استعدادهای درخشان موسیقی کلاسیک را حمایت کنید

با گذشت پنج روز از جشنواره موسیقی فجر و ۱۸ اجرا در بخش استعدادهای درخشان، می‌توان به جرئت گفت که این بخش استانداردترین و در عین حال بی‌ادعاترین اجراها را روی صحنه آوردند. این مسئله را باید با درنظر گرفتن سن نوازندگان و سابقه اجراهایشان سنجید.

به گزارش خبرنگار ایلنا؛ پنجمین روز جشنواره موسیقی فجر با ۴ اجرا در بخش استعدادهای درخشان آغاز شد. در این بخش هاله آخوندی سامانی، نوازنده شانزده ساله ویولنسل با همراهی پیانو کیمیا محمدی، اولین اجرا را روی صحنه آورد. آخوندی سامانی از شاگردان گلریز زربخش است و هم اکنون در ارکستر مجلسی رسا ساز می‌زند.

در این اجرا قطعه Vocalise از راخمانینف در می مینور، ۷ واریاسیون از بتهوون در می بمل ماژور و allegro appassionato op ۴۳ اجرا شد. vocalise در اصل ۱۴ قطعه آوازی برای پیانو و صدای سوپرانو است که راخمانینف در سال ۱۹۱۵ آن را نوشت اما پس از آن این قطعات بارها برای سازهای مختلف و حتی ارکستر تنظیم و اجرا شد. در این اجرا نیز هاله آخوندی سامانی برای اولین بار در ایران یکی از این قطعات را توسط یک ویولنسل و پیانو نواخت.

اجرای هاله آخوندی سامانی، اجرای دقیق و قابل قبول بود که با همراهی کیمیا محمدی، لحظات خوبی را در سالن رودکی ساخت. رعایت تضاد داینامیک‌ها، آرشه‌کشی‌های دقیق و رعایت کوک درست از نکات مثبت اجرای آخوندی سامانی بود.

در ادامه گلنوش اخوان با همراهی کیمیا محمدی پارتیتا شماره ۳ از باخ، سونات شماره ۴ موتسارت و قطعه رومنس از شوستاکوویچ را اجرا کرد. اخوان نوازنده ۲۱ ساله ویولن، سابقه نوازندگی در ارکستر مجلسی جوانان را دارد و در جشنواره جوانان نیز رتبه اول را کسب کرده.

از نکات مثبت اجرای اخوان می‌توان به درک درست از موسیقی دوره باروک در اجرای پارتیتای باخ اشاره کرد. این نوازنده partita۳ / menuet۱,۲ - bouree - gigue را از باخ اجرا کرد که این قطعه برای ساز ویولن سولو هم تنظیم شده است.

پس اخونا، سحر طاحرخانی نوازنده ۲۰ ساله پیانو که در ژاپن متولد شده است، دو قطعه از scriabian و rachmaninov را برای پیانو اجرا کرد. او سونات شماره ۳ از scriabian را در ۴ موومان و پرلود شماره ۱۰ را از راخمانینف را برای مخاطبان اجرا کرد. این نوازنده هم‌اکنون در آلمان در رشته نوازندگی و تدریس پیانو، مشغول به تدریس است.

اما اجرای پایانی بخش استعدادهای درخشان متعلق به هلیا گلمقانی آذر و کوارتتش بود. در این اجرا، گلمقانی قطعه landscape with birds اثر peteris vasks را که برای فلوت نوشته شده است برای اولین بار در ایران به صورت سولو اجرا کرد. وسکس از آهنگسازان معاصر موسیقی کلاسیک است و این قطعه نیز فرمی متفاوت برای اجرا دارد.

در ادامه اجرا نیز مهسان قربانی(ویولن)، نیلوفر هادی سهی(ویولا) و ندا مشرفی زاده(ویولنسل) نیز به همراه گلمقانی، کوارتت فلوت وتسارت را در " ر ماژور " نواختند. این کوارتت فلوت نیز در سه موومان نواخته شد که یکی از بهترین اجراهای استعدادهای درخشان بود. هماهنگی بی‌نظیر این کوارتت جوان و تسلط نوازندگان برای صدادهی مناسب، اجرایی پرشور را در رودکی روی صحنه آورد.

