبرنگار ایلنا از بندر امام خمینی، مهندس اصل عربی افزود: پتروشیمی بندر امام تجربه ارزیابی مدیریت دارایی‌های فیزیکی را در دو دوره قبل داشت و نقشه راه را نیز تعیین و مشخص نموده بود. ولی برنامه‌ای که امسال در دستور کار قرار گرفت و باعث گردید امروز مطرح شود بحث نگهداری و تعمیرات است. تصور ما این است که مجموعه نظام نت یک مفروض است که وجود دارد و دارایی‌های فیزیکی می‌باید آن را توسعه دهد.
وی ادامه داد: متأسفانه در شرکت‌ها به‌صورت یکپارچه و نظام‌مند تصویری واقعی از نگهداری و تعمیرات مشاهده نمی‌شود، تا بتوان بر اساس آن مدل مدیریت دارایی‌ها را پیاده‌سازی و تعالی نمود. لذا مدیریت دارایی‌های فیزیکی ما را یک مرحله به عقب بازگرداند، تا در این فضا نظام نگهداری و تعمیرات را اول تدوین کرده سپس طبق نقشه راه تعالی، توسعه این نظام انجام پذیرد. مزیتی که تدوین نظام‌نامه دارایی‌های فیزیکی و ابلاغ آن داشت این است که چارچوب نظام نگهداری و تعمیرات را بیش‌ازپیش مشخص نمود.
مدیرکل راهبری نگهداری و تعمیرات صنعت نفت در ادامه افزود: محور بحث امروز، نظام نت در پتروشیمی بندر امام می‌باشد و امیدوار هستیم نظام تدوین‌شده در این پتروشیمی به‌عنوان الگوی کل پتروشیمی‌های کشور قرا گیرد. مقرر گردید طی سه ماه آینده موفق به تدوین نظام نت و سپس مستندسازی و تصویب آن توسط مدیرعامل شویم تا سپس نظام برای سایر پتروشیمی‌ها عیناً به‌عنوان یک الگو استفاده شود.
وی ادامه داد: نظام نت دارای ۱۶ محور است که به‌صراحت، اهداف، استراتژی‌ها، سازمان انجام کار، نحوه انجام کار، پاسخ‌گویی، وظایف، شاخص‌های کلیدی عملکرد، تحلیل‌ها، آموزش، نرم‌افزارها و قابلیت‌های نرم‌افزاری که در مجموعه لازم هستند را به بحث می‌گذارد. نظام نگهداری و تعمیرات می‌تواند تمام دستورالعمل‌های پراکنده نت و بازرسی فنی را ذیل خود متمرکز نماید. و این یک ظرفیت بسیار خوبی می‌باشد که پتروشیمی بندر امام به‌عنوان یکی از مراکز بسیار پیشرفته و قدیمی در حوزه پتروشیمی بتواند این را در سه ماهی که برنامه‌ریزی‌شده است تهیه نمایند. در این سه ماه بایستی طبق برنامه زمان‌بندی تدوین‌شده دو کارگروه برای تدوین نظام تشکیل شود. کمیته راهبری از مجموعه معاونت امور مهندسی وزارت نفت و مجموعه مدیریت پتروشیمی بندر امام که مدیرکل راهبری نت وزارت نفت نیز عضو آن می‌باشد، شکل خواهد گرفت، که با کمک مدیریت ارشد پتروشیمی بندر امام و مدیر دارایی‌های فیزیکی این کمیته شکل داده خواهد شد، تا بتواند راهکارهای لازم به‌منظور تدوین نظام، پیش‌بینی کرده و سپس به تصویب برساند. کارگروه تخصصی که مدیر دارایی‌های فیزیکی بندر امام در واقع حلقه وصل آن با کمیته راهبری خواهد بود به‌عنوان کمیته کارشناسی نیز تشکیل خواهد شد تا کلیه نیازمندی‌های کارشناسی محورهای شانزده‌گانه را از مجموعه جمع‌آوری کرده و برای تصویب در کمیته راهبری ارائه نماید.
مهندس اصل عربی در خصوص دلایل انتخاب پتروشیمی بندر امام به‌عنوان پایلوت گفت: پتروشیمی بندر امام برای پتروشیمی‌ها به‌عنوان پایلوت انتخاب‌شده و برای دیگر بخش‌ها، برنامه‌های جداگانه‌ای وجود دارد. مثلاً در پارس جنوبی، دو ماه جلوتر فعالیت‌ها شروع‌شده است و کارگروه‌های تشکیل‌شده فعال‌شده و برنامه در حال انجام است. ولی علت اصلی این انتخاب آن است که مدیریت دارایی‌های فیزیکی در پتروشیمی بندر امام دو دوره سابقه ارزیابی داشته، فرهنگ استفاده از نظام مدیریت دارایی‌های فیزیکی در پتروشیمی بندر امام آماده‌تر و بستر آن فراهم‌شده است. در این پتروشیمی مدیریت دارایی‌های فیزیکی فعالیت‌های خوبی تاکنون انجام داده است و در حال حاضر آماده تدوین نظام نت است.
