محمد چرم‌شیر در بیست و یکمین نشست صحنهٔ کاغذی مطرح کرد:
انتخاب شیوهٔ نگارشم خودخواهانه است
زمانی که شروع به خواندن اثری کلاسیک و یا یک اثر معاصر می‌کنم؛ تا مانند آن اثر ننویسم، نمی‌توانم مکانیزم درونی آن را درک کنم.
ایلنا: محمد چرم‌شیر، مدرس دانشگاه و نمایش‌نامه نویس در نشست معرفی، نقد و بررسی نمایش‌نامه «دیوبندان» و دو نمایش دیگر عنوان کرد: در انتخاب شیوهٔ نگارش خود به تجربیات فکر می‌کنم تا اینکه به سلیقهٔ مخاطب بیاندیشم؛ در واقع انتخاب نوع نگارش من خودخواهانه است.
به گزارش ایلنا، معرفی، نقد و بررسی نمایش‌نامه «دیوبندان» همراه با دو نمایش‌نامهٔ «اشرف‌نامهٔ یحیای تیره بخت» و «زمان سکوت برای مردگان» با حضور محمد چرم شیر(نمایش‌نامه نویس)، مسعود فروتن(کارگردان تئا‌تر تلویزیونی)، رامتین شهبازی(منتقد و مدرس تئا‌تر) و بهزاد صدیقی(نمایش‌نامه نویس، منتقد پژوهشگر تئا‌تر) عصر شنبه(۲ آذر ماه) در فرهنگسرای فردوس برگزار شد.
پس از اینکه محمد چرم‌شیر متن دو نمایش‌نامه خود را برای حاضران جلسه نمایش‌نامه خوانی کرد، بهزاد صدیقی با اشاره به شیوه نگارش متفاوت محمد چرم شیر گفت: سه نمایش‌نامهٔ محمد چرم شیر در مجموعه نمایش‌نامهٔ دیوبندان با موضوعات دینی، سبک و سیاق مخصوص به خود را دارد. نمایش‌نامهٔ «دیو بندان» و دو اثر دیگر مونولوگ و دیلوگ‌هایی هستند که به اجرا در آوردن آن‌ها، به ویژه نمایش‌نامهٔ دیوبندان کار بسیار سختی به شمار می‌رود. این سه متن با حجمی کم به سبک زبان و نثر قرن‌های ۴چهارم و پنجم هجری قمری به نگارش در آمده است.
چرم شیر نویسنده‌ای پویا و فعال است
مسعود فروتن با توضیح اینکه نمی‌توانم زمان آشنایی با آثار چرم شیر را به یاد بیاورم و همیشه کارهای این نمایش‌نامه نویس را پیگیری کردم، ادامه داد: خوشحالم از اینکه با وجود مشکلاتی که بسیاری از نویسندگان از آن گلایه دارند، محمد چرم‌شیر هم چنان به طور پویا فعالیت خود را ادامه می‌دهد و آثار در خور توجهی در سبک و سیاق خود خلق می‌کند.
فروتن اجرای آثار چرم‌شیر را کار سختی دانست در این باره افزود: آثار این نویسنده برای بازیگر، کارگردان و همچنین تماشاگر دشوار است، زیرا برای مثال در اجرای نمایش‌نامهٔ «دیوبندان» بازیگر با مونولوگ‌های خود به طور مرتب اطلاعات خاصی می‌دهد، مخاطب نیز باید این اطلاعات را در ذهن خود ذخیره کند تا در زمان گره گشایی‌ها، آن را مورد استفاده قرار دهد.
نمایش نامه‌های چرم‌شیر زبانی قصه گو و نگارشی خلاق دارد
رامتین شهبازی، منتقد این جلسه، با توضیح اینکه بسیاری از نویسندگان بزرگ دنیا در مقدمهٔ آثار خود مانیفست کار خود را ارائه می‌دهند، گفت: محمد چرم‌شیر مانند بسیار از نویسندگان بزرگ مقدمهٔ بسیار خوبی برای کار خود نو شته است. این نمایش‌نامه نویس به ما این امیدواری را می‌دهد که تنها نویسندگان مطرح کشورهای دیگر نیستند که آثار متفاوت خلق می‌کنند.
شهبازی ضمن اشاره به ویژگی‌های آثار این نویسنده در این باره توضیح داد: نمایش‌نامه‌های چرم‌شیر به مخاطب این امکان را می‌دهد تا از منظرهای متفاوت به کار نگاه کنند. زمانی که این نمایش‌نامه را می‌خواندم، به دغدغه‌های ذهنی و علاقه مندی‌های خود باز گشتم.
این مدرس با تاکید بر اینکه استفاده از نشانه‌ها در هر بافت و جامعه‌ای کاربرد دارد، اضافه کرد: تنها کارگرد نشانه‌ها در دوره‌های مختلف تغییر پیدا می‌کند. سه نمایش نامهٔ چرم شیر در این مجموعه، نشانه‌ها را از قرن چهارم و پنجم هجری قمری گرفته است، اما با کاربردی امروزی آن را به کار می‌گیرد. این آثار با نگارشی خلاق و با زبانی قصه گو ابعاد جدیدی از متن را برای مخاطب روشن می‌کند.
