نگاهی به مهمترین وقایع اروپا در سال ۱۳۹۳
قاره اروپا در سال ۱۳۹۳ شاهد فراز و نشیب‌های زیادی بود که به برخی از مهمترین آنها اشاره می‌کنیم.
تحریم مقام‌های روس توسط اتحادیه اروپا / ۲ فروردین ۱۳۹۳
اتحادیه اروپا نام ۱۲ نفر از مقام‌های ارشد روسیه را در فهرست تحریم‌های سیاسی خود قرار داد. اتحادیه اروپا تهدید کرد که در صورت ادامه داشتن رویکرد کنونی مسکو نسبت به بحران اوکراین، این کشور را به لحاط اقتصادی نیز تحریم می‌کند. اتحادیه اروپا پیش از آن نیز ۲۱ مقام ارشد روس از جمله تعدادی از مشاوران «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهوری روسیه را در فهرست تحریم‌های سیاسی و اقتصادی خود وارد کرده بود.
اجلاس امنیت هسته‌ای در لاهه / ۴ فروردین ۱۳۹۳
نشست امنیت هسته‌ای در لاهه با سخنرانی دبیرکل سازمان ملل متحد و با حضور ۵۳ کشور جهان آغاز شد. بان کی مون در سخنرانی خود از کره‌شمالی خواست که به قطعنامه‌های سازمان ملل پایبند باشد. این نشست در حالی برگزار شد که روسیه و کشورهای غربی با یکدیگر درگیر هستند. اعضای «گروه هشت» در حاشیه این دیدار با یکدیگر گفت‌و‌گو کرده و تصمیم گرفتند که نشست این گروه که قرار بود در ماه ژوئن به میزبانی روسیه برگزار شود را لغو کرده و بدون حضور روسیه در بروکسل دیدار کنند. از این زمان، نام گروه هشت به «گروه هفت» تغییر کرد.
اعلام جمهوری دونتسک / ۱۸ فروردین ۱۳۹۳
نیروهای طرفدار روسیه در دونتسک، «جمهوری مستقل» اعلام کردند و پرچم خود را بر فراز ساختمان فرمانداری برافراشتند. بعد از الحاق کریمه به خاک روسیه، مناطق شرقی اوکراین که اکثریت ساکنان آن روس‌تبار هستند، خواستار برگزاری همه‌پرسی مشابه در شهرهای خود شده و خواستار پیوستن به روسیه شدند.
سفر رئیس سیا به اوکراین / ۲۵ فروردین ۱۳۹۳
آمریکا حامی صلی دولت اوکراین در بحران جاری این کشور است. در این تاریخ، کاخ سفید سفر «جان برنان» رئیس سرویس اطلاعاتی این کشور به اوکراین را تایید کرد. خبر سفر برنان به کی‌یف توسط روسیه افشا شد و کاخ سفید مجبور به پذیرفتن این امر بود.
رایزنی اوباما و سران اروپایی برای همکاری تشدید تحریم‌های روسیه / ۵ اردیبهشت ۱۳۹۳
اوباما در سفر به ژاپن، در کنفرانس تلفنی خود با «دیوید کامرون» نخست‌وزیر انگلستان، «فرانسوا اولاند» رئیس‌جمهوری فرانسه، «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان و «ماتئو رنزی» نخست‌وزیر ایتالیا در مورد تشدید تحریم‌ها علیه روسیه گفت‌و‌گو کرد. در آن زمان، اروپا به دلیل وابستگی به گاز روسیه، مایل به ورود در مساله تحریم‌های اقتصادی نبود.
دیدار شاهزاده بحرین و پوتین / ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۳
«سلمان الخلیفه» در سفر به مسکو با رئیس‌جمهوری روسیه دیدار کرد. خلیفه در این دیدار در مورد مذاکرات سازش، تحولات سوریه، مسائل خاورمیانه و ایران با پوتین گفت‌و‌گو کرد. در پایان این دیدار یک یادداشت تفاهم میان «صندوق سرمایه‌گذاری مستقیم» روسیه و «صندوق مستقل» بحرین امضا شد.
روسیه به دلیل مواجه شدن با تحریم‌های اقتصادی غرب در حال جایگزین کردن شرکای اقتصادی خود است.
