لزوم تدوین سند توسعه چاپ/ شرایط پساتحریم فرصتی برای نوسازی ناوگان چاپ
بیست و دومین نمایشگاه چاپ، بستهبندی و ماشینآلات وابسته صبح امروز چهارشنبه (2 دیماه) با حضور معاون فرهنگی وزیر ارشاد،معاون وزیر صنعت معدن و تجارت، در محل دایمی نمایشگاههای بینالمللی تهران افتتاح شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، احمد ابوالحسنی (رئیس اتحادیه لیتوگرافان و سازندگان کلیشه) به نمایندگی از تشکلهای صنعت چاپ در سخنانی به ارائه آمار اجمالی از کمیت و کیفیت مسیر فشرده دربرگزاری بیست و دومین نمایشگاه بینالمللی چاپ، بستهبندی و صنایع وابسته پرداخت و گفت: امسال با توجه به پیشبینی که از رشد متقاضیان داشتیم و با در نظر گرفتن این مسئله که سالهای گذشته به دلیل کمبود مکان تعدادی از متقاضیان امکان شرکت نیافتهبودند توانستیم با افزایش ۱۴ سالن به مساحت ۲۲ هزار مترمربع ناخالص که نزدیک به ۲۰ درصد افزایش بحساب میاید نمایشگاه را برگزار کنیم.
ابوالحسنی ادامه داد: البته با در نظر گرفتن استقلال زیاد و ثبتنام ۳۲ هزار داوطلب برای شرکت در نمایشگاه باز نزدیک به ۱۰هزار مترمربع فضا نیاز داریم. امسال همچنین توجه و اقبال ویژهای به حضور تولیدکنندگان خارجی وجود داشت که نشاندهنده گشایش از فشارهای تحریم بر این صنعت است. آلمان، دانمارک، ایتالیا، اتریش، فرانسه، اسپانیا، سوئیس، کره، ژاپن، سنگاپور، چین و برزیل از جمله کشورهای شرکت کننده دراین نشست هستند.
رئیس اتحادیه لیتوگرافان سپس از با اشاره به اینکه زمانی نتیجه کوشش را میفهمیم که به اعداد ارقام میلیاردی صادرات و واردات در حوزه چاپ دقت کنیم گفت: همزمانی برگزاری این نمایشگاه با کریسمس و پایان سال میلادی تلاش مضاعفی برای دعوت از مهمانان خارجی داشت البته به دلیل همین همزمانی درخواست کردیم تا تاریخ برگزاری نمایشگاه در سالهای آینده به آذرماه موکول شود.
این فعال صنعت چاپ به چالشها و عقبماندگیهای صنعت جاپ ایران اشاره کرد وگفت: متاسفانه سیاستگذاریهای ۸ الی ۹ سال پیش صنعت چاپ کشور را که زمانی حرف اول را در منطقه و صنایع کشور میزد به صنعتی رتبه چندم بین کشورهای همسایه تبدیل کرده است در حال حاضر تبدیل شدهایم به بزرگترین واردکننده تسهیلات، ماشینآلات و حتی کالاهای چاپی که علاوه بر خروج ارز از کشور افزایش هزینه تولید را نیز در پی داشته است.
او در پایان از معاون فرهنگی وزارت ارشاد درخواست کرد با در نظر گرفتن خروجی ارزی نزدیک به هزار میلیارد تومان از کشور نسبت به تسهیل رفع فرسودگی ناوگان چاپ کشور اقدام کند و در توضیح بیشتر درخواست خود بیان کرد: اگر مطابق هزینه تمام شده گمرک و تسهیلات در نظر گرفته شود میتوانیم مشکل را حل کنیم اگر ۵ درصد هزینه گمرک به عنوان یارانه با مشارکت دولت در اختیار صنعتگران چاپ قرار بگیرد شاهد به روز شدن صنعت چاپ خواهیم بود چنین مصوبهای یکسال پیش نهایی شده اما هنوز حتی یک ریال به فعالان صنعت چاپ پرداختی صورت نگرفته است.
