پوکی استخوان، بیماری خاموش؛
لزوم گنجاندن مصرف شیر و لبنیات در برنامه غذایی
پژوهش‌های علمی و تحقیقات پزشکی ثابت کرده که کاهش مصرف شیر, منجر به پوکی استخوان یا بیماری خاموش می شود و پوکی استخوان یکی از مهم‌ترین موانع سلامتی است که تمام گروه‌های سنی را تهدید می‌کند.
پژوهش‌های علمی و تحقیقات پزشکی ثابت کرده که کاهش مصرف شیر منجر به پوکی استخوان یا بیماری خاموش می‌شود و پوکی استخوان یکی از مهم‌ترین موانع سلامتی است که تمام گروه‌های سنی را تهدید می‌کند.
به گزارش ایلنا از شیراز، این عارضه به ویژه در سنین بالا‌تر زنان را بیشتر از مردان مبتلا کرده و به همان نسبت شیوع عوارض بیماری، خصوصاً شکستگی در آن‌ها بیشتر است.
کمبود مواد معدنی مانند کلسیم، پروتئین و ویتامینD و استعمال دخانیات مانند سیگار، باعثپوکی استخوان می‌شود.
مصرف شیر و لبنیات تا حدود زیادی در پیشگیری از عارضه پوکی استخوان موثر است، بر اساس نتایج مشاهدات علمی و تحقیقات دانشگاهی تجزیه و تحلیل آماری نشان می‌دهد که حدود ۳۰ درصد از افراد مبتلا به پوکی استخوان کمتر از یک لیوان شیر یا ماست در هفته مصرف می‌کردند و بیشترین مصرف شیر و لبنیات در گروهی که وضعیت استخوانی نرمال دارند می‌گنجد.
پژوهشگران معتقدند مصرف شیر و لبنیات, ارتباط معنی داری با وضعیت تراکم استخوانی به ویژه در بانوان بعد از سن ۵۰ سالگی داشته است به طوری که کمترین مصرف منظم شیر و لبنیات در گروه مبتلا به پوکی استخوان و بیشترین مصرف منظم شیر و لبنیات در گروه نرمال مشاهده شده است.
بر اساس نتایج حاصل اهمیت آموزش زنان خصوصاً در سنین قبل از یائسگی برای استفاده روزانه و منظم از لبنیات در جهت پیشگیری از پوکی استخوان لازم و ضروری به نظر می‌رسد.
کار‌شناسان و متخصصان درباره رابطه ابتلا به پوکی و شکستگی استخوان با عدم مصرف محصولات لبنی و به ویژه شیر دیدگاههای مشترک دارند.
قائم مقام معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی شیراز معتقد است: پوکی استخوان معضل امروز کشورهای پیشرفته شده که کشور ما نیز کم و بیش با این بیماری درگیر است.
دکتر سید محمد کاظم تدین در باره بیماری پوکی استخوان براین باور است: دلیل اصلی اغلب شکستگی‌ها در سنین بالا پوکی استخوان است و متاسفانه اغلب افراد پس از شکستگی‌ها متوجه بروز این بیماری می‌شوند از این رو آن را بیماری خاموش نامیده‌اند.
وی می‌افزاید: از سن ۴۰ سال به بعد تراکم استخوان را از دست می‌دهیم که در خانم‌ها هنگام یائسگی این امر بیشتر می‌شود و در این راستا افرادی که دارای فراموشی، ام اس، مصرف سیگار و عدم فعالیت بدنی هستند بیشتر به سمت پوکی استخوان می‌روند که در برخی از اشخاص غیر قابل اصلاح است.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز با بیان اینکه پوکی استخوان بدون علائم است بیان می‌کند: می‌توان با مصرف کلسیم، ویتامین دی، لبنیات، فعالیت ورزشی، جلوگیری از شکستگی و عدم استفاده از سیگار، نوشابه‌های گازدار و نمک از پوکی استخوان جلوگیری کرد.
دکتر تدین اضافه می‌کند: توصیه ما به شهروندان این است که بر اساس الگوی بهینه مصرف لبنیات، استفاده از لبنیات را در برنامه غذایی داشته باشند و در این زمینه از شیر و ماست و لبنیات استاندارد استفاده کنند.
یک متخصص بیماری‌های گوارش کودکان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز با بیان اینکه پوکی استخوان در خانم‌ها شایع‌تر از مردان است، می‌گوید: با مصرف مرتب لبنیات و ورزش مداوم و قطع مواردی چون سیگار این بیماری قابل پیشگیری است.
