رئیس کارگروه کاهش تقاضای مواد مخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام:
در حوزه پیشگیری از اعتیاد عملکرد ضعیفی داشته‌ایم
رئیس کارگروه کاهش تقاضای مواد مخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: متاسفانه در حوزه پیشگیری از اعتیاد در این سال‌ها عملکرد ضعیفی داشته‌ایم.
سعید صفاتیان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره مرگ و میر ناشی از سوءمصرف مواد مخدر گفت: تعداد موارد مرگ و میر ناشی از مصرف مواد مخدر در ایران بر اساس اعلام ستاد مبارزه با مواد مخدر نزدیک به سه هزار نفر است.
صفاتیان با تاکید براینکه مرگ و میر ناشی از استفاده از روانگردان‌ها همچون شیشه‌ها یا آمفتامین‌ها بالاتر از مرگ ناشی از مصرف مخدرها است، خاطرنشان کرد: این مواد به دلیل داشتن اثرات سریع و به ویژه حالات روانی که ایجاد می‌کنند، احتمال خودکشی در فرد را افزایش می‌دهند. همچنین احتمال دگرکشی نیز در این افراد بالاتر می‌رود.
وی اضافه کرد: معمولا احتمال ابتلا به اضطراب یا افسردگی در میان مصرف‌کنندگان مواد روانگردان بیشتر بوده و به همین علت اقدام به جنایت نیز در میان آنان بیشتر است، لذا مجموعه این عوامل باعث می شود که آمار مرگ و میر در حوزه استفاده از مواد روانگردان بالا باشد.
ناخالصی در مواد مخدر مرگ مصرف‌کنندگان را رقم می‌زند
این روانپزشک حوزه اعتیاد با بیان اینکه نوع مصرف مواد نیز در میزان مرگ و میر معتادان تاثیرگذار است، گفت: به عنوان مثال مرگ و میر در میان افرادی که مواد را تزریق می‌کنند به ویژه تزریق همراه با اوردوز و نیز افرادی که مصرف مواد مخدر را زود شروع کرده‌اند یا افرادی که دارای بیماری‌های زمینه‌ای همچون بیماری قلبی یا دیابت هستند، بسیار بیشتر است.
رئیس کارگروه کاهش تقاضای مواد مخدر وجود ناخالصی در مواد مخدر یا روانگردان را از دیگر علل مرگ و میر در میان این افراد دانست و ادامه داد: ناخالصی‌های موجود در این مواد سبب بسته‌شدن عروق مغزی شده و فرد در اثر سکته مغزی جان خود را از دست می‌دهد.
وی با تاکید براینکه ناخالصی‌های موجود در مواد مخدر می‌تواند سمی هم باشد، اظهار کرد: هشت سال پیش که مواد روانگردان وارد ایران شد، کیلویی 180 میلیون تومان بود و امروز کیلویی 18 میلیون تومان است، لذا سود قاچاقچیان بسیار پایین آمده است و برای اینکه قاچاقچی بتواند یک کیلو را تبدیل به یک کیلو و 200 گرم کند، از موادی استفاده می‌کند که بتواند وزن ماده را بالا ببرد و در این راستا از مواد ارزان قیمت ناخالص‌تر و شاید سمی استفاده می‌کند.
صفاتیان اضافه کرد: در این راستا تولیدکنندگان مواد مخدر از مواد خواب‌آور یا آمفتامین‌ها که عوارض خطرناکی دارند، استفاده می‌کنند به گونه‌ای که فرد پس از مصرف ماده مورد نظر به حالت خواب فرو می‌رود. یا از عوارض آمفتامین‌ها رنج می‌برد.
تحقیقی در خصوص مرگ و میر ناشی از مصرف مواد سمی نداریم
این روانپزشک حوزه اعتیاد با تاکید براینکه تحقیقی در خصوص مرگ و میر ناشی از مصرف مواد سمی نداریم، عنوان کرد: مقایسه آمار مرگ و میر ناشی از مصرف مواد مخدر طی سال‌های 89 تا 93 نشان می‌دهد که در سال 89 تقریبا 3 هزار و 650 نفر و در سال 93 ، 2 هزار و 990 نفر در اثر سو مصرف مواد مخدر جان خود را از دست داده‌اند، یعنی آمار مرگ و میر ناشی از مصرف مواد مخدر با کاهش 660 نفری مواجه بوده است.
وی تصریح کرد: علیرغم اینکه تغییر الگوی مصرف به سمت روانگردان‌ها را داشته‌ایم و آمار مرگ و میر ناشی از مصرف این مواد بیشتر است، اما آنچه در جامعه ما اتفاق افتاده است کاهش مرگ و میر در میان معتادان است که علت آن آگاهی‌رسانی و اطلاع‌رسانی دقیق بوده که سبب شده معتادان به این موضوع توجه بیشتری داشته باشند.
