در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
تشریح استراتژی حزب اسلامی کار برای انتخابات آتی مجلس
اگر اصلاح‌طلبان از رویکردی که در سال ۹۲ و برای انتخابات ریاست جمهوری اتخاد کردند که رویکرد همگرایی، وحدت و کار تشکیلاتی بود، تخطی بکنند، نتیجه سال ۸۴ دوباره در انتخاباتی مانند مجلس تکرار می‌شود.
پس از برگزاری انتخابات پیشین ریاست جمهوری در کشور و پیروزی کاندیدای مورد حمایت اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گرایان در انتخابات، فضایی مثبت و امیدوارکننده‌ای در کشور شکل گرفت که موجب ایجاد نشاط بیشتر در کشور شده است.
شکل گیری این فضا منجر به تحرک بیشتر گروه‌ها و احزاب سیاسی برای انتخابات آتی مجلس شورای اسلامی شده است. در این میان حزب اسلامی کار به عنوان یکی از احزاب فعال در جبهه اصلاحات، اندک اندک شرایط را برای حضور فعال و گسترده در انتخابات فراهم می‌کند. به این بهانه با محمد نیشابوری، سخنگو و رئیس دفتر سیاسی حزب اسلامی کار گفت‌وگویی داشتیم. وی در این گفت‌وگو به تشریح استراتژی حزب اسلامی کار در عرصه انتخابات آتی مجلس شورای اسلامی پرداخته است که مشروح آن در ادامه می‌آید:
***رویکرد حزب اسلامی کار به عنوان یکی از احزاب فعال در کشور نسبت به انتخابات مجلس دهم چیست؟ و چه برنامه‌هایی برای حضور در این انتخابات دارد؟
بعد از انتخابات ۲۴ خرداد سال ۹۲، فضای سیاسی کشور از آن فضای ملتهب و بسته سیاسی که قبل از انتخابات ریاست جمهوری وجود داشت، فاصله گرفت و فضایی فعال ایجاد شد. احزاب نیز به فراخور همین فضا، فعالیت‌هایشان را گسترش داده‌اند. در این میان، حزب اسلامی کار رسالت خود می‌داند تا درعرصه‌ها و برهه‌های حساس و تاریخی کشور فعالیتش را گسترش دهد.
تفکر ما تفکر اصلاح‌طلبی است و این تفکر در ذات خود حرکت به سوی اصلاح امور را در قالب مدنیت تنظیم می‌کند که یکی از این قالب‌ها حضور فعال در انتخابات است. اگر به انتخابات‌های سال‌های قبل نگاهی کنید، مشاهده می‌کنید که نامزدهای انتخابات، چه مجلس، چه شوراها و چه ریاست جمهوری سعی و تلاش گسترده‌ای داشتند که با مجموعه حزب اسلامی کار وارد تعامل بشوند و بتوانند از سبد رای حزب استفاده کنند. در انتخابات مجلس شورای اسلامی هم مشاهده می‌کنیم که مجموعه خانه کارگر و حزب اسلامی کار به شکل تشکیلاتی و واحد در کنار یکدیگر بوده‌اند و سبد رای خوبی هم داشتند، هر چند که در انتخابات‌های گذشته مشکلاتی وجود داشت که نمی‌توان این مشکلات را کتمان کرد؛ از ردصلاحیت‌های گسترده تا کاهش مشارکت عمومی اما به طورمشخص، ما از نامزدهایی که حمایت کرده‌ایم، همواره آن نامزدها، نامزدهای برجسته‌ای بودند و توانستند سبد رای خوبی را نیز کسب کنند که این رویه مشمول انتخابات مجلس دهم نیز می‌شود. حزب اسلامی کار بنا بر رسالت و توانی که در خود می‌بینید، بنا دارد در انتخابات سال آتی، به شکل گسترده حضور داشته باشد.
