مطالبات فعالان حوزه فرهنگی از دولت جدید چیست؟/۵/
برداشتن سایه‌ی سیاست و امنیت از ارشاد، مهمترین درخواست ماست
بزرگترین آفت فرهنگ و هنر در کشورمان همواره امنیتی و سیاسی شدن فضاهای فرهنگی و هنری بوده است. دولت باید به ناشران اعتماد کند. رویه‌ی موجود که بررس‌های ارشاد این کار را انجام می‌دهند!، رویه‌ی غلطی‌‌ست.
ایلنا: فرهاد تیمورزاده(مدیر و صاحب امتیاز انتشارات تیمورزاده) می‌گوید: برداشتن سایه‌ی سیاست و امنیت از حوزه‌های فرهنگی؛ بالاخص حوزه‌ی نشر، از اصلی‌ترین اقداماتی‌ست که دولت و وزارت ارشاد جدید باید درپی آن باشند.
وی دراین‌باره به خبرنگار ایلنا گفت: نمی‌دانم که محقق کردن این خواسته تا چه حد در اختیارات ریاست جمهور خواهد بود؛ اما من با تکیه بر سابقه‌ای که در حوزه‌ی نشر دارم؛ می‌گویم، بزرگترین آفت فرهنگ و هنر در کشورمان همواره امنیتی و سیاسی شدن فضاهای فرهنگی و هنری بوده است.
تیمورزاده ضمن بیان این مطلب که اگر این آرزو محقق شود، شاهد شکوفایی فرهنگ و هنر در کشور خواهیم بود، ادامه داد: اعمال نظر سیاسی و امنیتی شدید به حوزه‌ها و بخش‌های مختلف فرهنگ و هنر، آن هم در زمانه‌ای که دوره‌ی انفجار اطلاعات است و راه‌های متعدد برای دسترسی به اظلاعات وجود دارد، واقعا سوال برانگیز است. به اعتقاد من، این رویکردها تنها می‌تواند باعث صدمه زدن به مراکز و نهادهای تولید فرهنگ شود.
وی در ادامه به التزام تعلق مدیران فرهنگی به فرهنگ و هنر گفت: آقای روحانی باید این اصل را درنظر داشته باشد که وزیر ارشاد و مدیران فرهنگی باید از میان دلسوزان فرهنگی انتخاب شوند. با بررسی سنوات گذشته نیز می‌ینیم تنها زمانی با مدیریت‌های فرهنگی معتدل و مثبت روبرو بوده‌ایم که وزیر و مدیران فرهنگی، از اهالی فرهنگ و هنر بوده‌اند.
مدیر انتشارات تیمورزاده افزود: نباید در انتصاب مدیران فرهنگی، به ملاک‌های حزبی و سیاسی بسنده کرد. این رویکرد به هیچ وجه نتایج مثبتی را در حوزه‌ی فرهنگ و هنر ایجاد نمی‌کند چراکه این مساله تنها می‌تواند به برخوردها و تصمیمات مطلقا مدیران منجر شود، حال آنکه مردم کشور ما به اتمام سیاست‌های سلبی رای داده‌اند.
وی همچنین با انتقاد به مساله‌ی بی‌ثباتی در حوزه‌های فرهنگی مختلف و تصمیمات ناپایدار گفت: ایجاد ثبات در مدیریت‌ها و سیاست‌گذاری‌ها از اوجب واجبات است. رفتارهای مدیران فرهنگی باید قانونمند شود و رییس جمهور باید به شدت با رفتارهای فراقانونی و شخص محور مقابله کند. باید درنظر داشته باشیم که اصالت با قانون است؛ نه با شخص!
تیمورزاده اضافه کرد: این نگاه که فلانی آدم خوبی‌ست؛ ولو به این قیمت که با تصمیمات اشتباهش باعث مخاطره در حوزه‌ی نشر بشود، نگاه اشتباهی‌ست. این نگاه که فلانی چون فارغ‌التحصیل مثلا دانشگاه امام صادق(ع) است؛ می‌تواند مدیر فرهنگی شود، غلط است!
وی اظهار داشت: متاسفانه در طول سال‌های اخیر؛ شاهد صدور آیین‌نامه‌هایی بوده‌ایم که با قانون در تضاد بوده‌اند و مشروعیت‌شان را به جای قانون، از اشخاص گرفته‌اند. چه بسا این آیین‌نامه‌ها در بسیاری از موارد صدمات چشمگیری را به حوزه‌ی نشر و کتاب وارد کرده است. مثلا برگزاری نمایشگاه‌های کتاب استانی که اتفاقا مدیران حاضر آن را از افتخارات خود می‌شمارند، یکی از همین تصمیمات آسیب رسان است.