انتخابات ریاست‌جمهوری اوکراین / ۴ خرداد ۱۳۹۳
انتخابات ریاست‌جمهوری اوکراین با حضور سه نامزد شناخته‌شده برگزار شد. «پترو پوروشنکو» کاندیدای مستقل، «یولیا تموشنکو» از حزب میهن و «اوله لیاشنکو» از حزب رادیکال اوکراین در این انتخابات حضور داشتند. بر اساس نتایج اعلام شده، پروشنکو با کسب ۵۵ درصد آراء به عنوان رئیس‌جمهوری اوکراین انتخاب شد.
در دو استان استقلال‌طلب دونتسک و لوهانسک گروه‌های شبه نظامی متمایل به روسیه اجازهٔ برگزاری انتخابات را ندادند.
تمدید تحریم‌های آمریکا علیه بلاروس ۲۱ خرداد ۱۳۹۳
باراک اوباما با امضای سند تحریم بلاروس و ارسال آن به کنگره، تحریم‌های آمریکا علیه بلاروس را به مدت یک سال تمدید کرد. در این سند با اشاره به مسائل داخلی بلاروس، عنوان شده است که «برخی اقدامات دولت بلاروس تهدید فوق‌العاده‌ای برای امنیت ملی و سیاست خارجی آمریکا محسوب می‌شود. این اقدام‌ها روند دموکراسی و توسعه اجتماعی در جمهوری بلاروس را دچار اخلال کرده است.»
از نظر واشنگتن، بلاروس به دلیل نقض حقوق بشر، فساد مالی و عدم آزادی رسانه‌ها باید مورد تحریم این کشور قرار بگیرد. در نتیجه این تحریم‌ها، برخی مقام‌های بلندپایه «مینسک» اجازه ورود به خاک ایالات متحده را ندارند. مسدود شدن حساب‌های بانکی و ممنوعیت هرگونه فعالیت مالی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی آمریکا از جمله دیگر موارد تحریم‌ها علیه بلاروس است.
سقوط هواپیمای مالزیایی در مرز اوکراین و روسیه / ۲۷ خرداد ۱۳۹۳
پرواز شماره ۱۷ خطوط هوایی مالزی، که از آمستردام هلند به مقصد کوالالامپور در حرکت بود در مرز روسیه و اوکراین سقوط کرد. کار‌شناسان علت سقوط را شلیک موشک عنوان کردند. پس از این واقعه، سازمان‌های بین‌المللی خواستار آتش‌بس در شرق اوکراین و همکاری برای حل این مساله شدند.
از زمان وقوع این حادثه، کشورهای غربی انگشت اتهام را به سمت روسیه گرفتند. شورای امنیت سازمان ملل با صدور قطعنامه‌ای خواستار تحقیق فوری در مورد این حادثه شد و روسیه به این قطعنامه رای مثبت داد.
بازداشت سارکوزی / ۱۰ تیر ۱۳۹۳
«نیکلا سارکوزی» رئیس‌جمهوری سابق فرانسه به اتهام نقض اعتماد و سوء استفاده از نفوذ بازداشت شد. سارکوزی متهم به سوء استفاده از موقعیت خود برای اعمال نفوذ در روند تحقیقاتی پیرامون خود توسط یک قاضی بوده است. در پی بازداشت سارکوزی، «تییری هرزوگ» وکیل وی و دو نفر از مقام‌های ارشد دستگاه قضایی فرانسه نیز بازداشت شدند.
تقاضای اوکراین برای مداخله ناتو / ۲۵ مرداد ۱۳۹۳
وزیر خارجه اوکراین خواستار کمک نظامی ناتو و کشورهای اروپایی برای مبارزه با جدایی‌طلبان شرق اوکراین شد. وی خواستار تغییر رویکرد غرب در مورد مساله اوکراین شد.
در اوکراین نبرد نیابتی شرق و غرب میان جدایی طلبان شرق و ارتش جریان دارد. روسیه و غرب به طور مستقیم وارد این مناقشه نشده‌اند و به پشتیبانی و موضع‌گیری سیاسی اکتفا کرده‌اند. اوکراین خواستار ورود مستقیم آمریکا و ناتو به این بحران است.