***اشاره‌ای به رویکرد پیشین حزب اسلامی کار در انتخابات‌های قبلی داشتید و از تصمیم این حزب برای حضور قاطع و گسترده در انتخابات آتی مجلس و فرستادن تعدادی از نیروهای توانمند به مجلس سخن گفتید. سوالم این است که حال برای این حضور چه برنامه‌هایی را شروع کرده‌اید؟
موضوع انتخابات مجلس از دی‌ماه سال گذشته در دستور کار دفتر سیاسی حزب قرار گرفت و بنا به دستور دبیرکل و شورای مرکزی وارد موضوع شدیم. اولین چیزی که تصمیم گرفته شد، این بود که برای حضور موفق باید یک استراتژی تعیین کنیم، چرا که تا این استراتژی تدوین نشود و ندانیم که چه می‌خواهیم بکنیم، تاکتیک‌هایی که هم اتخاذ می‌شود، تاکتیک‌های خوب و منتج به نتیجه‌ای نخواهد بود.
***این استراتژی مشخص شده؟
بخش اعظمی از این استراتژی مشخص شده که چه می‌خواهیم و چه باید بکنیم. اولین سوالی که در این استراتژی مدنظر ما بود و باید به آن پاسخ می‌دادیم، این بود که آیا می‌خواهیم درانتخابات شرکت کنیم یا نه؟ و پرسش بعدی این بود که چرا می‌خواهیم در انتخابات شرکت کنیم و این می‌خواهیم را چگونه می‌شود محقق کرد؟
*** پاسخ به این سوال‌ها چه بود؟
به جمع‌بندی رسیدیم که می‌خواهیم درانتخابات شرکت کنیم و حضور فعال داشته باشیم. سوال دومی که مطرح شد، این بود که چگونه می‌خواهیم در انتخابات حضور فعال داشته باشیم؟ که بررسی به این سوال همچنان در دفتر سیاسی ادامه دارد.
برای چگونه وارد شدن، دو رویکرد مطرح است: اینکه آیا حزب اسلامی کار نیروهایش را تجمیع کند و نامزدهای اختصاصی خودش را داشته باشد و از آنها حمایت بکند یا بر اساس سناریو شورای هماهنگی جبهه اصلاحات که حزب عضوی از آن هست، کارش را جلو ببرد که این دو وجه دارد: یکی اینکه شورای هماهنگی جبهه اصلاحات برنامه‌اش چیست؟ یعنی مجموعه اصلاح‌طلبان برای حضور در انتخابات چه برنامه‌ای دارند و شورای هماهنگی جبهه اصلاحات برای انتخابات آتی چه برنامه‌ای دارد؟ آیا شورای هماهنگی جبهه اصلاحات هم به حضور فعال و گسترده در انتخابات رسیده است یا خواهد رسید؟ و دوم اگر رسیده، چگونه می‌شود با دوستان وارد گفت‌وگو شد. به هرحال فکرمی‌کنم تا دو، سه ماه آینده، این رویکردها و استراتژی در حزب مشخص شود و بعد از آن، وارد فاز بعدی خواهیم شد اما باید این نکته را بگویم که در این بررسی‌ها، زمان را از دست نداده‌ایم و اقدامات دیگری را نیز همزمان انجام داده‌ایم.
***آن اقدامات چیست؟
فعال‌ترکردن دفاتر استانی حزب. همانطور که می‌دانید طی ۸ سال گذشته هزینه‌های فعالیت سیاسی به دلیل ندانم‌کاری برخی نهادهای مسئول بسیار افزایش یافته بود. هر فعالیتی حتی در چارچوب قوانین نظام توسط برخی نهادها و حتی دولت نهم و بعد هم دولت دهم به معنای فعالیت با رویکرد تخریبی بود. این اشتباه تاریخی بزرگی بود که به سادگی قابل جبران نیست.
وضعیت بسته و منجمد سیاسی به مراتب دراستان‌ها شدیدتر بود. اما در شرایط حاضر از دفاتر استانی درخواست کرده‌ایم که گزارشی درباره وضعیت سیاسی اجتماعی آن استان و نامزدهایی که فعلا در سطح مردم مورد توجه هستند را تهیه کنند. این در حالی است که از تعداد زیادی از استان‌ها و شهرهای مختلف متقاضی داشتیم تا دفاتر استانی را بازسازی و فعال کنند.