مدیر انتشارات تیمورزده افزود: ما در شهرها و شهرستان‌های کشور با مشکل ضعف ویترین مواجه هستیم و سیاست‌گذاران فرهنگی ما بدون درنظر داشتن این مساله، با برگزاری نمایشگاه‌های استانی موجبات ورشکستگی کتابفروشان شهرستانی را فراهم آورده‌اند. حال آنکه مشکل اصلی حوزه‌ی کتاب؛ علارغم وجود مشکلات عدیده در حوزه‌ی نشر؛ مشکلات توزیع است! ما به شدت به افزایش کتابفروشی و ویترین کتاب در سراسر کشور نیاز داریم.
وی در ادامه نمایشگاه کتاب تهران را مورد نظر قرار داد و گفت: اینکه می‌گویند ارشاد با کمک تشیکلات و اتحادیه‌های نشر نمایشگاه کتاب تهران را برگزار می‌کند، یک شعار است! در واقع ارشاد؛ تمام امور تصمیم‌گیری و اجرایی را در خود قبضه کرده است. این رویکرد تصدی‌گری باید از ارشاد جدید حذف شود و ارشاد فقط و فقط به مسوولیت نظارتی خود بپردازد. این تصدی‌گر بودن ارشاد در تمام امور فرهنگی و هنر، در تمام دوره‌ها موجب ایجاد رانت‌هایی برای برخی از ناشران نزدیک به دولت شده و در مقابل ناشران مستقل همواره از این بابت تحت فشار بوده‌اند.
تیمورزاده ضمن بیان این مطلب که مشکلات اقتصادی ناشران بسیار زیاد شده، اظهار داشت: چرا ناشران هنوز هم باید مالیات بدهند؟ اینکه می‌گویند ناشران باید اظهارنامه‌ی مالیاتی خود را تحویل بدهند تا درمورد معافیت‌شان تصمیم گیری شود، خود باعث ایجاد رانت و فساد می‌شود! به اعتقاد من تمام دوایر نشر و کتابفروشان می‌بایست تمام و کمال از پرداخت مالیات، عوارض شهری و حتی پرداخت سهم کارفرمای بیمه معاف شوند. تنها در این صورت است که می‌توانیم انتظار یک انقلاب فرهنگی در حوزه‌ی نشر را داشته باشیم.
وی درمورد مساله‌ی ممیزی هم گفت: در هیچ کشوری به ناشران اجازه داده نمی‌شود که برخلاف قانون و ارزش‌های فرهنگی آن کشور کتاب چاپ کنند. اما حرف من این است که ممیزی کتاب باید به ناشران واگذار شود. دولت باید به ناشران اعتماد کند. رویه‌ی موجود که بررس‌های ارشاد این کار را انجام می‌دهند!، رویه‌ی غلطی‌‌ست چراکه اولا بررس‌ها نمی‌توانند نظارت تمام و کمالی بر تمام کتاب‌ها داشته باشند و ثانیا این رویکرد باعث رواج پیداکردن تصمیمات سلیقه‌ای می‌شود.
وی همچنین درمورد بحران کاغذ اظهار داشت: در بحرانی که یکی دو سال اخیر در حوزه‌ی کاغذ به وجود آمد، ارشاد خیلی کوتاهی کرد و درنهایت تمام تقصیرها را به گردن وزارت بازرگانی انداخت. مگر نه این است که وزیر ارشاد و وزیر بازرگانی در هیات دولت کنار هم می‌نشینند؟ به نظر من؛ ارشاد به اندازه‌ی لازم پیگیر حل معضل کاغذ نبود. حوزه‌ی نشر کتاب و مطبوعات در دایره‌ی وزارت ارشاد تعریف شده بنابر این تمام امور مربوطه؛ ازجمله مساله‌ی کاغذ به ارشاد ربط دارد. ارشاد حتی می‌بایست مساله‌ی گسترش تولیدات کارخانه‌های کاغذسازی را دنبال می‌کرد و از آن نتیجه می‌گرفت. اما این اتفاقات هرگز نیافتاد و کارگروه کاغذ نیز عملا کارکردی بر این حوزه نداشت.
