ایلنا گزارش می‌دهد؛
وقتی صدای اره برقی در گوش جنگل می‌پیچد
قطع درختان جنگل به منظور بهره‌برداری صنایع در حالی رخ می‌دهد که نه تنها وضعیت اقلیمی کشور به درختان جنگل برای جلوگیری از گرد و غبار و سیل نیاز دارد، بلکه جبران و ایجاد یک درخت به جای درختی قطع شده، ممکن است؛ صدها سال به طول بیانجامد.
«سکوت مطلق و گاهی صدای دلنشین آواز پرندگان؛ پرندگانی که بر سر شاخه‌های درختان بلند بلوط و راش از این شاخه به آن شاخه می‌پرند و جنگل‌های سبز انبوه که از لابه لای آنها صدای شُرشُر چشمه‌ای روان به گوش می‌رسد.
خش خش خردشدن برگ‌ها را اگر بشنوی و به سمت صدا، چشمانت را تیز کنی در میان مه غلیظ صبحگاهی شاید کمی آن طرف‌تر شوکا یا مرالی را ببینی که لب به آب چشمه سپرده است.
آرام و بی‌صدا اگر دنبالش کنی، ممکن است؛ به گروهی از چند مرال برسی که در میان درختان انبوه به دنبال هم می‌دوند و انوار کوچکی از خورشید که از میان شاخ و برگهای انبوه درختان مجالی برای تابش یافته، بدن قهوه‌ای و شاخ‌های زیبای طلایی‌شان را نوازش می‌دهد.»
محیط‌بان پناهگاه حیات وحش دودانگه استان مازندران هنوز می‌تواند؛ این تصویر را از حدود 12 سال پیش به یاد بیاورد و در مسیر رسیدن به این منطقه برایمان تعریف کند.
« از سال 84 کم کم آغاز شد، لودرها را آوردند، کندند و جاده کشیدند و جلو رفتند و بر لبهای ما نیز مهر سکوت زدند، آنقدر پیش رفتند تا مرال های وحشت زده را کیلومترها فراری دادند، هنوز هم به این منطقه که می آیم و ساعت ها گوش هایم را تیز می کنم، صدای خش خش که می آید، چشمانم تیز می شود اما مرال ها دیگر رفته‌اند و این صدا 10 سال است که هر روز در گوشم می‌پیچد.»
هدف این خرابی‌ها و جاده کشی‌ها البته مرال‌ها و شوکاها نبودند، هدف جاندارانی بود که توان فرار کردن را نداشتند: درختان.
بهره برداری از جنگلها با مجوز اداره منابع طبیعی استان مازندران که به زبان ساده همان قطع کردن قانونی هزاران اصله درخت می‌شود، تجارت پر سودی است که آتش آن به جان درختان این منطقه می‌افتد و یک به یک درختان را واژگون می‌کند.
آنچه اکنون از منظره توصیفی محیط بان باقی مانده؛ جاده، ماشین، اره برقی و... همه اینها درست در وسط منطقه حفاظت شده پناهگاه حیات وحش است که انگار می‌خواهد؛ واژه پناهگاه را به سخره بکشد.
12 سال پیش جاده کشی‌ها و بهره‌برداری‌ها آغاز می‌شود و کار به جایی می‌رسد که حتی قاتلان درختان، منت بر سر محیط زیست می‌گذارند و عنوان می‌کنند که این کار برای جنگلها خوب و لازم است و موجب اصلاح اکوسیستم جنگل می‌شود و صدای دوستداران محیط زیست را بلند می‌کند که مگر صدها سال پیش که کسی درختی را قطع نمی‌کرد، اختلالی در حیات جنگلها پیش آمد که اکنون نیاز به دخالت انسان داشته باشد؟ مگر شما نمی‌دانید که طبیعت خودش، خودش را اصلاح می‌کند؟
چرخ زمانه می‌چرخد و می‌چرخد تا در دی ماه 1392 به دلیل آسیب دیدگی‌های وسیع جنگل‌های کشور دولت تصویب می‌کند که «سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور موظف است؛ اجرای طرحهای جنگلداری در شمال کشور را به نحوی برنامه‌ریزی و مدیریت کند که چوب حاصل از بهره‌برداری جنگل، صرفا از درختان آسیب دیده (شکسته، افتاده، ریشه کن، آفت زده) و عملیات پرورشی تامین شود.»
اما امروز باز هم همچنان تعداد زیادی تنه قطع شده درختان قطور در کنار جاده دیده می‌شود و هرچند که معاون فنی اداره منابع طبیعی ادعا می‌کند که همه آنها از میان درختان آسیب دیده هستند، اما معصومه ابتکار رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، در بازدید خود از این منطقه نسبت به رعایت دقیق قانون در این خصوص اظهار تردید می‌کند و معتقد است که یک کارشناس باید این درختان را بررسی کند.
وی در مورد اینکه چه کسی بر صدور مجوز برای شرکت‌های بهره بردار و عملکرد این شرکت ها نظارت می‌کند، به ایلنا می‌گوید: خود سازمان مراتع و جنگلها مجوزها را صادر می‌کند و وظیفه نظارت بر این فرآیند را نیز خود این سازمان بر عهده دارد.
محلی های منطقه گاهی از خارج شدن چندین ماشین پر از چوب در هر روز خبر می‌دهند، مگر یک جنگل چقدر درختان آسیب‌دیده دارد که هر روز این مقدار چوب تولید می‌شود؟
این روزها همه نگران خشکسالی ها و بارش های کم هستند، زادآوری درختان به دلیل این مشکلات اقلیمی به شدت آسیب‌دیده است. کاشت مجدد یک درخت و رشد آن به طوری که جایگزین درخت قطع شده شود، ممکن است؛ صدها سال به طول بیانجامد و همه این ناگواری‌ها در حالی است که کشورهای پیشرفته دنیا که برخی از آنها مانند آلمان با مشکلاتی همچون خشکسالی روبرو نیستند و جنگل‌های انبوهی نیز دارند، در صنعت خود از چوب‌های مصنوعی استفاده می‌کنند؛ شاید زمان آن رسیده که ما هم به سمت استفاده این محصولات حرکت کنیم.
محیط‌بان منطقه دودانگه قبل از آنکه به محل قطع درختان برسیم، تعریف می‌کرد که چگونه در جاده‌های سنگلاخی منطقه برای تعقیب و دستگیری متخلفان و شکارچیان با سرعت زیاد می‌راند، اکنون هم که از جاده‌ی درختان قطع شده بر می‌گردیم، پایش را روی گاز می‌گذارد و با عصبانیت و سرعت مسیر را طی می‌کند؛ بی آنکه بداند، هرچقدر هم که سریع براند، به این راحتی‌ها نمی‌تواند؛ عاملان قطع درختان منطقه تحت حفاظتش را تعقیب کند.
گزارش: آیسان زرفام