محمود حقیقت می‌افزاید: پوکی استخوان یکی از بیماری‌های مزمن است و متاسفانه امروز در اکثر کشور‌ها بویژه کشورهای در حال توسعه به سبب تغییر عادات غذایی مردم و کاهش تحرک آن‌ها رو به افزایش است.
این متخصص گوارش کودکان با بیان اینکه شکستگی می‌تواند بصورت خود به خودی و یا با یک ضربه کوچک ایجاد شود، گفت: احتمال بروز این شکستگی‌ها در چند نقطه از بدن، ستون فقرات و استخوانهای ران و مچ دست‌ها بیشتر از بقیه قسمت‌های بدن است.
اما از سویی دیگر، سرپرست کنترل کیفی شرکت تولید فراورده‌های لبنی رامک دراین رابطه می‌گوید: پوکی استخوان یا استئوپروزیس یک اختلال اسکلتی است که بیشتر در دوران کهنسالی بروز می‌کند و عواملی مانند استعمال دخانیات و کاهش مصرف لبنیات آن را تشدید می‌کند.
مهدی بهبود معتقد است: بیماری پوکی استخوان را بیماری خاموش نام نهاده‌اند زیرا با تخریب بافت‌های استخوانی بدون هیچ علامتی تا زمانی که یک شکستگی در بدن ایجاد شود مخفی و پنهان می‌ماند.
به گفته این متخصص علوم تغذیه, مصرف لبنیات و به ویژه مصرف کشک، راهکار مناسب و اثر بخشی برای پیشگیری از بروز پوکی استخوان و تامین کلسیم مناسب برای بافت‌های استخوانی بدن است.
سرپرست کنترل کیفی شرکت تولید فراورده‌های لبنی رامک اضافه می‌کند: هرچه مواد لبنی غلیظ‌‌تر شوند محتوای کلسیم آن‌ها بیشتر می‌شود به طور مثال میزان کلسیم در یک لیوان شیر با یک لیوان ماست یکی است اما در ماست چکیده میزان کلسیم بیشتر است.
قائم مقام و معاون فروش و بازاریابی شرکت فراورده‌های لبنی رامک نیز میزان کلسیم موردنیاز برای بدن را روزانه ۲ تا ۳ واحد عنوان می‌کند و می‌گوید: این میزان به افراد سالم توصیه می‌شود اما اگر زنان بارداریا شیرده مد نظر باشند میزان کلسیم موردنیاز ۴ واحد می‌شود در مورد نوجوانان نیز کلسیم موردنیاز ۴ واحد است.
مهدی حجازی منظور از یک واحد را به اندازه یک لیوان محتوی شیر یا ماست یا بستنی می‌داند و می‌گوید: در مورد واحد پنیر و واحد کشک غلیظ نیز، اندازه ۴/۱ لیوان کافی است.
قائم مقام و معاون فروش و بازاریابی شرکت فراورده‌های لبنی رامک با بیان اینکه کشک یکی از غنی‌ترین منابع پروتئین حیوانی است، می‌گوید: بنابراین کشک محیط مناسبی برای رشد میکروارگانیزم‌های مختلفی است که اغلب باعثمسمومیت‌های شدید و حتی مرگ می‌شود، بنابراین بهتر است از کشک‌های بسته بندی(پاستوریزه) شده که دارای برچسب و مجوز بهداشتی است استفاده شود.
حجازی اضافه می‌کند: کارخانجات و واحدهای صنعتی تولید محصولات لبنی اکنون دو نوع کشک تولید و روانه بازار می‌کنند، کشک مایع صنعتی که با استفاده از فرایند ماست به دست می‌آید و کشک مایع که با استفاده از کشک خشک تولید می‌شود و قیمت بالاتری دارد و در عین حال به دلیل تولید نیمه صنعتی و سنتی مخاطرات تولید ان نیز بالاترست.
حجازی خاطر می‌کند: ما با تولید کشک مایع صنعتی سعی کرده‌ایم همان طعم و مزه کشک‌های سنتی را در محصول حفظ کنیم و مطابق با ذائقه مصرف کننده این کشک در بازار عرضه شده است و تولید این محصول تاثیر بسزایی در پیشگیری از پوکی استخوان دارد.
در هر حال پوکی استخوان یا استئوپروزیس(بیماری خاموش)، یک اختلال اسکلتی است که ویژگی بارز آن کاهش تراکم و استحکام استخوان بوده و فرد را در معرض خطر شکستگی قرار می‌دهد به عنوان یک واقعیت می‌تواند سلامت جامعه ما را تهدید کند و می‌توان با گنجاندن برنامه مداوم مصرف لبنیات استاندارد از اثرات مخرب آن کاست.
