آلبومی فراتر از موسیقی دستگاهی/ همراهی نوازنده هلندی با ایرانی‌ها نتیجه داد
حسام اینانلو امسال دو آلبوم منتشر می‌کند: اولین اثر در همکاری با تونی اُورواتر است که رهگذر هفت اقلیم آن را شهریور ماه منتشر خواهد کرد و اثر بعد یال و باد نام دارد که توسط نشر هرمس بعد از آلبوم اولش تا دی ماه منتشر خواهد شد.
حسام اینانلو (آهنگساز و نوازنده کمانچه) در گفتگو با خبرنگار ایلنا؛ درباره ضبط آلبوم یال و باد گفت: این آلبوم اسفند 93 مستر شد و ضبط آن به پایان رسید. درواقع هرچند زمان انتشار یال و باد جدیدترین اثر من به حساب می‌آید اما کارهای آن دوسال پیش به اتمام رسید.
او ادامه داد: یال و باد براساس حال و هوای این روزهای من شکل گرفته است. این روزها بیشتر در تلاشم تا به واسطه موسیقی تصویر و فضا بسازم. موسیقی ایرانی همواره برگرفته از نغمه بوده و به واسطه ردیف انتقال می‌یافته اما تلاش من این است که صداهایی را کشف کنم که به واسطه آن امکان تصویرسازی و فضاسازی وجود داشته باشد البته بخش عظیمی از این تصاویر کاملا شخصی است و بخشی آن چیزی‌ست که مخاطب می‌بیند.
اینانلو همچنین درباره سازبندی این آلبوم توضیح داد: در این اثر دو خط کمانچه می‌شنوید که توسط من نواخته شده همچنین سهیل پیغمبری (کلارینت)، ندا مشرفی‌زاده (ویولنسل) و آرمان عامری (نی) در این اثر به نوازندگی پرداختند. بدیهی‌ست که سازبندی متفاوت این اثر در استمرار آنچه درباره تصویرسازی به واسطه موسیقی گفتم؛ است. یعنی تصاویر و فضاهایی که در ذهن من بود با این سازها ایجاد می‌شد.
مواجهه انسان معاصر با ویژگی‌هایی جز غم و شادی
این نوازنده کمانچه مطرح کرد: آنچه این روزها به آن فکر می‌کنم این است که انسان معاصر علاوه بر غم و شادی با مسائلی چون خشم و عصیان یا خیلی چیزهای دیگر مواجه است. من همیشه فکر می‌کردم موسیقی دستگاهی ایران تنها از دو ویژگی غم و شادی تبعیت می‌کند البته چیزی که می‌گویم خیلی شخصی‌ست و قصدم نقد موسیقی دستگاهی نیست علاوه بر اینکه این حرف‌ها با توجه به شناخت امروزی من است و ممکن است در آینده نظرات دیگری داشته باشم.
حسام اینانلو در ادامه گفت: قطعا و بدون شک 100 سال پیش ما موضوعی مثل خشم را در آثار هنری نمی‌دیدیم چون دغدغه پرداختن به آن وجود نداشت. یعنی خشم تنها در روابط میان انسان‌ها دیده می‌شد. پس قاعدتا من هم برای ساخت اثری که بتوانم به مسائلی جز غم و شادی بپردازم؛ باید دستور ساخت موسیقی و درواقع دستور زبانم را نسبت به آنچه در 100 سال پیش بود؛ تغییر دهم.
وی افزود: در این آلبوم بسیاری از صداها تبدیل به افکت شده است و این چیزی‌ست که در موسیقی دستگاهی دیده نمی‌شود. هرچند این اثر را می‌توان یک تجربه دانست که شاید موفق نباشد اما قطعا هیچ مولفی هم به دنبال موفقیت و یا عدم موفقیت نیست و آنچه اهمیت دارد تجربه‌گرایی‌ست؛ برای این تجربه باید پایم را کمی از موسیقی دستگاهی بیرون می‌گذاشتم.
با یال و باد زندگی کردم
این آهنگساز درباره پروسه ضبط آلبوم بیان کرد: من بستر کل موسیقی را با سازهای خودم ضبط کردم و بعد تک تک با نوازندگان تمرینات را آغاز کردم که این تمرین‌ها از نوازنده ویولنسل خانم ندا مشرفی‌زاده آغاز شد. طبیعتا در تمرین با فرد اول فقط خط‌های اول من وجود داشت و در طول تمرین از نوازنده می‌خواستم تا ایده‌های خودش را به اشتراک بگذارد.
