نامى یک مدرنیست واقعى است

ایلنا: عصر دوشنبه ٣٠ دى در حالى مردم به دیدار آثار نقاش پیشگام مدرنیست ایرانى، غلامحسین نامى در گالرى بوم مى روند که غروب جمعه اى که گذشت این هنرمند نوآور و پیشکسوت در میان استقبال چشمگیر هنرمندان رشته هاى مختلف هنرى، ماحصل ۵٠ سال تلاش نقاشانه خود را در گالرى بوم به تماشا گذاشت.

به گزارش ایلنا، عباس کیارستمی، پرویز کلانترى، آیدین آغداشلو، بهمن فرمان آرا، شهرام ناظری، خسرو سینایى، على اکبر صادقى، احمد مسجد جامعی، علی مراد خانی، مهندس مرتضی کاظمی، دکتر علیرضا سمیع آذر، کوروش شیشه گران، افشین پیرهاشمی، علی شیرازی، بهرام دبیرى، رضاکیانیان، آرمان استپانیان، مهدیه الهى قمشه اى، نادر مشایخى، مجید سبزى، علیرضا تابش، عنایت الله نظری نوری و نام‌های مهم جامعه تجسمی ایران عصر جمعه ٢٧ دى با حضور در گالرى بوم از «شور سپید» غلامحسین نامى که برگ هایى زرین از نقاشى مدرنیستى ایران در دهه ۵٠ خورشیدى محسوب مى شود دیدن کردند.
«شور سپید» برگزیده سه دوره از مهم‌ترین دوران کارى نامى را به تماشا گذاشته که در آن علاوه بر ٢۶ نقاشى، دو حجم نیز ارائه شده است؛ برخى آثار این مجموعه نخستین بار است به نمایش درمى آیند و تعدادى از آن‌ها به رغم نیم قرنى که از حیاتشان مى گذرد کمتر دیده شده‌اند مانند دو حجم مزبور و شش نقاشى که از سال ١٣۴۴ به روى دیوار بوم رفته‌اند.

مرادخانى: روح زمانه و هویت ایرانى در آثار نامى

در حاشیه افتتاح این نمایشگاه علی مراد خانی معاون هنرى وزارت فرهنگ و ارشاداسلامی در گفتگوى کوتاهى درباره آثار استاد نامی گفت: «سابقه آشنایى‌ام با آثار استاد نامی و خود ایشان به سالهاى بسیار دور برمى گردد، ابتدا با نقاشى‌هایشان آشنا شدم و سپس خودشان؛ آثار ایشان را همیشه با روح زمانه منطبق دیده‌ام، از این روست که در همین نمایشگاه شور سپید هم حرف‌هایی با مخاطب در میان مى گذارند که به رغم گذشت سالیان هنوز هم گفتنى هاى امروزین است؛ ایشان را در ارائه مفاهیم انتزاعی سرآمد مى دانند اما نباید روح ایرانى و هویت شرقى که در اغلب آثار او جریان دارد را نادیده گرفت، نکته مهم‌تر اینست که این نگاه معناگرا در نقاشى هاى استاد نامى، به روز و زاییده زمان حال بازتاب می‌یابد.

کاظمى: بخش مهمى از تاریخ نقاشى مدرنیستى ایران اینجاست

مهندس مرتضی کاظمی مشاور اقتصاد فرهنگ و هنر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مورد
نمایشگاه «شور سپید» گفت: «این نمایشگاه از سه جهت قابل تامل و توجه است، یکی آنکه استاد نامی از هنرمندان جریان ساز ایران است؛ ارائه شایسته دوره‌های مختلف کاری ایشان فرصت مغتنمی برای کسانی ست که می‌خواهند بخش هاى مهم هنر مدرن ایران رابشناسند اما به دلیل فقدان موزه هاى دائمى این امکان برایشان می‌سر نیست. نکته دیگر اینکه اینچنین نمایشگاههایى، نسل جوان امروز را با اساتیدى آشنا مى کند که براى اعتلاى هنر ایران، عمرشان را گذاشته‌اند، به طور مثال استاد نامی در کنار آفرینش هاى هنرى درخشانش به همراه دوستانی چون حسین خسروجردی تلاش‌های زیادی در برپایی انجمن هنرمندان نقاشان ایران کردند، که خوشبختانه امروز این انجمن به عنوان یکی از نهاد‌های مدنی هنر معاصر کشور فعال است، در این فرصت‌ها این تلاش‌ها یادآورى مى شود و نکته سوم اینکه: این روز‌ها گالری بوم فرا‌تر از یک گالری ظاهر شده و در واقع می‌توان آن را یک مرکز هنری دانست که در یک استاندارد خوب بین المللى آثار هنرمندان تثبیت شده ایران را ارائه مى کند؛ این یک نوید براى بلوغ بخش خصوصى در عرصه تجسمى ست؛ حضور چنین مراکزحرفه اى و توانمندى در ایران، موقعیت هنر ایران در منطقه را تقویت مى کند و ناخودآگاه از رشد جریان هنرى و اقبال مردم به این وادى مى گوید،