از طرف دیگر نظام نت، سیستم پیچیده‌ای نمی‌باشد.جمع‌کردن تمام فعالیت‌های نت و بازرسی سایت با یک شابلون مشخص که تحت Asset Management می‌باشد خواهد بود.
مهندس اصل عربی در ادامه این گفتگو اظهار داشت: هر مجموعه و بنگاه تولیدی دارای اهداف مشخص می‌باشد. بخشی از فعالیت‌ها مستقیماً با اهداف ارتباط داشته و بخش دیگر پشتیبانی‌کننده هستند. تولید در پتروشیمی بدون دستگاه محقق نخواهد شد. امکان در دسترس بودن دستگاه‌ها هم بدون وجود نگهداری و تعمیرات حتی برای یک‌لحظه هم قابل تصویر نیست. پتروشیمی سازمان Asset محور می‌باشد لذا دارایی‌ها بایستی مورد پشتیبانی، نگهداری و تعمیرات قرار گیرند و تأکید می‌شود که منظور از نگهداری و تعمیرات، اداره تعمیرات نبوده بلکه بازرسی فنی و تعمیرات می‌باشد. به دلیل اینکه این دو سازمان وظیفه نگهداری و تعمیرات را بر عهده دارند.
وی افزود: اهداف وضعیتی که در این نظام مشخص می‌شوند نظیر کاهش حوادث، کاهش هزینه‌ها، افزایش قابلیت دسترسی و قابلیت اطمینان و بحث مدیریت انرژی برای تجهیزات و دستگاه بستگی به این دارد که پتروشیمی بندر امام برنامه‌هایی که ذیل این نظام تدوین می‌شوند را عملیاتی بکند.
به نظر بنده این برنامه‌ها همان برنامه‌های جاری سازمان می‌باشد. لیکن خیلی از برنامه‌های موجود در عمل وضعیت قابل قبولی ندارند ولی میزان آن اکنون قابل‌سنجش نمی‌باشد. این نظام کمک می‌کند که مرزها شفاف شده و میزان اثربخشی برنامه‌ها مشخص گردد.پیشنهاد بنده این است که فرآیند نگهداری و تعمیرات یک فرآیند سازمانی می‌باشد و در مدل کلانی که برای این نظام دیده شده است واحد نگهداری و تعمیرات و بازرسی به‌عنوان یک مجموعه که تخصص ویژه‌ای را بکار می‌بندد تا دستگاه‌ها را نگهداری و تعمیر کنند بشمار می‌رود و این مجموعه پشتیبانی از بخش‌هایی نظیر مهندسی، مالی، بهره‌برداری، تدارکات، خرید، انبارها و همه سازمان‌های مرتبط را لازم دارد. نگرانی این است که نظام تدوین شود لیکن انجام آن فقط متوجه اداره تعمیرات گردد، درصورتی‌که این نظام پس از تصویب مدیرعامل پتروشیمی بندر امام دیگر وظیفه کل سازمان می‌باشد و سایر اداره‌ها همانند HSE، مهندسی و غیره طبق فرآیندهای مرتبط به خود که در نظام تعریف می‌شود وظایف خود را شفاف انجام خواهند داد و این نظام با کلیه جوانب در مجموعه پتروشیمی بندر امام جاری‌سازی شود. پیشنهاد دیگر من این است که انجام کارها منطبق با نظام یک فرهنگ‌سازمانی شود و در کل مجموعه منتشر گردد تا کلیه بخش‌ها، حدودوثغور نظام را بشناسند و آن را فقط وظیفه تعمیرات ندانند و هرگونه تغییر که لازم است در نگهداری و تعمیرات ایجاد شود در ابتدا بایستی در این نظام تعریف و سپس مصوب شود و بعدازآن در قالب مدل و ویرایش جدید، اجرا گردد.
مدیرکل راهبری نت وزارت نفت در پاسخ به این پرسش که آیا سازمانی تاکنون این نظام را تدوین و انجام داده است؟ گفت: نظام نگهداری و تعمیرات، سازمان نیست بلکه وظایفی می‌باشد که باید انجام می‌گرفته. نظام نت در پتروشیمی بندر امام از زمان جاری‌سازی نرم‌افزار مدیریت مکانیزه نگهداری و تعمیرات (CMMS) بایستی تدوین و به اجرا گذاشته می‌شده است، لیکن تاکنون این عملی نشده و تا وقتی‌که نظام تدوین و بکار گرفته نشود دوباره ما را به اول خط بر خواهد گرداند تا آن را تدوین کنیم.
