روابط عمومی ها در ایران به علت ناآشنایی مدیران از اقتدار افتادند

استان سمنان در اردیبهشت ۹۲، شاهد برپایی نخستین سمینار «روابط‌ عمومی، تبلیغات، بازاریابی» خواهد بود
این سمینار که قرار است با حمایت شورای اطلاع رسانی و روابط عمومی استانداری سمنان در روزهای ۲۵ و ۲۶ اردیبهشت ۹۲ در دانشگاه سمنان برگزار شود از جنبه‌های مختلف دارای اهمیتی ویژه است، از این رو گفتگویی
اختصاصی با «میرزابابا مطهری‌نژاد» از مدرسین صاحب نام دروس ارتباطات، روابط عمومی، تبلیغات و مدیریت، دارنده عنوان آقای روابط عمی کشور، مدرس دانشگاه و دبیر علمی سمینار روابط‌عمومی، تبلیغات، بازاریابی انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید:

ضرورت برگزاری سمینار «روابط‌عمومی، تبلیغات، بازاریابی» در استان سمنان چیست؟

با توجه به شرایط اقتصادی موجود، همه صنایع، تولیدی‌ها، سازمان‌ها و سایر نهاد‌ها، هم به لحاظ ارتباطی، و هم مسائل مربوط به حوزه بازاریابی، از قبیل، تولید، توزیع، فروش و تبلیغات، با محدودیت‌هایی مواجه هستند.
در این میان استان سمنان، با توجه به نزدیکی به تهران و تأثیر متقابلی که می‌تواند بر بازار عظیم مبادله تهران بگزارد و متقابلاً بازار تهران، بازار استان را متأثر کند و برخورداری از شهرک‌های صنعتی بزرگ، در مرکز استان و شهرستان‌های تابعه استان، در حوزه‌های مذکور، نیاز به آموزش و آشنایی با مفاهیم مدرن مقوله‌های روابط عمومی، بازار یابی و تبلیغات دارد. لذا برگزاری این سمینار حرکتی به سمت تخصصی شدن، و آشنایی با حوزه‌های نوین روابط‌عمومی، تبلیغات و بازاریابی، است.

علاوه بر آن، ساختار اقتصادی جدید ی، در نتیجهٔ اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی پیش آمده است، بخش خصوصی، در شرایط رقابتی گس‌تر ده‌تر از قبل قرار گرفته است. مثلاً انحصار گذشته را در مخابرات و شبکه‌های اطلاع رسانی و در برق و مشابه آن نداریم و شرایط رقابتی آرام، آرام در حال شگل گرفتن است. بر همین اساس:

کمیته علمی، بازاریابی، تبلیغات، روابط‌عمومی، مشتری مداری، را محورهای اصلی سمینار قرار داده است تا جامعه تولیدی، تجاری و خدماتی، برای شرابط پیش روی توانمند ی لازم را کسب نماید.

بطور خلاصه روابط عمومی و جایگاه تبلیغات و بازار یابی در ان را توضیح بفرمایید؟

روابط عمومی، تبلیغات و بازار یابی هر سه هدف مشترک دارند و هر سه زاییده دوران صنعتی هستند. هدف مشترک هرسه تغییر نگرش مخاطب است. تفاوت اصلی در زمینه‌های فعالیت است. زمینهٔ فعالیت روابط عمومی: ادراک و شناخت است و زمینهٔ فعالیت تبلیغات: احساس و عواطف و زمینهٔ فعالیت بازار یابی: آمادگی برای عمل است. به لحاظ اینکه زمینهٔ ادراکی به تفاهم ماندگار منجر می‌شود، تبلیغات برای روابط عمومی یک ابزار توانمند است و روابط عمومی برای تبلیغات یک بستر مناسب ایجاد اقناع است. لازم است این پدیده‌ها با هم دیده شوند و در کنار هم به هدف مشترکشان برسند.
تحقیقات نشان داده اگر بازاریابی و تبلیغات، در بستر روابط‌عمومی ساماندهی شود، ماندگار‌تر و از میزان تاثیرگذاری بیشتری برخوردار خواهد شد.