به هرحال ابتدا گزارشی خواهیم گرفت، پس از آن مسئول دفاتر استانی را دعوت خواهیم کرد تا در جلسه دفتر سیاسی حضور پیدا کنند و گزارشی شفاهی از امور استانشان ارائه دهند و به سوالات ما نیز درباره استان پاسخ گویند. از طرف دیگر تعدادی از نمایندگان ادوار مجلس و نمایندگان فعلی هم درخواست کرده‌اند تا وارد گفتگو و تعامل با حزب شوند و حزب از آنها در انتخابات آتی حمایت کند.
***در صحبت‌هایتان از دو سناریو یا استراتژی برای چگونه وارد شدن به انتخابات گفتید. آیا در تدوین این سناریوها و استراتژی‌ها با فرد یا گروهی هم دیدار داشته‌اید؟
هر انتخاباتی را می‌شود از دو منظر نگاه کنیم. یک منظر، اینکه قائم به شخص و افراد باشیم یعنی نگاه بکنیم که مثلا آقای فلان و بهمان چه می‌کنند و از منظر دوم، به احزاب، تشکل‌ها وگروه‌های سیاسی توجه کنیم و ساعت خودمان را با آنها تنظیم کنیم. هر دوی این منظرها، نوعی کنش سیاسی محسوب می‌شوند اما چه چیزی به صلاح و حقیقت فعالیت تشکیلاتی نزدیک‌ترخواهد بود؟
یکی از ایرادات و ضربه‌هایی که در طول مبارزات دموکراسی‌خواهی درایران به پیکره احزاب و حتی جامعه وارد آمده، این بوده که قائم به اشخاص بوده‌ایم. یعنی نگاه انداخته‌ایم به افراد، که آنها چه می‌کنند. در بسیاری از مواقع گروه‌ها و جریان‌های سیاسی دنباله‌رو افراد شده‌اند. این درست نیست. بزرگان هر جریان سیاسی یا هر یک از بزرگان کشور هم قطعا نباید این را بپذیرند. ما این را به صلاح نمی‌دانیم و تاکنون نیز ساعت خود را با ساعت افراد تنظیم نکرده‌ایم.
حتی در دوره اخیر انتخابات ریاست جمهوری، نامزدهایی که از حزب ما درخواست حمایت و کمک کرده بودند را به شورای هماهنگی جبهه اصلاحات ارجاع دادیم و گفتیم ما فردی تصمیم نمی‌گیریم چون به کار جمعی اعتقاد داریم. بنابراین اعلام کردیم هر کاندیدایی را که شورای هماهنگی جبهه اصلاحات به عنوان کاندیدای نهایی خود انتخاب کند ما نیز آن فرد را به عنوان کاندیدای خود انتخاب خواهیم کرد و تابع نظر جمع خواهیم بود. الان نیز همان رویه سابق را ادامه می‌دهیم و با هیچ فردی وارد گفت‌وگو نشده‌ایم وهیچ ملاقاتی هم با رویکرد انتخابات مجلس نداشته‌ایم.
***باز هم می‌خواهید در بستر شورای هماهنگی اصلاحات عمل کنید؟
در سوالات پیشین توضیح دادم که ترجیح مان این است که در همین بستر فعالیت کنیم، مگر آنکه شورای هماهنگی جبهه اصلاحات یا افرادی درخارج از این مجموعه، قواعد بازی را رعایت نکنند.
***این قواعد چیست؟
اینکه جمعی تصمیم گرفته شود. هر حزب و تشکلی که در این جبهه حضور دارد حق دارد که به نسبت وزن و میزان سبد آرای خود تاثیرگذار باشد. در صورتی که قواعد بازی رعایت شود، قطعا ما نیز به قواعد پایبند هستیم.