او ادامه داد: درواقع می‌توانم بگویم در این اثر من به عنوان محور قرار داشتم و یال و باد را علاوه بر آهنگسازی کارگردانی هم می‌کردم. در طول تمریناتی که با هر نوازنده داشتیم ایده‌هایی به من اضافه می‌شد هرچند بستر کلی موسیقی و فضای ذهنی‌ام حفظ می‌شد اما تغییراتی در پروسه ضبط شکل می‌گرفت. به همین دلیل آلبومی که می‌شد ظرف چند روز ضبط شود در طی شش یا هفت ماه ضبط شد. من با این اثر زندگی کردم و این روندی‌ست که برای تمامی آثارم درنظر دارم.
اینانلو همچنین معتقد است: در این روند من با یال و باد زندگی کردم و به نوعی اجازه دادم تا اثر به مرور زمان پخته شود. به هیچ وجه هم عجله‌ای برای ضبط آن نداشتم. آخرین تمرینات من با نوازنده کلارینت برگزار شد که در این تمرینات او کمتر از دیگران امکان مانور روی موسیقی را داشت چون اکثر نقاط پیدا شده بود و فقط باید جای خالی‌ها را پرمی‌کرد.
این نوازنده با اشاره به اینکه آهنگسازی هم مثل کتاب نوشتن است و نیاز به بازنویسی و اصلاح دارد؛ گفت: بعد از پایان تمرینات و ضبط آلبوم؛ 4 ماه بعد با رامین صدیقی برای انتشار آن صحبت کردم چراکه معتقدم بازهم باید زمان می‌دادم تا چارچوب‌های کار با تغییرات مناسب آن بسته شود.
وی در پایان درباره نام این آلبوم توضیح داد: اسم آلبوم را مانند اثر قبلی (رام)؛ رامین صدیقی انتخاب کرد. دلیل انتخاب این اسم؛ حضور دو ساز آرشه‌ای که آرشه‌هایش از جنس یال است و دو سازی بادی بود البته من بسیار از این اسم راضی هستم چون علاوه برا این نزدیکی به سازبندی آلبوم تصاویر و فضاهای در ذهن من را هم منتقل می‌کند.
زمان انتشار همکاری اینانلو و تونی اُوِرواتِر مشخص شد
حسام اینانلو و Tony Overwater (نوازنده کنتر باس) اثری به پیشنهاد نشر رهگذر هفت اقلیم آماده کرده‌اند که تا شهریور ماه منتشر می‌شود. این اثر نیز تجربه‌ای متفاوت از حسام اینانلو به‌شمار می‌رود که با یک نوازنده هلندی ضبط شده و قرار است پس از انتشار در فستیوال vomex نیز ارائه شود.
این نوازنده کمانچه درباره شکل‌گیری این اثر عنوان می‌کند: بیش از یکسال پیش من در فستیوال وومکس با Tony Overwater آشنا شدم و به مدت سه ماه طرح‌هایی را برای او فرستادم. بعد از آن نمونه‌هایی را به هلند فرستادم و او هم برخوردی کاملا بداهه با موسیقی من داشت. هرچند دیدار حضوری ما حاصل نشد اما خوشبختانه توانستیم پس از سه ما کار را شکل دهیم. یکی از مسائلی که خیلی به ما کمک کرد؛ شناخت درست این نوازنده از موسیقی ایرانی و کمانچه بود. چراکه پیشتر با کیهان کلهر همکاری داشته و الان هم با تریو رامبرانت مشغول ضبط آلبومی به همراه کیهان کلهر است.
اینانلو اضافه می‌کند: در این اثر ما تلاش کردیم محدوده‌ای برای مخاطب ایجاد نکنیم و اجازه دهیم هر مخاطبی که به دنبال موسیقی جدی است؛ با آن مواجه شود. شاید عبارت موسیقی ملل برای کار ما مناسب باشد اما با وجود اینکه Tony Overwater یک جَزیست است و فیگورهای جَز در موسیقی او دیده و شنیده می‌شود؛ نمی‌توانیم سبک مشخصی را به این اثر نسبت دهیم.