روابط‌عمومی، تبلیغات، و بازاریابی دارای اصول و اهداف مشترک، و تاکتیک‌ها و فنون متفاوت هستند.

به این نکته هم اشاره کنم که تبلیغات در سه حوزه مطرح است: تبلیغات دینی، تبلیغات سیاسی یا پروپاگاندا و تبلیغات تجاری و بازرگانی. در مباحث مورد نظر ما، فقط تبلیغات بازرگانی جای دارد و وارد مقولات دیگر نخواهیم شد. گر چه بسیاری از فنون و تکنیک‌ها و اصول پیام و جاذبه‌ها در تبلیغات بازرگانی، تبلیغات دینی و سیاسی هم قابل استفاده است.

از دیدگاه جنابعالی روابط عمومی و تبلیغات در جامعهٔ فعلی (ایران) از چه منزلتی برخوردارند؟

یادش بخیر، قرار بود تبلیغات و بازار یابی بر بستر روابط عمومی سامان پیدا کنند تا مؤثر افتند و ماندگار. ولی خدا رحمت کند «مکارتی» را که بازار یابی را از مسیری انحرافی در رأس نشاند و امروز جند ده برابر تبلیغات و بازار یابی گردش مالی دارد. چون روابط عمومی‌ها در ایران به علت ناآشنایی مدیران با آن، از اقتدار افتادند و به سمت آوازه‌گری و پروپاگاندا و آگهی‌های تجاری حرکت کردند، افکار عمومی بی‌صاحب شد و امروز نه تنها روابط عمومی حرفه‌ای در غربت است که تبلیغات و بازار یابی هم در کشور عزیز ما، با اصول تئوریک خود خدا حافظی کرده‌اند. بنا بر این، این نوع سمینار‌ها در دوران گذر و شرایط بحران و کمبود منبع بسیار لازم است. به مدیریت سازمان‌ها و بنگاه‌های تولیدی و خدماتی و توزیعی و تجارتی کمک می‌کند سهم خود را در بازار‌های محلی و منطقه‌ای و کشوری بخوبی دریافت کنند و توسعه پیدا کنند

به لحاظ کاربردی، کدام یک را می‌توان موثر‌تر و همچنین کاربردی‌تر دانست؟

همانطور که در سئوال بالا گفتم، تبلیغات و بازار یابی باید بر بستر روابط عمومی انجام شوند وروابط عمومی باید با ابزاری به نام تبلیغات و بازار یابی آشنا باشد. وقتی صحبت از بازار و بازار یابی می‌شود، وقتی صحبت از تأثیر می‌شود، روابط عمومی مقدم است، وقتی صحبت از کاربرد در ایران می‌شود، ذهنتان فقط به سمت بازار کالا نرود. شناخت بازار پیام امروز یکی از نیازهای مهم روابط عمومی هاست. باید روابط عمومی پیام خود را درست تولید کند و باید با استفاده از فنون بازار یابی، به دنبال بازار پیام خود باشد و پیام را در بازار مناسب خودش عرضه کند. امروز در کشور عزیزمان ۲۰ شبکه سراسری تلویزیونی داریم، و شبکه‌های استانی داریم و من مطمئن هستم که این شبکه‌ها در استان‌ها بزودی تکثیر خواهند شد و ما در استان هم چند شبکه خواهیم داشت. بیش از ۵۰ شبکه رادیویی و رسانه‌های مکتوب ومجازی و... باید روابط عمومی با استفاده از فنون و تکنیک‌های بازار یابی و با استفاده از جاذبه‌ها و فنون تبلیغات پبام خود را با حد اکثر تأثیر به مقصد برساند. این سمینار شروع خوبی است برای حرفه‌ای شدن تبلیغات، بازار یابی و تبلیغات و فروش. به همین علت مورد استقبال و حمایت مقامات استان قرار گرفته است. و شرکت متین گس‌تر به عنوان مجری، اهمیت موضوع را در یافته است. امیدوارم برکات زیادی برای استان در بر داشته باشد.