***آقای نیشابوری! رویکرد فعلی این جبهه چیست؟ آیا این جبهه برای انتخابات گامی برداشته است و قصد حضور در انتخابات مجلس را دارد؟
حزب اسلامی کار، از اعضای شورای هماهنگی جبهه اصلاحات است و ما عضو کمیته سیاسی این شورا نیز هستیم. مسئله انتخابات مجلس شورای اسلامی، در شورای مرکزی این جبهه مطرح شده و در دستور کار کمیته سیاسی نیز قرار دارد و در هر جلسه در این باره مباحثی مطرح می‌شود. در آنجا مسائل مربوط به انتخابات و دغدغه‌هایمان را درباره انتخابات مجلس هم مطرح می‌کنیم.
***این دغدغه‌ها چیست؟
آنچه که ما همواره در شورای هماهنگی جبهه اصلاحات نسبت به آن هشدار داده‌ایم و نگران بوده‌ایم؛ دخالت‌های خارج از مجموعه در کار شوراست. ما این ایراد و نگرانی‌ها را نیز حتی در انتخابات شوراهای شهر و روستا داشتیم. متاسفانه در آن مقطع، دخالت‌هایی صورت گرفت و اتفاقاتی که بعد از آن افتاد و افرادی که محرز بود رویکرد اصلاح‌طلبانه ندارند با توصیه‌های افرادی خارج از شورای هماهنگی در لیست اصلاح‌طلبان قرارگرفتند.
***الان نیز نمونه‌ای از این دخالت‌هایی که اشاره کردید را دیده‌اید؟
ما هشدارهایمان را تکرارمی‌کنیم اگر به آن توجه نشود، همان اتفاقی که برای اصولگرایان در انتخابات ریاست جمهوری اخیر رخ داد، همان اتفاق برای اصلاح‌طلبان در انتخابات آتی رخ می‌دهد. اگر اصلاح‌طلبان از رویکردی که در سال ۹۲ و برای انتخابات ریاست جمهوری اتخاد کردند که رویکرد همگرایی، وحدت و کار تشکیلاتی بود، تخطی بکنند، نتیجه سال ۸۴ دوباره در انتخاباتی مانند مجلس تکرار می‌شود.
***با توجه به اظهارات شما باید دقت بیشتری برای جلوگیری از تکرار آنچه در شورای شهر بوجود آمد، اندیشیده شود.
ببینید در قضیه انتخابات شورای شهر در حق حزب اسلامی کار جفای دوچندانی صورت گرفت. آقای محسن هاشمی نامزد اختصاصی حزب اسلامی کار برای کرسی شهرداری تهران بود. ما بعد از رایزنی و گفت‌وگو با ایشان به این جمع‌بندی رسیدیم که هم توان اجرایی بالایی دارند و هم سابقه طولانی مدیریت کلان و استراتژیک در شهرداری تهران. بنابراین ایشان را به فراکسیون اصلاح‌طلبان شورا معرفی کردیم. در آنجا هم افراد دیگری بودند که مورد حمایت برخی از اعضای اصلاح‌طلب شورا قرار داشتند.
در این میان حزب اسلامی کار و برخی از اعضای منتخب شورا کوشیدند تا به وحدت رای در فراکسیون اصلاح‌طلبان دست یابند. این اتفاق پس از برگزاری جلسات متعدد افتاد و در نهایت ایشان به عنوان نامزد نهایی اعضای اصلاح‌طلب شورا به صحن شورا معرفی شدند. دراین میان دو تن از اعضایی که در انتخابات با لیست اصلاح‌طلبان به شورا راه یافته بودند اعلام کردند که به گزینه اصلاح‌طلبان رای نخواهند داد. البته یکی از این دو نفر به دولت رفت و دیگری به همراه عضو خاطی حزب اسلامی کار به شهردار فعلی رای دادند و در نهایت برنامه انتخاباتی ما و اصلاح‌طلبان به نتیجه نرسید.
