کتاب «موسیقی ایرانی» رونمایی می‌شود
رونمایی از کتاب «موسیقی ایرانی» شناسی به قلم خسرو جعفرزاده با حضور نویسنده کتاب و نادر مشایخی؛ سه شنبه ۲ اردیبهشت در خانه هنرمندان ایران برگزار می‌شود.
رونمایی از کتاب «موسیقی ایرانی» شناسی سه شنبه ۲ اردیبهشت در خانه هنرمندان ایران برگزار می‌شود.
به گزارش ایلنا؛ خسرو جعفرزاده؛ تار و ردیف‌های سازی موسیقی ایرانی را نزد «هوشنگ ظریف» فرا گرفت و در سال‌های بعد وارد تبیین تئوری موسیقی‌شناسی ایرانی و نقد موسیقی ایران شد. مقالات وی تاکنون در فصلنامه‌های ماهور و هنر موسیقی منتشر شده است.
خسرو جعفرزاده با اشاره به تفاوت این کتاب با سایر کتاب‌هایی که در این زمینه منتشر شده؛ گفت: در چند دهه گذشته، عده‌ای از استادان موسیقی به تدوین تئوری «موسیقی ایرانی» پرداخته‌اند و کتاب‌های بسیار زیادی هم در این زمینه تا به امروز منتشر شده است، اما نتیجه چنین است که هر تئوری‌پردازی به زبان خاص خودش و با استفاده از اصطلاحات و واژه‌هایی به مفاهیم خاص خودش، به تعریف و توضیح موسیقی ایرانی پرداخته و زبان مشترک علمی در حیطهٔ موسیقی ایرانی موجود نیست. از طرف دیگر، مشکل اساسی گفتمان موسیقی ایرانی در این است که در زیستگاهی عامیانه شکل یافته و به سر می‌برد و در نتیجه گفتمانی عامیانه است. در آسان‌ترین تعریف، گفتمان عامیانه مقابل گفتمان علمی است و فقط به محدودهٔ فرهنگ موسیقی ایران اختصاص ندارد. اما در مورد موسیقی ایرانی عامیانگی فضای نشریات تخصصی و تئوری پردازی‌ها و رساله‌های دانشگاهی هم اشغال کرده است، ما یعنی همهٔ کسانی که دربارهٔ موسیقی ایرانی قلم می‌زنند، در این فضای عامیانه گفتمان موسیقی تفکر کرده‌اند. تفاوت این کتاب با کتاب‌های دیگر در این است که می‌کوشد از فضای عامیانه بیرون بیاید و از زبان علمی موسیقایی استفاده کند.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: آنچه که به نظر من نکته اصلی و اساسی این کتاب است، استوار کردن ساختار موسیقی ایرانی از مجموعهٔ گوشه و ردیف آن‌ها به مجموعهٔ مقام‌ها و جنسیت‌هایشان است، شاید بهتر است اینگونه بگوبم شناسایی علمی و سیستماتیک موسیقی از راه شناسایی سیستم‌های صدا، به جای شناسایی عامیانه با کمک آهنگ‌ها یعنی گوشه‌ها است.
جعفرزاده با اشاره به تفاوت مبانی موسیقی ایرانی با مبانی موسیقی غربی گفت: تردیدی وجود ندارد که مبانی موسیقی ایرانی و مبانی موسیقی غربی کاملاً متفاوت‌اند زیرا این دو نوع موسیقی زاییده‌ی فرهنگ‌هایی‌اند که شاکله‌های مختلفی دارند و در برخی نکات، یک سره مغایر یکدیگرند. برای نمونه اساس موسیقی غربی را هم‌نوازی، و اساس موسیقی ایرانی را تک‌نوازی تشکیل می‌دهد، طبعاً موسیقی هم‌نوازی یا گروه‌نوازی قواعد خاص خود را ایجاب می‌کند که با قواعد موسیقی تک‌نوازی به‌شدت مغایر و متفاوت است. موسیقی ایرانی چون تک‌نوازی است و همواره یک نغمه را اجرا می‌کند، همه‌ی پیچیدگی‌ها و ظرایف خود را در ساختار افقی به کار می‌برد، موسیقی‌دان باید همه‌ی دقایق باریک و ظریف هفت دستگاه و پنج آواز و بیش از چهارصد گوشه‌ی مختلف را طی سالیان متمادی بیاموزد تا بتواند از عهده‌ی یک اجرای درست و دقیق از موسیقی ردیفی و دستگاهی ایران برآید. موسیقی غربی از وجهی تعقلی و منطقی برخوردار است؛ اما موسیقی ایرانی از قوه‌ی کشف و شهود و اشراق و در یک کلام «عشق» بهره می‌برد. موسیقی غربی ارجحیت اجرایی را به سازهای کششی می‌دهد، اما در موسیقی ایرانی، سازهای مضرابی که سازهایی مُقَطّع هستند، مهم‌ترند. سازهای ایرانی بسیار کم‌صدا بوده، شخصیتی کاملاً درون‌گرا دارند؛ اما سازهای غربی برعکس، بسیار پر سروصدا و دارای شخصیتی برون‌گرا هستند.
جعفرزاده با اشاره به منابع مورد استفاده در این کتاب گفت: من برای تالیف این کتاب علاوه بر تجربیات خود در زمینه موسیقی، از منابع مختلف موسیقایی به ویژه تئوری‌های موسیقی ایرانی و آنچه که توری پردازان تاکنون به آن پرداختند، استفاده کرده‌ام، به ط هم چنین از گفتگوهایی با هوشنگ ظریف، حسین علیزاده، داریوش طلایی درباره موسیقی ایرانی، با دکتر نصرت اله رستگار درباره ادبیات و عروض که نقش بسیار مهمی در تئوری موسیقی ایرانی دارد، با نادر مشایخی درباره زبان عامیانه در موسیقی، در زمینه مباحثمقام‌شناسی نیز با نریمان حجتی گفت‌و‌گو داشته‌ام، در زمینه مباحثوزن و ریتم‌شناسی هم از نکات ارزشمند فروغ کریمی استفاده کرده‌ام. برای همه کسانی که به موسیقی و تئوری علمی آن علاقه دارند، البته به ویژه برای استادان و دانشجویان رشته‌های مختلف موسیقی. من امیدوارم این کتاب بتواند در دانشکده‌های موسیقی مورد استفاده قرار بگیرد تا برخورد ما با موسیقی شکل علمی و دقیق داشته باشد.
علاقمندان برای حضور در این برنامه می‌توانند سه شنبه ۲ اردیبهشت از ساعت ۱۷ به تالار استاد شهناز خانه هنرمندان ایران مراجعه کنند.