نقش اطمینان سازی هر یک در تصمیم گیری جامعهٔ کنونی چگونه بوده و چه راه کار‌هایی برای ارتقاء این مهم در هر یک از این رشته‌های وجود دارد؟

اطمینان سازی واژه درستی نیست، بلکه باید از اعتماد سازی سخن گفت. وقتی اعتماد باشد اطمینان هم هست. اما اعتماد محصول تفاهم است و تفاهم هدف روابط عمومی است که از مسیر ترغیب، و اقناع به دست می‌آید. ترغیب گام مشترک روابط عمومی، تبلیغات و بازار یابی است و اقناع ‌‌نهایت کار تبلیغات و میانه راه روابط عمومی و تفاهم هدف روابط عمومی است. تبلیغات، بازار یابی و روابط عمومی به هم وابسته‌اند و همسو هستند و چالش‌های مشترکی فراروی آنهاست.

خط قرمز‌ها در این دو رشته با در نظر گرفتن هنجار‌های اجتماعی کجاست؟

خط قرمز‌ها در استفاده از جاذبه‌ها، فنون و تکنیک‌ها معنا می‌یابند، در مفاهیم و اصول و بهره گیری از آن‌ها خط قرمزی وجود ندارد. من طرح چنین سئوالی را نمی‌پسندم. اگر منظور تکنیک‌ها باشد، خوشبختانه جاذبه‌ها و تکنیک‌های روابط عمومی هیچ تعارضی با هنجار‌ها ندارد و خط قرمزی نداریم. ولی جاذبه‌ها و تکنیک‌های تبلیغات و بازار یابی با هنجارهای اجتماعی ما نیاز به توجه و بومی سازی دارند.

آیا این خط قرمز‌ها در عملکرد کنونی فعالان این دو رشته در نظر گرفته می‌شود اگر نه چه راهکار کاربردی را برای رعایت یا حتی الزام رعایت ویا هدایت می‌توان پیشنهاد کرد؟

در رسانه‌های رسمی یعنی صدا و سیما، مطبوعات و تبلیغات محیطی ناگزیرند به هنجار‌ها توجه کنند و گاهی افراط هم می‌شود. ولی در تبلیغات مجازی و بروشور‌ها و اوراق تبلیغاتی متأسفانه رعایت نمی‌شود و نظارتی نیست. راه حل این است که نهادهای مردمی و سازمانهای مردم نهاد تقویت شوند و اختیار پیدا کنند تا این مهم انجام شود.

در خصوص دورنمای فعالیت فعالان این سه بخش با در نظر گرفتن شرایط کنونی صحبت کنید.

در جوامع آزاد و مردم سالار، بویژه مردم سالار دینی، افکار عمومی و توجه به نیاز‌ها و پرسش‌های مردم جایگاه ویژه‌ای دارد و به جایی خواهیم رسید که حتی یک سوپر مارکت کوچک هم بدون روابط عمومی و بدون توجه به اصول و تکنیک‌های تبلیغات و بازار یابی و فروش، نمی‌تواند ادامه فعالیت دهد، بنا بر این پیش بینی می‌کنم در یک دهه آینده تعداد شاغلین حرفه‌ای روابط عمومی، تبلیغات و بازار یابی در استان سمنان به حدود ۳۵۰ هزار نفر و در کشور بالغ بر ۵ میلیون نفر شود.. این در حالی است که کل فارغ التحصیلان این رشته با گرایش‌های مختلف از ابتدای تأسیس دانشکده ارتباطات در سال ۱۳۴۶ تا کنون در مقاطع کاردانی، کار‌شناسی و ارشد. و دکتری فارغ التحصیلان این سه رشته به ۳۰ هزار نفر هم نمی‌رسد. این واقعیت ضرورت توسعه آموزش را بیان می‌کند..

از آنجائی که تبلیغات و روابط عمومی و بازار یابی، هرسه کاری علمی و عملی هستند ایا به نظر شما در شرایط متفاوت کشور‌ها این رشته‌ها سرنوشت یکسان دارند؟

خیر، فقط ممکن است در برخی شرایط برای برخی اهداف تبلیغات راهبرد باشد و. مثل شرایط بیکاری و رکود بعد از جنگ جهانی که تبلیغات مصرف گرایی را ترویج کرد و صنایع راه افتاد.