به همین دلیل حزب اسلامی کارعملکرد فرد خاطی منتسب به خود را در شورای داوری مطرح و شورا با اکثریت قاطع آرا با در نظر گرفتن خلاف‌گویی وی و عدم رعایت وفای به عهد اخراج کرد. این در حالی بود که نسبت به رفتار آن دو نفر دیگر هیچگونه برخوردی از سوی احزاب و دوستان اصلاح‌طلب ما صورت نگرفت. در انتخابات بعدی باید نسبت به تمامی وقایع گذشته در تمام ادوار حساس بود و جلوی این قبیل رفتارها را گرفت.
***در صحبت‌هایتان به ردصلاحیت‌ها اشاره کردید. بسیاری از اصلاح‌طلبان فرصت انتخابات را فرصتی کمتر عادلانه می‌دانند چون اصولگرایان در تائید نامزدهایشان هیچ نگرانی‌ای ندارند اما این اصلاح‌طلبان هستند که در تائید یا عدم تایید کاندیداهایشان در حالت تردید قرار دارند. در تدوین استراتژی‌ای که حزب اسلامی کار یا جبهه اصلاحات درباره انتخابات آتی مجلس دارید، برای رفع این نگرانی چه چاره‌ای اندیشیده شده است؟
ما هنوز از نظر زمانی، شاید حدود ۶۰۰ روز با برگزاری انتخابات آتی فاصله داریم. برای این مسئله، باید منتظر بود و دید که پدیده‌ها و رویدادهای سیاسی چگونه پیش خواهند رفت. در این مدت، فعل و انفعالاتی در کشور رخ می‌دهد که ممکن است فضا را بازتر یا فضا را بسته‌تر کند و این نیز در ید اختیار ما نیست تا نسخه واحدی برای آن پیچیده شود.
آن چیزی که مهم است این حق نامزدها و مردم است تا در معرض انتخاب شدن و انتخاب کردن قرار بگیرند. مجلس نهم با افزایش سطح تحصیلات آکادمیک برای نامزدهای انتخابات مجلس عملکرد خوبی بر جای نگذاشتند. جالب اینکه نمایندگان خودشان را از این قانون مستثنی کرده‌اند. تعداد زیادی از دلسوزان و کارشناسان مسایل کارگری، کارفرمایی و کشاورزی در کشور وجود دارند که دارای مدرک تحصیلی فوق‌لیسانس نیستند حال در این شرایط هم مردم ازخدمات آنان و هم کارشناسان از ارائه تجربیات و نظرات کارشناسی خود در قالب تنظیم قوانین محروم می‌شوند. هزاران نفر از کارفرمایان و کارگران بخش‌های مختلف تولیدی کشور هستند که در طول سالیان گذشته تمام عمر خود را صرف تولید و ارتقای جایگاه اقتصادی کشور کرده‌اند برای آنان مدارک تحصیلی در اولویت نبوده است. به نظر من دولت و مجلس باید برای به هم زدن این جدول فکری عاجل کنند.
***نقش دولت برای جلوگیری از ردصلاحیت‌های احتمالی را چطور ارزیابی می‌کنید؟
دولتی که بر سرکار است با دولتی که دو دوره قبلی انتخابات مجلس را برگزار کرد، متفاوت است. آن دولت، تمایل به بسته بودن فضا و حضور کمتر نامزدهای اصلاح‌طلب در انتخابات داشت و چه بسا تعدادی از نامزدهای اصلاح‌طلب در انتخابات‌های مجلس هشتم و نهم توسط دولت وقت ردصلاحیت می‌شدند و پرونده آنها به شورای نگهبان هم نمی‌رسید. این دولت ظاهرا آن رویکرد را ندارد. مسئله بعدی، قانون است؛ متاسفانه در دولت نهم و دهم، گرایش شدیدی نه فقط به قانون‌گریزی بلکه به قانون‌ستیزی درعرصه‌های مختلف کشور و بالاخص درعرصه سیاسی وجود داشت اما اینک قوای سه گانه تاکید دوچندانی به قانون‌گرایی دارند و شورای نگهبان هم باید براین اساس اقدام بکند.
گفت‌وگو: محمدابراهیم ترقی‌نژاد
