سینمای ایران درحال تولید فیلمسازان شبیه به هم است/الگوی ایوبی برای هنروتجربه؛ فرانسه بود

به گزارش خبرنگار ایلنا، همایون اسعدیان (رئیس شورای صنفی نمایش) و شهرام مکری (عضو شورای سیاستگذاری گروه هنر و تجربه) شامگاه چهارشنبه (۲۸ تیرماه) درباره گروه هنر و تجربه باهم مناظره کردند.

شهرام مکری در این مناظره که در برنامه چشم شب روشن در شبکه چهار سیما برگزار شد؛ با اشاره به وضعیت اکران فیلم‌ها در سینمای ایران گفت: آنچه مشخص است این است که حجم تولید فیلم‌ها در سینمای ایران با امکانات اکران برابر نیست بنابراین بسیاری از فیلم‌ها نمی‌توانند اکران شوند.

وی ادامه داد: وضعیت موجود این شائبه را به وجود می‌آورد که در میان این فیلم‌ها آثار خوبی ساخته شده اما شرایط اکران پیدا نکرده‌اند و حق‌شان ضایع شده است.

مکری با اشاره به اینکه گروه هنر و تجربه در کشورهای خارجی نمونه‌های واقعی دارد، افزود: گروه سینمایی هنر و تجربه در ایران براساس یک الگوی خارجی شکل گرفت. الگویی که آقای ایوبی آن را دنبال می‌کرد تقریبا شبیه‌‌ همان الگویی بود که در کشور فرانسه اجرا شده بود. البته برای سیاستگذاری ما نیاز داشتیم از یکسری از الگو‌های متنوع استفاده کنیم.

 مکری با اشاره به اینکه سینمای تجربی در ایران سابقه داشته، گفت: الگوی سینمای ایران در آغاز و قبل از پیروزی انقلاب اسلامی؛ سینمای هند بود و بعد از پیروزی انقلاب؛ این تغییر الگو به سینمای امریکا و فرانسه تغییر پیدا کرد.

وی ادامه داد: بعد از انقلاب ساخت فیلمی مانند گاو اجازه داد تا سینمای ایران ادامه حیات پیدا کند. فیلم گاو یک فیلم تجربی است و پس از تولید؛ اینگونه فیلم‌ها تا سال‌ها تبدیل به جریان اصلی سینمای ایران شدند زیرا سینمای جریان اصلی قبل از انقلاب دیگر نمی‌توانست به حیات خود ادامه دهد. از طرفی دیگر اکران فیلم‌های خارجی نیز ممنوع شده بود.

 وی ادامه داد: الگوی اجرای سینمای هنر و تجربه در فرانسه از دهه پنجاه شکل گرفت. پایه این الگو نمایش فیلم‌هایی است که امکان برخورد روبرو با مخاطب را نداشتند و شرایط مختلفی داشتند مثلا زبان سینمایی را تغییر می‌دادند یا فیلم‌هایی از فرهنگ‌های دیگر را شامل می‌شدند.

 مکری با تاکید بر اینکه سینمای هنر و تجربه؛ زمانی شکل گرفت که سایت دولت به‌جای حمایت از تولید؛ حمایت خود را به پس از تولید منتقل کرده بود، افزود: ما در گروه هنر و تجربه در سال گذشته ۴۶۲ فیلم را بازبینی کردیم و ۶۷ فیلم را توانستیم اکران کنیم. ما با این کار فشار زیادی را از روی بخش اکران سینما برداشتیم.

 وی ادامه داد: فیلم‌های هنر و تجربه همگی پروانه نمایش و ساخت داشتند اما فیلم‌های بسیاری نیز هستند که توسط فیلمساز به صورت شخصی ساخته شده و مجوز نداشته‌اند. امروز همه به ضرورت ادامه فعالیت گروه هنر و تجربه پی برده‌اند. گروه هنر و تجربه حق اقلیت را در میان یک اکثریت حفظ می‌کند.

 مکری با اشاره به اهمیت کیفیت و چربش آن بر کمیت در فعالیت گروه هنر و تجربه ادامه داد: تنها راز موفقیت گروه هنرو تجربه این است که فیلم خوب در آن نمایش داده می‌شود والا شرایط کمی از نظر من؛ اتفاق مثبت و خوبی نیست.