در پایان اگر توصیه خاصی به مخاطبین سمینار بویژه مخاطبین استان سمنان دارید بفرمایید:

من به عنوان یک حرفه‌ای روابط عمومی و تبلیغات و یک مدرس با سابقه در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، اولاً از مدیران عالی استان و روابط عمومی استانداری و شورای اطلاع رسانی که از این رویداد مهم حمایت کردند و همراهی می‌کنند، تشکر می‌کنم. از شرکت مجری که مقدمات مناسبی برای این مهم تدارک دیده قدر دانی می‌کنم. از روابط عمومی‌های سازمان‌ها شرکت‌ها و نهادهای عمومی در استان سمنان و استان‌های همجوار و سراسر کشور، انتظار دارم این فرصت را مغتنم بدانند و با نزدیک شدن و تعامل با دبیر خانه این سمینار همراهی کنند تا هرچه با شکوه‌تر این سمینار در استان برگزار و منشأ تحولات اساسی در این حوزه باشد.

به عنوان یک هم استانی که علاوه بر تجربه و تحصیل در این حوزه‌ها، به عنوان رئیس انجمن مردمی توسعه دامغان، چالش‌ها و آسیب‌های این حوزه در استان سمنان و برخی استان‌های دیگر کشور را مطالعه کرده‌ام و می‌شناسم و آگهی‌ها و پیام‌های ارتباطی سازمان‌ها و شرکت‌ها و نهادهای تولیدی، خدماتی و صنعتی و ادارات دولتی را با دانشجویانم در مؤسسات آموزش عالی تحلیل کرده‌ام، به ادارات و شرکت‌ها و سازمان‌های توصیه می‌کنم در نشست‌های اصلی سمینار و در کارگاه‌ها ی جانبی که پیش بینی شده است حضور فعال داشته باشند و نگرش ارتباطی، اطلاع رسانی و تبلیغات و بازار یابی را در استان و کشور ارتقا دهند. حق استان سمنان است که در این حوزه پیشتاز باشد و استان‌های مجاور و سایر استان‌ها بویژه استان‌های کویری را هم از این رویداد مطلع و زمینه حضور آن‌ها را فراهم آورد.

از صدا و سیمای استان و رسانه‌های نوشتاری و مجازی فعال در استان و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی که اولین بهره برداران از نتایج این سمینار هستند، انتظار همراهی و حمایت دارم. بنده که بخاطر علاقه‌ام به ارتباطات و به استان سمنان، مسئولیت دبیری کمیته علمی این سمینار که در استان سمنان برگزار می‌شود را پذیرفته‌ام، تلاش خواهم کرد، از برجسته‌ترین اساتید این رشته‌ها برای سخنرانی و اداره کارگاه‌ها دعوت و موافقت آنان را برای حضور جلب کنم. هم اکنون نیز موافقت ضمنی تعدادی از این عزیزان که به حقیر التفاتی دارند را جلب کرده‌ام و از آن‌ها خواسته‌ام روی آسیب‌های خاص کشور در این حوزه مطالعه و مطالب کارگاه خود را با توجه با این نیاز‌ها و ضعف‌ها و آسیب‌ها تنظیم کنند.

لازم به ذکر است «میرزابابا مطهری‌نژاد» دارای مدرک کار‌شناسی ارشد ارتباطات و روابط عمومی، عضو مؤسس و هیئت مدیره انجمن روابط عمومی ایران، مشاور وزیر و مدیر کل روابط عمومی وزارت پست و تلگراف و شرکت مخابرات ایران از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۷۵و مشاور وزیر و مدیر کل روابط عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۸ و ۲۵ سال سابقه تدریس، تألیف و پژوهش در کارنامه خود دارد.

وی همجنین صاحب عنوان رتبه اول روابط عمومی در نخستین دور انتخاب روابط عمومی بر‌تر در کشور در سال ۱۳۷۰ است و ملقب شدن به صفت: آقای روابط عمومی کشور و دریافت بورس تحصیلی کار‌شناسی ارشد از رئیس جمهور. از دیگر موفقیت‌های وی دریافت جایزه و تندیس دکتر حمید نطقی در چهارمین کنفرانس بین المللی روابط عمومی است.