رئیس کارگروه کاهش تقاضای مواد مخدر افزود: همچنین این اطلاع‌رسانی سبب شده مردم برای درمان بسیار زود به مراکز درمان اعتیاد مراجعه کنند، چنانکه در سال 93 میزان معتادانی که وارد چرخه درمان شده اند، نسبت به سال 89، 35 درصد افزایش داشته است.
صفاتیان تاکید کرد: این افراد مستعد مرگ بوده‌اند و اگر ستاد مبارزه با مواد مخدر اطلاع‌رسانی لازم ر ا در این خصوص انجام نمی‌داد، امروز شاهد بالاتر رفتن آمار مرگ و میر ناشی از سوء مصرف مواد مخدر و روانگردان بودیم. هر چند که در حال حاضر با ناخالصی در مواد مصرفی معتادان و تغییر الگوی مصرف مواجه هستیم، اما کاهش تعداد مرگ و میر معتادان ناشی از اطلاع‌رسانی خوب ستاد مبارزه با مواد مخدر در سطح کشور است.
طول عمر مصرف‌کنندگان مواد روانگردان کوتاهتر است
وی با بیان اینکه مواد مخدر سمی و ناخالص با یکدیگر تفاوت دارند، اظهار کرد: عموما قاچاقچیان موادمخدر نمی‌توانند؛ مواد سمی را به مقدار زیاد وارد بازار کنند، چرا که باید بتوانند مواد خود را بفروشند و اگر مرگ و میر ناشی از مصرف مواد فروخته شده توسط یک فروشنده خاص زیاد باشد از تعداد مشتریان وی کاسته خواهد شد.
صفاتیان بیان کرد: طول عمر افرادی که مواد روانگردان استفاده می‌کنند، کمتر از افرادی است که مواد مخدر مصرف می‌کنند. همچنین میزان بیماری های روانی ناشی از مصرف مواد روانگردان بیش از بیماری‌های روانی ناشی از مواد مخدر است.
این روانپزشک حوزه اعتیاد خاطرنشان کرد: اطلاع‌رسانی خوب ستاد مبارزه با مواد مخدر و اقدامات انجام شده توسط دستگاه‌های مربوطه سبب شده که افراد آگاه باشند، اگر مواد مخدر را با دوزهای بالا مصرف کنند یا چنانچه دارای بیماری‌های زمینه‌ای باشند، احتمال مرگ‌شان بیشتر است، لذا در زمان مصرف مواد مخدر مراقبت بیشتری از خود می‌کنند.
وی اضافه کرد: همچنین این افراد می‌دانند که اگر پس از مصرف مواد مخدر دچار حالات غیرمعمول شوند، نباید دوباره از فروشنده قبلی خرید کنند. همچنین معتادان تزریقی نیز طی این سال‌ها به سطحی از آگاهی رسیده‌اند که می‌دانند با مصرف مواد مخدر سنگین به ویژه با تزریق آن جان‌شان به خطر می‌افتد، لذا تغییر الگوی مصرف تدریجی در میان آنان ایجاد شده است.
سیستم‌های مقابله و درمان در حوزه اعتیاد هماهنگ نیستند
رئیس کارگروه کاهش تقاضای مواد مخدر در خصوص پیشنهاد خود مبنی بر تشکیل کمیته تنظیم بازار با بیان اینکه در حال حاضر هیچ ارتباط معناداری میان سیستم مقابله با اعتیاد و درمان در کشور نمی بینیم، گفت: منظور من از کمیته تنظیم بازار آن است که کمیته‌ای در سطح عالی تشکیل شده و دو تفکر مقابله با مصرف مواد مخدر و کاهش تقاضای این مواد در کنار یکدیگر قرار گرفته و هماهنگ‌تر شوند.
صفاتیان اظهار کرد: سیستم مقابله و درمان به صورت جداگانه تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی می‌کنند و به ندرت پیش می‌آید که جامعه‌شناسان، پزشکان و نیروی انتظامی کنار هم قرار بگیرند و وضعیت اعتیاد در کشور را به صورت هماهنگ رصد کرده و در این خصوص برنامه‌ریزی کنند.
این روانپزشک حوزه اعتیاد تصریح کرد: از طرفی حوزه پیشگیری و کاهش تقاضا نیز بسیار مهم است که باید از طریق آگاه‌سازی مردم انجام وظیفه کنند، اما متاسفانه حوزه پیشگیری در این سال‌ها عملکرد ضعیفی داشته است.