 مکری؛ سینمای ایران را با صنعت خودروسازی مقایسه کرد و افزود: سینمای ایران مانند صنعت خودروسازی است. به این صورت که نیازی را در داخل بدون رقیب خارجی برآورده می‌کند. از نظر من سینمای هنر و تجربه لاین دوچرخه سواری است که در کنار تردد خودروهای اصلی در مسیر سینما درنظر گرفته شده و نمی‌شود امکانات این گروه را با سینمای اصلی قیاس کرد البته در این قیاس یعنی قیاس میان قطعات دوچرخه، دوچرخه‌سوار بد و خوب هم داریم.

 وی ادامه داد: متاسفانه سینمای ایران در حال تولید فیلمسازان شبیه به هم است. شما اگر امروز از یک سالن سینما خارج و وارد سالن دیگری شوید، انگار هر دو فیلم؛ یک فیلم هستند. در این میان گروه هنر و تجربه پیشنهادات خوبی به تماشاگر ارایه می‌دهد.

 وی با انتقاد از کسانی که گروه هنر و تجربه را دولتی می‌دانند، افزود: کسانی که گروه هنر و تجربه را دولتی می‌دانند اشتباه می‌کنند زیرا در میان فیلم‌های این گروه کمترین تعداد فیلم‌های دولتی و نگاه تبلیغاتی دولتی وجود داشته است و اتهام دولتی بودن به گروه هنر و تجربه یک خلط بحث است.

همایون اسعدیان نیز در پاسخ به مکری گفت: دغدغه همه در سینمای باید این باشد که یک گونه از سینما جای همه گونه‌ها را نگیرد و بر همه گونه‌ها غلبه نکند مثلا امروز فیلم‌های کمدی خوب می‌فروشد اما نباید همه سینما فیلم‌های کمدی باشد.

وی ادامه داد: گروه سینمایی هنر و تجربه برای این شکل گرفت که فضای تنفس برای گونه‌های مختلف فیلم و سینما بوجود بیاید البته قبل از گروه هنر و تجربه؛ گروه‌هایی همچون آسمان باز مخاطب خاص تشکیل شده بود اما موفق نبود و هنر و تجربه بار خوبی از روی دوش اکران برداشت.

این فیلمساز ادامه داد: اینکه امروز یک یا چند سالن در اختیار هنر و تجربه باشد؛ مهم نیست بلکه آنچه مهم است این است که باید فیلم‌هایی در این گروه اکران شود که دارای بار معنای کلمه هنرو تجربه باشد.

کارگردان فیلم طلا و مس ادامه داد: بسیاری از فیلم‌های گروه هنر و تجربه حرفه‌ای نیستند بلکه آثاری هستند که امکان نمایش عمومی پیدا نکرده‌اند. از طرفی برخی افراد وقتی فیلم‌هایشان در هنر و تجربه اکران می‌شود خودشان را نظریه‌پرداز سینما می‌دانند درحالیکه فیلمی که در این گروه اکران می‌شود باید دارای بار تجربی باشد. مثلا وقتی علیرضا داود‌نژاد با موبایل فیلمی می‌سازد مانند روغن مار یعنی در حال تجربه است.

 اسعدیان ادامه داد: من به شدت معتقدم اگر حتی یک فیلم ۵۰۰ نفر مخاطب دارد باید اکران شود اما باید بدانیم تعداد مخاطب و وزن ما ۵۰۰ نفر مخاطب است. باید فیلم مستند اکران شود اما باید بدانیم که وزن آن چقدر است. واقعیت این است که وزن اصلی سینما فیلم‌های سرگرم کننده است و مردم در همه جای دنیا ابتدا با هدف سرگرم شدن به سینما می‌روند.

 وی با انتقاد از رویکرد گروه هنر و تجربه ادامه داد: سینمای هنر و تجربه باید این باشد که جسارت به سینماگر بدهد و در جهت نشان دادن راه جدید و زبان سینمای جدید به من به عنوان سینماگر محافظه‌کار کمک کند. اینکه ما فقط سالی ۱۰۰ فیلم را اکران کنیم و بعد بگوییم بار اکران کم شده؛ نگاه بسیار حداقلی به گروه هنر و تجربه است.