ضرورت تاسیس شبکه تلویزیونی گردشگری ناصر خسرو را دریابیم

تا دو سه دهه گذشته فقط مارکوپولو الگوی جهانگردی و سفرنامه‌نویسی اروپا و غرب و جهان بود. دو دهه گذشته عربها از خواب برخاستند و الگوی ابن بطوطه را مطرح کردند و با پول بی حساب نفت توانستند او را در مقابل مارکوپولو علم کنند. تورهای ابن بطوطه، هتل‌ها و رستوران‌های زنجیره‌ای ابن بطوطه، مجموعه مستند ابن بطوطه، فیلم سینمایی عظیم ابن بطوطه که پولش را حاکمان پولدار خلیج فارس به هالیوود داده تا در مراکش یک مکه جدید بسازند و فیلم را در آن تولید کنند.

پاساژهای ابن بطوطه و هزاران کالای تولیدی و مصرفی بنام ابن بطوطه. فرزندان عرب متولد هزاره سوم چنان چشم‌شان با ابن بطوطه آشناست که مارکوپولو را بیاد نمی آورند. حتی چیزی را بگویم که پیشتر نگفته‌ام. حتی ترکان توانسته‌اند بخود آیند و اکنون بدنبال سیاحتنامه اولیاء چلبی هستند و الگوی ترکی سفرنامه‌نویسی را مطرح کرده‌اند.

سال ۲۰۱۱ را به بهانه ۴۰۰ سال تولد اولیا چلبی در یونسکو بثبت رسانده و کارهای زیادی را بانجام رسانده‌اند. البته آن سفرنامه هم بسیار مهم و ارزشمند حتی برای تاریخ ایران است. راهبرد اخیر حکومت ترکیه در بازسازی نوین خلافت اسلامی، نیاز به الگوهای شرقی و ترکی را بشدت برایشان مهم کرده است. اخیرأ با ساختن فیلم‌ها و مجموعه‌ها و پرداختن کتاب‌ها و ترجمه آثار او به زبان‌های گوناگون و بویژه عربی، سعی در تسخیر بازار توریسم دارند.

آیا ضرورت دارد الگوی کهن‌تر فارسی را در برابر الگوهای غربی و عربی و ترکی ارائه کنیم؟ آیا این ضرورت را دریافته‌ایم؟ فرزندان ما چقدر ناصر خسرو را می‌شناسند؟ الگوی کنونی گردشگری و ماجراجویی جوان ما کیست؟ چقدر به اهمیت اقتصادی گردشگری و جاذبه‌های فرهنگی فکر کرده‌ایم؟ آیا با چه جرأتی ناصر خسروی هزارساله ایرانی را در مقابل مارکوپولو و ابن بطوطه هفتصد ساله و اولیا چلبی سیصد و پنجاه ساله تنها می‌گذاریم؟ مگر چند الگوی هزار ساله داریم که اینگونه بی‌پروا چشم می‌پوشیم؟ اگر نجنبیم باید منتظر الگوهای جهانی چینی و روسی و وایکینگی باشیم که بر ما غلبه کند. باید جنبید. هرکس هر بخش کار را پیش ببرد خوب است. البته بصورتی که به ما نخندند.

نگاهی به شبکه‌های ماهواره‌ای، نشان از حضور شبکه تلویزیونی ایتالیایی گردشگری مارکوپولو دارد که مشغول پخش برنامه‌های گردشگری و توریستی است. نام مارکوپولو برای ایتالیاییان آنقدر ارزش جذب گردشگر و بازاریابی توریستی دارد که دست به چنین کاری بزنند. هنوز از شبکه تلویزیونی عربی گردشگری ابن بطوطه نشنیده‌ایم. بعید نیست بزودی آن را هم ببینیم و نیز شبکه تلویزیونی ترکی گردشگری اولیاء چلبی را(شاید هم هست و من نمی‌دانم!؟).

زمانی که طرح هزاره سفرنامه ناصرخسرو را منتشر می‌کردم نمی‌دانستم که در این زمینه(و برخی زمینه‌های دیگر) نیز می‌توان کار کرد. اینک پیشنهاد می‌گردد: پیش از عقب افتادن از عربان و ترکان، " شبکه تلویزیونی ایرانی گردشگری ناصرخسرو " با هدف نشان داده گردشگری دنیای ایرانی و با نام بزرگترین جهانگرد ایرانی ناصرخسرو تأسیس گردد.

یادداشت از: محسن جعفری مذهب