دیدار مرکل و پروشنکو / ۱ شهریور ۱۳۹۳
«آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان در سفر به اوکراین، با رئیس‌جمهوری این کشور دیدار کرد. مرکل در این دیدار با اشاره به الحاق کریمه به خاک روسیه، این اقدام مسکو را اشتباه خواند و بیان کرد که در صورت تغییر نکردن رویکرد مسکو در قبال جدایی‌طلبان شرق اوکراین، اتحادیه اروپا آمادگی اعمال تحریم‌های سخت‌تر علیه این کشور را دارد.
انتخاب موگرینی به عنوان جانشین اشتون / ۸ شهریور ۱۳۹۳
«فدریکا موگرینی» وزیر خارجه پیشین ایتالیا، جایگزین «کا‌ترین اشتون» شد. انتخاب موگرینی به عنوان مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، مخالفت‌هایی به دنبال داشت. وی یکی از مخالفان تحریم روسیه است و توسط کشورهای غربی به جانبداری از مسکو متهم می‌شود. موگرینی در پرونده هسته‌ای ایران وارد نشد و اشتون به دلیل تسلط بر روند مذاکرات، نماینده این اتحادیه در گفت‌و‌گو‌ها باقی ماند.
همه‌پرسی استقلال اسکاتلند / ۲۷ شهریور ۱۳۹۳
در میانه ماه سپتامبر سال جاری میلادی، اسکاتلند شاهد همه‌پرسی استقلال از پادشاهی متحده بود. این همه‌پرسی در نتیجه توافق دولت اسکاتلند و دولت انگلستان صورت گرفت.
بر اساس نتیجه اعلام شده توسط دولت اسکاتلند، ۴۴. ۷ درصد از شرکت‌کنندگان موافق جدایی از انگلیس و ۵۵. ۳ درصد مخالف این جدایی بودند. در نتیجه، اسکاتلند بخشی از پادشاهی متحده باقی ماند.
آغاز فعالیت دبیر کل جدید ناتو / ۹ مهر ۹۳
«ینس استولنتبرگ» نخست‌وزیر سابق نروژ فعالیت خود را در صدر سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) آغاز کرد. استولنتبرگ جانشین «آندرس فوگ راسموسن»، نخست‌وزیر سابق دانمارک شد که از سال ۲۰۰۹ این سمت را در اختیار داشت.
انتخاب این شخص موجب حیرت و ابراز نگرانی توسط مخالفان وی شد. استولنتبرگ هیچ سابقه فعالیت نظامی نداشته و تنها یک سیاست‌مدار است و قرار گرفتن وی در صدر یک سازمان نظامی با مخالفت‌هایی روبه‌رو شد.
نشست مشترک سران اتحادیه اروپا، پوتین و پوروشنکو / ۲۵ مهر ۱۳۹۳
این نشست در شهر میلان ایتالیا با حضور «دیوید کامرون» نخست‌وزیر انگلیس، «آنگلا مرکل» صدر اعظم آلمان و «فرانسوا اولاند» رئیس‌جمهور فرانسه، «ماتئو رنتزی» نخست‌وزیر ایتالیا، «فدریکا موگرینی» مسئول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا، «هرمان وان رامپوی» رئیس شورای اروپایی و «خوزه مانوئل باروسو» رئیس کمیسیون اروپایی برگزار شد. پروشنکو و پوتین نیز در این دیدار حاضر بودند.
این جلسه برای پایان دادن به مناقشات گازی و برقراری آتش‌بس در مناطق شرق اوکراین برگزار شد که در پایان نیز نتیجه خاصی در بر نداشت.
ادامه تحریم جدایی‌طلبان اوکراین توسط اتحادیه اروپا / ۷ آذر ۱۳۹۳
با ادامه درگیری‌های شرق اوکراین میان جدایی طلبان طرفدار روسیه و ارتش، اتحادیه اروپا با تحریم ۱۳ نفر و پنج سازمان مربوط به جدایی‌طلبان موافقت کرد.
بر اساس این تحریم‌های جدید، اموال این ۱۳ نفر در بانک‌های اروپایی ضبط شده و از ورود این افراد به حوزه اتحادیه اروپا جلوگیری خواهد شد.
کوتاه نیامدن روسیه در مورد بحران اوکراین و ادامه مناقشه شرق و غرب، دلیل تشدید تحریم‌های غرب علیه جدایی‌طلبان است.