پدرام سلطانی (نائبرئیس اتاق بازرگانی ایران و تهران) نیز نمایشگاه چاپ و بستهبندی را مهمترین واقعه صنعت چاپ کشور خواند و گفت: چگونه است وقتی پایه توسعه فرهنگی و نماینده صادرات کشور را صنعت چاپ برعهده دارد آن وقت از چنین مشکلات ساده اما مضمنی رنج میبرد اینکه ما هدفگذاری کردهایم به عنوان کشور اول منطقه در سال ۱۴۰۴ معرفی شویم اما در حوزه صنعتی که کشور را معرفی میکند چنین ضعفهایی داریم جای تامل زیادی دارد چرا عربستان و ترکیه باید صادر کننده چاپ باشند وما تنها وارد کننده.
نائب رئیس اتاق بازرگانی ایران و تهران ادامه داد: فراموشکردهایم که نوآوری ونوسازی این صنعت میتواند روح تازهای برای چاپ و چاپخانه باشد اهمیت فرهنگ، چاپ و بستهبندی بر کسی پوشیده نیست اما در تناقضی عجیب این صنعت مهم محجور مانده است.
او البته تمامی چالشهای پیشروی صنعت چاپ را ناشی از مشکلات دولتی ندانست و عنوان کرد: تمامی مشکلات صنعت چاپ ناشی از عملکردهای دولتها نیست بلکه بخش خصوصی هم آنقدرها که باید توجهی به فرصتها و امکانات موجود ندارد در دوره پسا برجام فرصتهای زیادی در اختیار اقتصاد ایران قرار خواهد گرفت که اگر صنعت چاپ کمی همت کند میتواند جذب سرمایه گذاری خارجی مناسبی داشته باشد. البته طبیعی است که توان بنگاههای کوچک و متفرق در حد و اندازههای رقابت با شرکتهای بزرگ دنیا نیست و اگر به سازمان تجارت جهانی بپیوندیم با این شرایط فعلی حتما به مشکل میخوریم.
سلطانی اضافه کرد: باید اندازه بنگاهها و تعداد آنها را افزایش دهیم چرا تاکنون هیچ برنامهریزی برای طراحی مسیر توسعه چاپ نه در بخش خصوصی و نه دربخش دولتی را شاهد نبودیم چقدر روی تعیین مسیر و برنامهریزی برای ارتقای صنعت چاپ کشور سرمایهگذاری کردهایم.
نائبرئیس اتاق بازرگانی ایران و تهران سپس به بخشی از مشکلات پیشرو برای توسعه صنعت چاپ و جذب سرمایه خارجی اشاره کرد و گفت: صنعتی که برای برداشتن هر قدمی کوچکی در جهت ارتقا باید مجوز دریافت کند و برای تامین منابع مدام به مشکل میخورد آیا میتوان انتظار رشد از آن داشت. قطعا کشور ما در صنعت چاپ میتواند سرآمد کشورهای منطقه باشد اگر با برطرف شدن چنین موانعی مجال تنفس بیابد باید این موضوع را باجدیت دنبال کنیم وبرنامهریزی داشته باشیم تا مجوزهای مختلف این حوزه را به حداقل کاهش دهیم.
او تاکید کرد: وزیر فرهنگ هم برای این مسئله اعلام همکاری کرده و خوشبختانه آقای جنتی به اهمیت اقتصاد فرهنگ واقف است البته برای اینکه بخش خصوصی بتواند تاثیر قابل توجه در این حوزهها داشته با شد تشکلها و بخشهای خصوصی نیز باید تلاش خود را بیشتر کند تشکیل فدراسیون صنعت چاپ و بستهبندی میتواند راهی برای همکاری و تعامل بهتر انجمنها و تشکلهای صنعت چاپ باشد.