ملانوروزى: نقش نامى در تربیت نسل نوى نقاشى

مجید ملانوروزی مدیر کل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ وارشاد اسلامى در مورد آثار استاد غلامحسین نامی گفت: «من از سال ۶۴ با آثار استاد نامی آشنا هستم، نامی از نام آوران هنر نقاشی ایران است، او در آثارش علاوه بر بهره گیری از فضاهای ایرانی، فرم مدرنیستى را با سبک وسیاق خود ارائه مى دهد که او را به نقاشى صاحب سبک بدل ساخته است، در عین حال با مرور آثارشان می‌توان در یافت که او بیش از پنج دهه است که با زمان جلو رفته است. در کنار خلاقیت هنرى نمى توان نادیده گرفت که استاد نامی نقش بسیارمهمى در تعلیم و تعلم نسل نوى نقاشان ایران در هنرستان‌ها و دانشگاه‌های هنری داشته است».
ملا نوروزی گالری بوم را به جهت برگزاری نمایشگاه برای هنرمندان پیشکسوت و نیز فضای مناسب نمایشگاهی، حرفه‌ای دانست و گفت: «باید از مدیریت این مجموعه به خاطر اهتمامی که در زمینه فرهنگ و هنر کشورمان دارد تشکر کرد و کمک کرد تا مجموعه‌های خصوصی در کشور تقویت و حمایت شوند».

کلانترى: نام نامى در هنر ایران بلند آوازه است

استاد پرویز کلانتری، نقاش صاحب نام در مورد سابقه آشنایی‌اش با استاد نامی گفت: «زمانی که من از دانشکده هنرهای زیبا فارغ التحصیل شدم نامی دانشجو بود، او از‌‌ همان زمان نمایشگاه برپا می‌کرد ما با هم نیز نمایشگاه‌های مختلفی خارج از ایران از جمله در سوییس و آمریکا برگزار کردیم».
او اضافه کرد: «تمام لطف نقاشی معاصر گوناگونی آن است، نامی در هنر ایران برای خودش جایگاهی دارد، نام نامى در هنر ایران بلند آوازه است: پارچه‌های سفیدش، آثار گلی‌اش و کالیگرافی‌هایش از آثار معروف او به حساب می‌آیند».

سینایى: نامى در پى تجربه هاى تازه

خسرو سینایی کارگردان و فیلمنامه‌نویس، استاد نامی را از پایه گذاران راهی نوین در هنر تجسمی ایران نامید و گفت: «او بیش از پنج دهه است که در هنرهای تجسمی ایران فعال است و هنوز بدنبال تجربه‌های تازه در آثارش است که این قابل تقدیر می‌باشد. من آثار نامی را بسیار دوست دارم و فکر می‌کنم با توجه به سابقه‌اش در هنر تجسمی ایران هنوز روحیه تجربه کردن فرم‌های تازه را دارد، همانطور که پیش‌تر هم نقش‌های سفید او را شاهد بودیم و امروز می‌بینیم رنگ‌ها چقدر خوب و به جا در آثارش وارد شده‌اند که به جز این نیز نمی‌توان از او انتظار داشت».
سینایی اضافه کرد: «استاد نامی المان‌های ایرانی را در آثارش بکار می‌گیرد زیرا هر اثری که بخواهد هویت داشته باشد باید با هویت هنرمندی که آن را خلق می‌کند مرتبط باشد. در چند نمایشگاه اخیر نامی آثاری را از او شاهد هستیم که در آن‌ها از خط کمک گرفته و آن را به فرم‌های انتزاعی آثارش نزدیک کرده است».

ناظرى: از نقاشى هاى نامى صداى ساز مى شنوم

شهرام ناظری خواننده و موسیقیدان بزرگ ایران در مورد آثار استاد نامی گفت: «من موسیقی را در قوس‌ها و زوایای کار نامی حس کردم. آثار او را می‌توان از دیدگاه‌های مختلف مدرنیست، سنتی، شرقی و ایرانی نگاه کرد زیرا خصوصیات همه آن‌ها را در بردارد، من از این نقاشى‌ها صداى ساز مى شنوم، در واقع آثار ایشان را فرا‌تر از کلیشه‌ها و قالب‌ها می‌دانم.