خارج شدن نام حماس از فهرست سیاه اتحادیه اروپا / ۲۵ آذر ۱۳۹۳
دادگاه اتحادیه اروپا نام حماس را از فهرست سیاه خود حرف کرد. این اقدام اروپا باعث خشم مقام‌های رژیم صهیونیستی شد.
مقام‌های اسرائیل این اقدام اتحادیه اروپا را اشتباهی بزرگ خواندند. بر اساس اعلام اتحادیه اروپا، ممنوعیت کمک مالی به حماس هنوز لغو نشده است و این امر نیازمند بررسی‌های بیشتری است.
امضای مصوبه تحریم‌های روسیه توسط اوباما / ۲۷ آذر ۱۳۹۳
باراک اوباما، مصوبه تحریم علیه روسیه را امضا کرد. با امضای این مصوبه کنگره، اعمال تحریم علیه روسیه به یک قانون لازم الاجرا تبدیل شده و اختیار گسترش تحریم‌ها به اوباما داده می‌شود. این قانون در کنار گسترش تحریم‌ها ضد شرکت‌های انرژی و تسلیحاتی روسیه، راه صدور سلاح به اوکراین را نیز باز می‌کند. در بیانیه کاخ سفید در این مورد آمده است که «قانون تحریم‌های روسیه به دولت آمریکا اختیارات بیشتری می‌دهد تا در صورت اقتضائات و شرایط، از آن برای اعمال تحریم‌های بیشتر ضد مسکو استفاده شود.»
آغاز موج جدید حمله به مساجد در سوئد / ۵ دی ۱۳۹۳
در راستای موج اسلام‌هراسی در اروپا، برخی تندروهای نژادپرست در اروپا دست به حمله به مراکز مذهبی مسلمانان زدند. حمله به مساجد در سوئد پیش از این نیز اتفاق افتاده بود اما در تاریخ مذکور، موج جدیدی از این اعمال ضد اسلامی شکل گرفت.
در جریان حمله به مسجد شهر اسکیلستونا، ۲۰ نفر در این مکان مقدس حضور داشتند که پنج نفر از آنها زخمی شدند. پس از این حمله، دو مسجد دیگر در آپسالا و اسلو نیز مورد حمله قرار گرفتند.
خروج نیروهای فرانسوی از افغانستان / ۱۰ دی ۱۳۹۳
مقام‌های ارشد وزارت دفاع فرانسه اعلام کردند که همزمان با خروج نیروهای آمریکایی در پایان سال جاری میلادی، از افغانستان خارج خواهند شد.
پس از اشغال افغانستان در سال ۲۰۰۱، چند کشور دیگر به همراه آمریکا وارد افغانستان شدند که فرانسه یکی از آنها بود. با پایان سال ۲۰۱۴ میلادی و پایان یافتن حضور نیروهای آمریکا، فرانسه نیز مسیر مشابهی را دنبال کرد.
حمله تروریستی به دفتر نشریه شارلی ابدو در پاریس / ۱۷ دی ۱۳۹۳
حمله مهاجمان نقاب‌دار به دفتر نشریه شارلی ابدو، شوک بزرگی به مردم فرانسه و اروپا وارد کرد. تروریست‌های مسلح وارد ساختمان نشریه شارلی ابدو شده و ۱۲ نفر از کارکنان آن را به قتل رساندند. پس از وقوع این حادثه، «فرانسوا اولاند» به محل جنایت وارد شد و در جریان امور قرار گرفت.
چند روز پس از این حمله، القاعده یمن و گروه تروریستی داعش به طور جداگانه مسئولیت آن را به عهده گرفتند. این حادثه باعث برگزاری تظاهرات ضد اسلامی در این کشور شد.
برگزاری راهپیمایی اتحاد در پاریس / ۲۱ دی ۱۳۹۳
پس از حمله تروریستی به دفتر تحریریه شارلی ابدو، مردم پاریس به درخواست رئیس‌جمهوری کشور خود راهپیمایی «اتحاد» را برگزار کردند. نکته جالب این رویداد، حضور رهبران برخی کشورهای جهان در آن بود. از جمله شرکت‌گنندگان در این راهپیمایی می‌توان به «دیوید کامرون»، «آنگلا مرکل»، «محمود عباس»، «ملک عبدالله» اردن و «ملکه رانیا»، «پترو پوروشنکو» و نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی اشاره کرد.