سلطانی همچنین یادآور شد: دردوره اقتصادی به سر میبریم که بخش خصوصی باید همت و توجهش معطوف به تواناییهای خود باشد و روی کمکها و تسهیلات دولتی برنامهریزی نکند ما بدهکارترین دولت و پایینترین قیمت نفت را شاهد هستیم اگر دراین شرایط مدام بخواهیم به در نهادهای دولتی بکوبیم مطمئنا چیزی دستمان را نمیگیرد تنها خواسته ما از دولت ساده سازی قوانین و تسهیل امور برای حرکت رو به جلو است. امیدواریم در شرایط پسا تحریم با توجه به پتانسیل موجود در صنعت چاپ کشور روزهای روشنی را پیش رو داشته باشیم.
علی فاضلی (رئیس اتاق اصناف) نیز در سخنانی گفت: درست است که نباید از دولت انتظار کمک مالی و تسهیلاتی بالا داشته باشیم اما باید بپذیریم همین موانع موجود که در گذشته هم به آن معترض بودیم همچنان وجود دارد و از بین نرفته است. گلهای که در صنعت چاپ داریم این است که از سال ۲۰۰۷ تا امروز نه تنها رشدی در آن ندیدهایم بلکه با افت نیز روبرو شدیم. کشوری مثل عربستان که قدمتی بسیار کمتر از ما در صنعت چاپ دارد سهم چندین برابری نسبت به کشور ما در منطقه را از آن خود کرده است. حالا از ترکیه که سهم بالای ۴۰ درصدی را به خود اختصاص داده صحبتی نمیکنیم.
رئیس اتاق اصناف ادامه داد: به آمار که نگاه میکنیم متوجه میشویم بنگاههای کوچک و متوسط صنعت چاپ چیزی نزدیک به ۷۹ درصد بخش خصوصی این صنعت را به خود اختصاص دادهاند اما حاکمیت بخش دولتی بر این حجم از بنگاههای کوچک نیز احساس میشود حتی به نوعی این اعمال حاکمیت دولتی به بخش خصوصی پذیرفته شده هم هست. تمامی این عوامل نشان میدهد که بنگاههای کوچک صنعت چاپ کشور را عقب نگه داشتهایم. بنگاههایی که با کمترین هزینه نسبت به سایر صنایع ایجاد میشود. به عنوان مثال یک صنعتی مثل پتروشیمی برای احداث یک بنگاه یا کارخانه دستکم یک و نیم تا دو میلیارد تومان نیاز دارد اما این بنگاههای کوچک صنعت چاپ کمترین هزینه را برمیدارند و میتوانند توازن سهم منطقهای را نیز حفظ کرده و از مهاجرتها نیز جلوگیری کند. اساساً ۷۰ درصد چرخ اقتصاد در همین بنگاههای کوچک میچرخد.
او سپس با انتقاد حجم بالای واردات تولیدات چاپی به کشور گفت: نزدیک به ۱۰۰۰ میلیارد تومان کالای تولید شده صنعت چاپ به کشور وارد شده. این مسئله در دولتی که با شعار تدبیر و امید فعالیت میکنند جای تاسف دارد. از سوی دیگر این حجم از واردات با اصل اقتصاد مقاومتی که مورد تاکید رهبری و رئیس جمهور هست در تضاد است. البته تردیدی نیست یک دهه واردات بیرویه از سوی کسانی که هیچ جایی در بخش خصوصی نداشتند ضربه سختی به اقتصاد زده است.
فاضلی همچنین انتقادهایی را نسبت به کمکاری بخش خصوصی و تشکلهای صنف چاپ وارد دانست و گفت: چرا بخش خصوصی و تشکلهای صنعت چاپ ما کوچکترین عملگرایی از خود نشان نمیدهند. کمپین اتحاد برای توسعه و ارتقای صنعت چاپ کجاست. چرا ۳ اتحادیه و صنف اصلی صنعت چاپ نتوانستند یک مدیریت واحد برای تدوین سند توسعه صنعت چاپ معرفی کنند. نظام توسعه صنعت چاپ را شما فعالان خصوصی این صنعت باید طراحی و نهایی کنید. نمیتوان یک سوی از دولت طلبکار بود و انتقاد کرد. بخش خصوصی هم باید با اتحاد و همدلی بیشتر پیگیر مسائل خودش باشد. ما از دولت انتظار کار خارقالعاده نداریم تنها همین که پا در کفش بخش خصوصی نکند کفایت دارد.