در اجرای بخش استعدادهای درخشان اکبر محمدی(دبیر بخش استعدادهای درخشان) و حسن ریاحی(دبیر جشنواره) نیز حضور داشتند.

با گذشت پنج روز از جشنواره موسیقی فجر و ۱۸ اجرا در بخش استعدادهای درخشان، می‌توان به جرئت گفت که این بخش استانداردترین و در عین حال بی ادعاترین اجراها را روی صحنه آوردند. این مسئله را باید با در نظر گرفتن سن نوازندگان و سابقه اجراهایشان سنجید. حضور نوازندگانی که اکثرا از دهه هفتاد و در هنرستان‌های موسیقی مشغول به تحصیل بودند، نوید آینده‌ای درخشان را برای موسیقی کلاسیک در ایران می‌دهد اما چه حمایتی از این استعدادها صورت می‌یرد؟

با وجود درخشش این بخش در جشنواره موسیقی فجر که البته سال‌های گذشته نیز با چنین کیفیتی برگزار شده، در طول سال اجرایی از سوی این استعدادها نمی‌بینیم. البته امکان اجرای این جوانان در جشنواره غنیمت است اما پیشرفت در نوازندگی و اجرا، نیازمند اجراهای بسیار است که طبیعتا یک نوازنده پانزده ساله، نمی‌تواند با وجود مشکلات بسیاری که برای اجرا وجود دارد، به صورت شخصی سالن اجاره کند و وارد پروسه فرساینده مجوز شود.

در این شرایط تعدادی از این نوازندگان وارد ارکسترهای خصوصی می‌شوند اما حتی آن ارکسترها هم به دلیل عدم حمایت دولتی، فعالیت خاصی نمی‌توانند داشته باشند. به طور کلی موسیقی کلاسیک با درنظر گرفتن این مسئله که مخاطبان زیادی را ندارد، نیازمند حمایت‌های دولتی برای رشد و توسعه است اما متاسفانه چنین امکانی هنوز فراهم نشده و حتی استعدادهای درخشان نیز، تنها امکان اجرای بدون دغدغه در جشنواره موسیقی فجر را دارند.

با پایان اجراهای استعدادهای درخشان در رودکی، ارکستر زهی استونی، پس از اجرای درجه چهار شبه گذشته خود، رپرتوار جدیدی را برای اجرای روز دوم خود آماده کرده بود تا برای مخاطبان در تالار وحدت اجرا کند. این اجرا شامل رپرتواری کاملا متفاوت از آهنگسازان معاصر بود که البته می‌توان آن را اجرایی موفق دانست.

در روز دوم این ارکستر رپرتوار گسترده‌ای را روی صحنه آورد که هرچند از نظر محتوایی وحدت آنچنانی نداشت اما همگی متعلق به رپرتوار موسیقی معاصر بود. این ارکستر که شب گذشته نیمی از اجرای خود را فالش نواخت، نشان داد که می‌تواند اجرای قابل قبولی از رپرتوار موسیقی معاصر داشته باشد. با وجود این اجر می‌توان حدس زد که این گروه برای اجرای شب اول خود رپرتواری دم دستی را انتخاب کرده و تمرین کافی برای این اجرا نداشته است.

در اجرای دوم این ارکستر، آثاری از آروو پارت، هینو الر، پیتر واهی، مارلیس اوبو، جان راتس و رضا مرتضوی اجرا شد و همچنین پنج قطعه محلی استونیایی نیز توسط ارکستر نواخته شد. در اجرای قطعه نیایش شبانه از رضا مرتضوی، حمیدرضا آفریده همراه با ارکستر زهی استونی کمانچه نواخت که اجرای قوبل قبولی بود.

با وجود این که در شب دوم، اجرایی قابل قبول را روی صحنه دیدیم، همچنان حضور این ارکستر در جشنواره موسیقی فجر نکته مثبتی ندارد. برای مثال قطعه کانتوس برای بنجامین بریتن اثر آروو پارت، یک ماه پیش توسط ارکستر فیلارمونیک تهران با رهبری آرش گوران نواخته شد که کیفیتی مناسب‌تر از این اجرا نیز داشت. به طور کلی در ایران، جوانان حرفه‌ای‌تری نیز حضور دارند که امکان اجرایی قابل قبول‌تر را دارند اما متاسفانه همچنان توجهی به این دسته از اهالی موسیقی صورت نمی‌گیرد.