این منتقد دربارهٔ ویژگی‌های نگارش خلاق گفت: در نگارش خلاق نیازی نیست در همان ابتدا به سراغ اصل موضوع برویم، گاهی حاشیه‌ها می‌تواند برای مخاطب جذابیت بیش تری به وجود آورد. این حاشیه‌ها می‌تواند از واقعیت گرفته شود و یا اینکه ساخته و پرداختهٔ ذهن نویسنده باشد. نویسنده در این آثار از حاشیه‌ها به مرور به اصل موضوع نزدیک می‌شود، زمانی که حاشیه‌ها دراماتیزه شدند، آن‌گاه نشانه‌ها به وجود می‌آیند و این نشانه‌ها ذهن مخاطب را درگیر می‌کند.
وی درباره ویژگی‌های متن اول و دوم ابراز کرد: در متن اول شاهد نشانه‌ها و تصاویری بسیاری هستیم، بنابراین کارگردان این اثر نیازمند تصاویر متعددی است که ذهن مخاطب را بارور کند. کارکرد ویژهٔ زبان که بیشتر در متن دوم به چشم می‌خورد، با واسازی روبرو می‌شویم که روایت را با زاویه دیگری بازگو می‌کند. در این نوع روایت به طور دائم گفتن موضوع اصلی به تعویق می‌افتد و ذهن، درگیر کشف مرکز موضوع خواهد شد.
صدیقی در ادامهٔ این نشست دربارهٔ منظرهای متفاوت این اثر بیان کرد: این اثر به لحاظ روایت‌شناسی، زبان‌شناسی و نشانه‌شناسی منظرهای متفاوتی را برای مخاطب بازگو می‌کند. این گونه متن‌ها فضای کاملا متفاوتی را پیش روی ما می‌گذارد و ما شاهد عناصری تصویر ساز هستیم.
زمان نگارش تنها به تجربه‌های خود فکر می‌کنم
محمد چرم شیر دربارهٔ دلیل انتخاب این نوع نگارش توضیح داد: من در نگارش خودخواه هستم و آن قدر که به تجربه‌های خود فکر می‌کنم، به مخاطب خود و سلیقهٔ آن نمی‌اندیشم. زمانی که شروع به خواندن اثری کلاسیک و یا یک اثر معاصر می‌کنم؛ تا مانند آن اثر ننویسم، نمی‌توانم مکانیزم درونی آن را درک کنم. تاریخ بیهقی مثال خوبی می‌تواند برای این موضوع باشد، زمانی که بیهقی را مطالعه کردم، می‌خواستم برای یک بار دیگر وزنه بیهقی و نگارش آن را بردارم.
چرم شیر در ادامهٔ صحبت‌های خود گفت: زمانی که این اثر را به نگارش در آوردم، منابع کاملی در دسترس نبود و مجبور به کشف زبان بیهقی شدم. داستان‌های بیهقی، تو در تو روایت می‌شود و راوی را به فرد دیگری منتقل می‌کند. داستان‌ها در این اثر چندین بار با زوایای مختلف به روایت در می‌آیند. این نویسندهٔ بزرگ در روایت داستان خود به موضوع، دور و نزدیک می‌شود.
این نمایش‌نامه نویس برجسته دربارهٔ رضایت از اجرای نمایش نامه خود گفت: در اجرای نمایش نامه‌های خود تاکیدی به نشان دادن فکر خود ندارم، برای یک اجرا باید بین نمایش نامه نویس و کارگردان تفاهم وجود داشته باشد. من همیشه طرفدار اتفاقات نو بودم، باید به عنوان یک نویسنده به سمت اتفاقات جدید رفت.
صدیقی در ادامهٔ این نشست افزود: چرم شیر آن قدر به این نوع شیوهٔ نگارش تسلط پیدا کرده است که وقتی آثار چرم شیر خوانده می‌شود، گویی که بخشی از داستان‌های تاریخ روایت شده است.
فروتن در این باره اشاره کرد: کارهای چرم شیر به دلیل نگارش خاص و متفاوت، مخاطب محدودی دارد. البته این نویسنده مخاطب خود را پیدا کرده است و دیگر نیازی به جذب و معرفی خود ندارد.
رامتین شهبازی در پایان این نشست دربارهٔ متن سوم از این مجموعه نمایش نامهٔ چرم شیر گفت: نمایش نامه سوم با نگاهی اسطوره‌ای به تاریخ نوشته شده است؛ دراین متن نویسنده گسست‌های تاریخ را پیدا می‌کند، در این هنگام نشانه‌ها ساخته شده و از آن‌ها آشنایی زدایی می‌شود و کار کرد خود را از دست می‌دهند و کاربرد دیگری پیدا می‌کنند.
گفتنی است این نشست با پرسش‌های مسعود فروتن و پاسخ‌های محمد چرم شیر و اهدای لوح تقدیر به مهمانان حاضر درآن به پایان رسید. در این نشست سلما سلامتی(نمایش نامه نویس)، آریان رضایی(کارگردان تئا‌تر شورایی) و… حضور داشتند.