تکنیک‌های جدیدی تحت عناوین مختلف نظیر RCM، RCA، LCC و غیره وجود دارند. این‌ها در کجای سازمان بایستی پیاده‌سازی شوند و در چه قسمت‌هایی مؤثر می‌باشند، نظام نت می‌تواند جایگاه به‌کارگیری ابزارهای مختلف را مشخص نماید و کلیه سازمان‌ها بایستی دارای چنین نظامی باشند. چارچوبی که برای آن تعریف شده برگرفته از نظام مدیریت دارایی‌های فیزیکی می‌باشد. در این نظام کلیه ظرفیت‌های موجود سازمان شناسایی و در جایگاه مناسب خود بکار گرفته می‌شوند، مثلاً نیروهای انسانی چه وظایفی بایستی داشته باشند، در آن تعریف می‌شود. این نظام کمک می‌کند تا مدیریت منابع سازمانی با توجه به واقعیت‌های موجود سناریوهای لازمه خود را تدوین نماید.
وی در خصوص چگونگی فراگیری این نظام با توجه به اینکه پتروشیمی بندر امام در بخش‌های مختلف از نظر دستورالعمل، استانداردها و داکیومنت ها بسیار غنی می‌باشد بیان داشت: مستندات، متولی و مصرف‌کننده مشخصی دارند، مثلاً نقشه‌های موجود در سازمان نظیر نقشه‌های P&ID مورد مصرف آن‌ها برای سازمان‌های تعمیرات، مهندسی و بازرسی می‌باشد. سرخط‌های همه این‌ها در نظام‌نامه آمده است مثلاً P&ID برای چه منظوری استفاده می‌شود، داکیومنت ها را چه موقعی استفاده باید کرد، در نظام‌نامه، جزئیات مستندات وارد نمی‌شود و فقط موارد مصرف تعیین و تصویر می‌شوند چون در نظام نت، فعالیت‌ها بر اساس سیستم فرآیندی تعریف می‌شود، اولین چیزی که در تعمیرات پیشگیرانه در فرآیندهای نظام‌نامه دیده می‌شود Maintenance Program می‌باشد که بایستی تصویر شود. یعنی برنامه تعمیراتی بایستی تهیه و اجرا گردد. لزوم داشتن برنامه تعمیراتی ممکن است ۲۰۰ یا ۳۰۰ صفحه فعالیت و جداول لازم داشته باشند که برگرفته از داکیومنت ها، نقشه‌ها و تجارب و غیره می‌باشد، مثلاً برنامه بازدید کمپرسور شماره x واحد الفین، برنامه بازرسی و کلیه برنامه‌های دیگر که برگرفته از مستندات و دستورالعمل‌ها می‌باشد تدوین شده و وجود دارد و برای انجام فعالیت‌های مختلف بایستی به آن‌ها رجوع شود.
مدیرکل راهبری نت وزارت نفت در خصوص تاریخ شروع کار تدوین نظام‌نامه نت در پتروشیمی بندر امام گفت: اولین دوره ارزیابی مدیریت دارایی‌های فیزیکی این مجتمع در سال ۲۰۰۸ انجام‌شده است. لیکن در سطح وزارت نفت نظام‌نامه مدیریت دارایی‌های فیزیکی در سال ۹۳ به کلیه سازمان‌ها ابلاغ‌شده و تدوین نظام‌نامه نگهداری و تعمیرات از اول سال ۹۴ شروع شده است و در اوایل سال جاری طی جلسه‌ای با مدیرعامل پتروشیمی بندر امام موضوع مطرح شده و پس از تأیید در خصوص اجرای آن به‌عنوان یک ضرورت و الزام در سازمان، مطالعات اولیه و مقدمات لازم انجام شده و طی جلسه‌ای فقط نسبت به تبیین موضوع پرداخته‌شده است و مجوز از مدیرعامل گرفته شده که طی برنامه سه‌ماهه، این نظام را در پتروشیمی بندر امام با کمک معاونت امور مهندسی وزارت نفت تدوین و در سیستم منتشر کنیم.
مهندس اصل عربی در مورد بازه زمانی مشخص برای عملیاتی کردن این نظام در سازمان توضیح داد: عملیاتی کردن این نظام در سازمان تابع بازه زمانی مشخصی نمی‌باشد و چون یک سیاست و قانون است بازه زمانی ندارد. لیکن برنامه اجرایی می‌تواند بازه داشته باشد و تا زمانی که مجموعه وجود دارد نظام نگهداری و تعمیرات هم وجود دارد و همیشه به‌عنوان سیستم پشتیبانی در سازمان وجود خواهد داشت. لیکن به‌صورت مستمر با نتایج و بازخوردهایی که از سیستم گرفته می‌شود ویرایش گردد.