بقعه پیرخضر و منزل جواهری بناهایی به قدمت تاریخ در کردستان

ایلنا: بقعه پیرخضر و منزل جواهری از جمله بناهای تاریخی در استان کردستان هستند که قدمت آن‌ها به دوران قاجاریه و صفویه برمی‌گردد.

*بقعه پیر خضر
بقعه تاریخی پیرخضر بنایی واقع در روستای قبا سرخ از توابع شهرستان بیجار بوده که در اواخر حکومت صفوی احداث شده و مورد احترام و توجه مردم منطقه است.
این بنا مدفن امامزاده پیرخضر است و دارای ۳۰ مترمربع زیربناست که اصالت و شالوده اصلی آن از نوع بناهای خشتی بوده و با چهارپایه و یک طاق گنبدی ساخته شده است.
محوطه اطراف این بنای تاریخی مربوط به هزاره اول ق. م و قرن ۶-۹ ه. ق و از آثار تاریخی شاخص استان بوده که به شماره ۵۹۱۵ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
این بنای تاریخی در سال ۸۱ توسط اداره‌ کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کردستان مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است.
آجرچینی بنا و مرمت گنبد و محوطه‌سازی از جمله اقدامات مرمتی بر روی این بنای تاریخی در سال ۸۱ توسط اداره ‌کل میراث فرهنگی استان کردستان بوده است.
این بنا در سال ۸۱ به شماره ۶۴۱۲ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

*منزل جواهری
منزل جواهری متعلق به دوران قاجاریه است که در محله قدیمی قلعه چهارلان و در مجاورت بناهای منزل معتمد وزیری، مسجد وزیر و سر درب فهیم واقع شده است.
منزل جواهری در مجاورت پارک شهدای سنندج واقع شده و دارای چشم‌اندازی زیباست، مساحت این بنا بالغ بر ‌هزار مترمربع است و از یک سر درب ورودی با آجرکاری زیبا و یک ضلع ساختمان با دو اشکوب ساخته شده است.
این بنا دارای یک ایوان بوده و دو ستون چوبی و اتاق‌های سه دری بر زیبایی فضای داخلی این بنا افزوده؛ به طوری که دسترسی به ایوان، اتاق شاه‌نشین و اتاق سه دری منوط به عبور از دهلیزهای ورودی است.
اروسی سه دری اتاق شاه‌نشین، آجر کاری خفته راسته و آجرکاری زیبای سر درب ورودی از جمله تزئینات این بنا است.
منزل جواهری از نظر ویژگی‌های معماری و تزئینات وابسته به آن قابل قیاس با بناهایی همچون منزل عطایی در محله قلعه‌ چهارلان و منزل رحیم‌زاده در محله سرتپوله است.
بنای مذکور توسط اداره ‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کردستان تملک شده و اقدامات مرمتی به صورت مرمت اضطراری، ساماندهی و احیای آن توسط کار‌شناسان حوزه حفظ و احیا انجام گرفته است.
این بنا به شماره ۶۴۱۱ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.