تأویل‌پذیری «برج ۱۱۰» مهم‌ترین عامل ماندگاری آن خواهد بود
محسن پرویز درباره ویژگی‌های رمان «برج ۱۱۰» گفت: یکی از رموز ماندگاری نمونه‌های فاخر ادبیات ما، مانند دیوان حافظ در «تأویل‌پذیری» آن‌ها است.
به گزارش ایلنا، مراسم نقد و بررسی کتاب «برج ۱۱۰»، عصر یکشنبه ۱۲ دی‌ماه، با حضور علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و چند تن از معاونان و مشاوران این نهاد، محسن پرویز، راضیه تجار، کامران پارسی‌نژاد و احمد شاکری از اعضای انجمن قلم ایران به همراه فیروز زنوزی جلالی، نویسنده اثر، در کتابخانه عمومی شهید آیت‌الله دستغیب شهر تهران واقع در پارک شفق برگزار شد.
«برج ۱۱۰»؛ نگاه به ادبیات دینی از زاویه‌ای جدید
فیروز زنوزی جلالی، در این نشست با اشاره به تلاش پنج ساله خود برای نگارش کتاب «برج ۱۱۰» اظهار کرد: همواره درباره نگارش داستان‌های مذهبی این نظر را داشته‌ام که وقت آن رسیده که به ادبیات مذهبی خودمان از زاویه جدیدی نگاه کنیم، زاویه‌ای که تا کنون به آن پرداخته نشده است.
وی افزود: بسیاری از آثار مذهبی که تا کنون نوشته شده و نوشته می‌شوند، تنها شرحی از سرگذشت شخصیت‌های مذهبی ما، با پاره‌ای جرح و تعدیل‌ها است؛ یعنی آن داستان تنها روایت آن چیزی است که برای آن بزرگواران اتفاق افتاده و در این متن ادبی حرکت جدیدی رخ نداده است.
این پیشکسوت عرصه داستان‌نویسی ضمن اشاره به برخی نمونه‌های ادبی دنیا در حوزه داستان‌های مذهبی گفت: من در «برج ۱۱۰» چنین تلاشی کردم و اگر برخی دوستان از بیرون در این کتاب به دنبال نهج‌البلاغه و یا اتفاقاتی که در دوره زندگی حضرت علی (ع) رخ داده هستند، باید بگویم که اشتباه آمده‌اند. در این اثر حتی یک بار هم به ظاهر اسم حضرت برده نمی‌شود و هیچ کدام از اتفاقات زندگی ایشان را در اثر نمی‌بینید، اما سعی شده شاکله اصلی اثر بر کلیتی جامع و جهان شمول از زندگی ایشان استوار باشد.
نگارش ادبیات دینی در سبک و سیاق داستان امروز
در ادامه نشست کامران پارسی‌نژاد و احمد شاکری به نقد و بررسی این اثر پرداختند. پارسی‌نژاد با اشاره به برخی نکات ساختاری این اثر، مطالعه آن را به افرادی که قصد دارند در حوزه نثر، فضاسازی، ساختار و اسکلت بلندی داستان تبحر پیدا کنند توصیه کرد و گفت: نویسنده در این اثر سعی کرده تا ادبیات دینی را به سبک و سیاق داستان امروز ارائه کند و با طرح پرسش‌هایی، خواننده را به طور غیر مستقیم برای یافتن پاسخ به نهج‌البلاغه راهنمایی کند. اگر نتوانیم این اثر را بدعت و نوآوری بدانیم، اما می‌توان آن را گام بلندی در حوزه ادبیات دینی دانست.
احمد شاکری در ادامه به بررسی محتوایی این اثر پرداخت و نکاتی نیز درباره نثر، ترکیب‌سازی و زبان اثر ارائه کرد و گفت: آقای زنوزی جلالی از بازماندگان نسلی هستند که ادبیات در دستان ایشان مانند موم نرم است و می‌دانید که نثر، زبان و سبک، آخرین چیزی است که نویسنده به آن می‌رسد و چیزی نیست که با چند جلسه آموزشی بتوان به آن رسید و کل این اثر همین موضوع را ثابت می‌کند.
وی در ادامه به نقد برخی نکات دینی و جدل‌های فلسفی ارائه شده در این اثر پرداخت.
تأویل‌پذیری «برج ۱۱۰» مهم‌ترین عامل ماندگاری آن خواهد بود
ادامه این نشست با سخنرانی محسن پرویز همراه بود. وی در این باره گفت: جلسات نقد این چنینی این حُسن را دارد که نظرات مختلف درباره اثر مطرح شود و همین نظرات متفاوت باعث می‌شود که افراد خوانش این کتاب ترغیب شوند.
نایب رئیس انجمن قلم ایران درباره نگاه‌های متفاوت مطرح شده از کتاب «برج ۱۱۰» گفت: یکی از رموز ماندگاری نمونه‌های فاخر ادبیات ما، مانند دیوان حافظ در «تأویل‌پذیری» آن‌ها است. اساسا تفاوتی که بین رمان زرد و رمانی که اندیشه‌ای در آن وجود دارد، همین مسئله «تأویل‌پذیری» است. بر این اساس طبیعتا برداشت‌هایی که از یک اثر می‌شود، با نوع نگاه مخاطبان انطباق پیدا می‌کند.
وی تأکید کرد: جناب آقای زنوزی از مفاخر ادبیات ما هستند و همین تأویل‌پذیری در آثارش باعث ماندگاریشان خواهد بود. آثاری که تأویل‌پذیر نیستند و همه چیز در آن مشخص است، معمولا دوباره خوانده نمی‌شوند و دلیل زیبایی و ماندگار شدن بسیاری از نمونه‌های ادبیات کهن ما درست در همین نکته است. یک اثر خوب و ماندنی اثری است که لایه‌های پنهانی داشته باشد و قابل تأویل باشد.
تقدیر از سال‌ها فعالیت در حوزه ادبیات و داستان‌نویسی
محسن پرویز در ادامه سخنانش گفت: ممکن است فردی این گونه آثار را بخواند و تعبیری از آن داشته باشد و فرد دیگری تعبیر متفاوتی از آن ارائه کند. اینکه ما برداشت‌های متفاوت از دنیا و شرایط زندگی خودمان داریم، نشان دهنده این نیست که ما تفکرات نسبی‌گرایانه است. خیلی از ما ممکن است در شرایط مختلف نگاه‌مان به هستی متفاوت باشد و بسیاری از این موارد در عرفان و فلسفه ما هم وجود دارد.
در پایان این نشست با حضور علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و اعضای انجمن قلم ایران، از سال‌ها فعالیت فیروز زنوزی جلالی در عرصه ادبیات و داستان نویسی تقدیر شد.