سیدعباس صالحی (معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی) نیز در این مراسم چاپ را به عنوان نماد هویت کالاها و شناسنامه کالاهای اقتصادی، فرهنگی و خدماتی جایگاه معرفی کرد و گفت: مشکلاتی که صنعت چاپ دارد بر همگان واضح و مبرهن است و بارها در جلسات مختلف به آنها اشاره شده است؛ اینکه در حوزه واردات محصولات چاپی شرایط خوبی نداریم و در سال ۱۳۹۳ یکصد هزار تن محصولات واردات چاپی به ایران وارد شده است بسیار تاسفبار است.
او سپس با اذعان به اینکه صادرات صنعت چاپ و زیرساختهای این صنعت شرایط مطلوبی در کشور ندارند بیان کرد: دانش ما در حوزه چاپ و مهارتهای ما چه به عنوان شرکتهای دانش بنیان و چه مهارتهای عملیاتی کافی نیست. شرایط صنعت چاپ در کشور شرایط مطلوبی نیست اما این شرایط جدا از شرایط سایر صنایع نیست. به این معنا که این گونه نیست که فقط صنعت چاپ در رکود و سایر صنایع در قله باشند اما باید برای برونرفت از این شرایط از دو اتفاق مهم حداکثر بهرهبرداری صورت بگیرد.
معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: یکی از این اتفاقاتی که اکنون در کشور شاهد آن هستیم تاکید موکد و مستمر و جدی مقام معظم رهبری بر اقتصاد مقاومتی و اعتنای جدی دولت به این موضوع است. بنابراین عزم دولت برای اقتصاد مقاومتی فرصتی برای ارتقا صنعت چاپ محسوب میشود. شرایط پساتحریم و پسابرجام نیز فرصت قابل توجه دیگری برای ارتقای این صنعت است؛ این دو نکته فرصتهای جاری صنعت چاپ محسوب میشوند که باید بخش دولتی به عنوان مجموعه حاکمیتی و بخش خصوصی به عنوان اینکه این حرکت را به فرجام برساند دست به دست هم دهند. برای تحقق این مهم نخستین قدم، تدوین نقشه راه است. در این راستا دوستان ما در اتحادیههای چاپی پیشنهاداتی مبنی بر سند توسعه چاپ ارایه دادهاند که مورد تایید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز قرار گرفته است. امیدواریم در چند ماه آینده شامل تدوین این سند باشیم.
صالحی همچنین با یادآوری لزوم همکاری و همیاری بیشتر بخش دولتی و خصوصی گفت: دومین قدم برای تحقق همکاری و همیاری بخش دولتی و خصوصی در صنعت چاپ این است که بتوانیم از طریق گفتمان این دو بخش، شرایط راهبری توسعه صنعت چاپ را فراهم کنیم. اگر به آینده صنعت چاپ فکر میکنیم باید بخش خصوصی با یکدیگر متحد و مقتدر شوند و اختلافات آنها از بین برود. چرا که بخش خصوصی متحد و مقتدر میتواند دولت را به پویایی بیشتر مجبور کند.
محمد شاپور اسفرجانی (مدیر شرکت ایران روتالیو) نیز در بخشی از مراسم به گوشهای از اقدامات این شرکت به عنوان نماینده انحصاری هایدلبرگ آلمان پرداخت.
در این مراسم همچنین از چهار پیشکسوت صنعت چاپ (میریونس جعفری، محمد کلاری، غلامحسین نوری و محمدشاپور اسفرجانی تقدیر و تجلیل شد.