سمیع آذر: او یک مدرنیست واقعى ست

دکتر علیرضا سمیع آذر مدرس تاریخ هنر معاصر درکاتالوگ نفیس نمایشگاه «شور سپید» در یادداشتى با عنوان «کنکاش سپید»، تحلیلى روشنگرانه درباره آثار غلامحسین نامی ارائه داده است که در بخشى از آن آمده است: «غلامحسین نامی، یک مدرنیست واقعی است که با آثار و آموزه‌هایش نقش مهمی را در گسترش ارزش‌های زیبایی‌شناسی مدرنیستی در ایران ایفا کرده است. صرف نظر از کارهای پراکنده و‌گاه بسیار جالب توجه، مهم‌ترین تجربیات هنری نامی در سه دوره اصلی قابل تعریف است: نخست دوره کارهای سفید مشتمل بر تابلوهایی تک رنگ با اشکالی برجسته که اتفاقاتی منظم یا بی‌قاعده را علیه بستری سفید، ساده و یکپارچه نشان می‌دهند. این مهم‌ترین دوره کارهای هنرمند، بخصوص از منظر میراثاو در تاریخ هنر مدرن ایران است که وسیع‌ترین سالهای عمر هنری وی را نیز دربرمی گیرد. سری دوم، کارهای کاهگلی اوست که بافتی ترک خورده شبیه بستری کویری را روی زمینه‌ای ساده پدیدار می‌سازد؛ تجربه‌ای مکرر با یک ماده خاص که بافتی آشنا با ظرفیت‌های شاعرانه و استعاری را پدید می‌آورد. این سطوح، ‌گاه ساده و انتزاعی و‌گاه تداعی کننده زمین و سطوح معمارانه، علاوه بر جلوه‌ای بصری، کیفیتی طبیعت گرایانه نیز دارند. دوره سوم، که کمابیش همزمان با دو دوره فوق آغاز لیکن در سال‌های اخیر به طور جدی تری پیگیری شده، کارهای کالیگرافی هنرمند است مرکب از سطوحی شناور آکنده از ضربه قلم‌هایی کوتاه و ظریف که حروف نوشتاری را تداعی می‌کنند. انبوه نشانه‌های کالیگرافی در این آثار، بدون آنکه به حروف خاصی اشاره کنند، فرم خطوط منحنی در برخی حروف فارسی را یادآوری می‌نمایند.»
گفتنى ست علامحسین نامى ۱۳۱۵ در قم متولد شد، کار‌شناسی نقاشى را ١٣۴٢ از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران و کار‌شناسی ارشد را ١٣۵٩ از دانشگاه ویسکانسین آمریکا اخذ نمود؛ او در سالهاى پر ثمر عمر هنریش به افتخارات و جوایز بزرگى مانند: جایزه‌ ملى دولت فرانسه در جشنواره‌ کانی سورمر فرانسه، ۱۳۴۹، دو مدال طلا و عضویت رسمی آکادمی هنر ایتالیا، ۱۳۵۹، مدال طلا از پارلمان بین‌المللی ایالات متحده‌ امریکا، ١٣۶٢، جایزه‌ مجسمه «شعله‌ طلایی» از پارلمان بین‌المللی امریکا، ۱۳۶۳، جایزه‌ «پرچم اروپایی هنر» و مدال طلا از آکادمی اروپا، ایتالیا، ۱۳۶۳، جایزه‌ «اسکار ایتالیا» ١٣۶۴، جایزه‌» نخل طلایی اروپا» از آکادمی اروپا، ایتالیا، ۱۳۶۶، جایزه‌ لوح افتخار از بنیاد دانشنامهٔ ایرانیکا، دانشگاه کلمبیا، ۱۳۸۵ و… دست یافت که تنها بخش کوچکى از افتخارات او در آنسوى مرز‌ها ست؛ او که در سالهاى ١٣٧٧ تا ١٣٨٠ رئیس انجمن نقاشان ایران بود قریب به ۵٠ سال است به نقاشان جوان سرزمینش هنر تدریس مى کند، او با حضور موفق در دوسالانه‌ پاریس، جشنواره‌ کانی سورمرفرانسه، جشنواره‌ بین‌المللی طراحی «خوان می‌رو» در اسپانیا، نمایشگاه بین‌المللی «واش آرت» امریکا، نمایشگاه بین‌المللی بال سویس، ریاست هیئت داوری در یازدهمین دوسالانه‌ آسیایی داکا بنگلادش، ۱۳۸۲… امضاى خود را در حافظه ایرانیان به یادگار گذاشت؛ نمونه هایى درخشان از آثار نامى در موزه‌ هنرهای معاصر تهران، کرمان، کاخ سعدآباد و کاخ نیاوران، مجموعه‌ دائمی «اینترنشنال هاوس»، فیلادلفیا، دانشگاه تمپل امریکا، موزه‌ هنر می‌لواکی امریکا و بسیارى از گنجینه هاى خصوصى… نگاهدارى مى شود؛ او صاحب پنج جلد کتاب نیز هست: بخشی از کتاب «راهنمای نقاشی کودکان»، انتشارات وزارت فرهنگ و هنر، ‌۱۳۴۶، «کتاب اصول و پایه طرح» انتشارات کتاب‌های درسی ایران، ۱۳۵۴، کتاب‌های طراحی با قلم و مرکب، ۱۳۶۴، کتاب مبانی هنرهای تجسمی «ارتباطات بصری»، ۱۳۷۲ و «کتاب برگزیدهٔ آثار غلامحسین نامى از سال۱۳۴۲ تا ۱۳۷۳»، نشر هنر ایران، ۱۳۷۵.

«شور سپید» غلامحسین نامى در گالرى بوم واقع در خیابان ولیعصر، بالا‌تر از نیایش، ارمغان غربی، پلاک ۱۱ دایر است و علاقمندان می‌توانند تا روزهاى پایانى سال همه روزه به غیر از شنبه‌ها از ساعت ۱۷ تا ۲۰ از این آثار دیدن کنند