پیروزی حزب سیریزا در انتخابات پارلمانی یونان / ۵ بهمن ۱۳۹۳
یونان نامی است که همواره با سیاست‌های ریاضت اقتصادی و بسته‌های حمایتی اتحادیه اروپا گره خورده است. «آلکسی سیپراس»، رهبر ۳۹ ساله حزب چپ‌گرای سیریزا در مبارزات انتخاباتی خود با صراحت تمام از سیاست‌های اقتصادی اتحادیه اروپا انتقاد کرده و آن را عامل وابستگی کشورهایی مانند یونان به کمک‌های مالی دانست.
پس از اعلام نتایج حزب سیریزا با کسب حدود ۴۰ درصد آرا، پیروز انتخابات یونان شد و سه روز بعد، کابینه سیپراس که همگی از مخالفان اقتصاد ریاضتی هستند در برابر پارلمان سوگند یاد کردند.
حملات تروریستی در دانمارک / ۲۶ بهمن ۱۳۹۳
در ادامه سلسله حملات تروریستی اروپا، این‌بار کپنهاگ محل جولان تروریست‌ها و وحشت‌آفرینان بود. پایتخت دانمارک در این روز، شاهد دو حمله تروریستی بود. اولین حمله، در کافه محل برگزاری نشست «هنر، کفر و آزادی بیان» اتفاق افتاد که در جریان آن یک نفر کشته و سه نفر زخمی شدند که از نیروهای پلیس بودند.
چند ساعت بعد، حمله دیگری در نزدیکی کنیسه یهودیان در پنج کیلومتری محل تیراندازی قبلی اتفاق افتاد که در پی این حمله، چند نفر زخمی شدند و پلیس دانمارک از مردم پایتخت درخواست کرد که از بخش مرکزی کپنهاگ دور شوند.
برقراری آتش‌بس در اوکراین / ۲۶ بهمن ۱۳۹۳
پس از برگزاری نشست برقراری آتش‌بس گروه «نرماندی» در مینسک موسوم به نشست مینسک۲، آتش‌بس میان جدایی طلبان شرق اوکراین و نیروهای دولت مرکزی آغاز شد. طبق بندهای این توافقنامه، طرفین درگیری باید طی ۱۴ روز پس از آغاز آتش‌بس سلاح‌های سنگین خود را از مناطق درگیری خارج کرده، اسرا را آزاد کرده و خلع سلاح گروه‌های غیرقانونی انجام شود. به دلیل حضور نداشتن نمایندگان شورشیان شرقی، توافق مذکور مورد بی‌اعتمادی تحلیل‌گران قرار گرفت و به عنوان یک عهدنامه پایدار ارزیابی نشد.
پیش‌بینی تحلیل‌گران صحیح از آب درآمد و درگیری‌های شرق اوکراین دوباره آغاز شد. هر کدام از طرفین درگیری نیز، جناح مقابل را مسئول نقش آتش بس اعلام می‌کنند. مقام‌های غربی مانند اولاند، بار‌ها خواستار پایبندی طرفین به توافق مینسک شدند.
رزمایش بزرگ نروژ در مرزهای روسیه / ۱۳ اسفند ۱۳۹۳
در این تاریخ ارتش نروژ با استفاده از پنج هزار نیروی نظامی پیاده و ۴۰۰ خودروی زرهی، بزرگ‌ترین مانور نظامی در ۵۰ سال گذشته در نزدیکی مرز روسیه را آغاز کرد. بنابر گزارش «راشا تودی» آخرین رزمایش بزرگ نروژ در نزدیکی مرزهای روسیه، به سال ۱۹۶۷ میلادی باز می‌گردد.
این رزمایش نظامی در فینمارک (شمالی‌ترین نقطه نروژ) و در نزدیکی مرز شبه‌جزیره کولا که بخشی از خاک روسیه است، برگزار شد. پیش از این، نیروی هوایی روسیه اقدام به برگزاری رزمایش در این شبه جزیره کرده بود.
گزارش: محسن صالحی‌خواه